Kezdőlap

Schesaeus Keresztély,

ág. ev. lelkész, szül. 1536 körül Medgyesen, hol atyja Sch. István szolgabiró volt; tanulását Brassóban kezdte; innét 1563 körül a wittenbergi egyetemre ment és költészetével költői koszorút nyert. Visszatérve Tóbiáson (Medgyesszék) lelkész lett, hol a költészetnek és a tudománynak élt. 1569-ben szülővárosa választotta lelkészének, mely hivatalát a fődékánsággal együtt a legzavarosabb időben nagy bölcsen és hűséggel viselte 1585-ig, midőn június 30. meghalt.

Munkái:

1. Elegia de falsis Prophetis Quos Christus confert lupis, spinis et tribulis. Math. VII. cap. Additum est Epicedium de morte R. Viri Domini Laurentij Leschini... Matth. 7. A fructibus eorum cognoscetis eos. Claudiopoli, M. D. LVIII. (Az utolsó levél üres hátlapján fametszetben Kolozsvár város czímere koszorúba foglalva.)

2. De Resurrectione Mortuorum, Et Judicio Extremo, Deque Vita Aeterna, Elegiae Quatuor quibus corruptissimi huius saeculi mores ad poenitentiam inuitantur. Addita Est Oratio continens Historiam vitae clarissimi uiri D. Leonardi Stockelij. Witebergae. M.D.LXIII.

3. Oratio Describens Historiam Vitae Praecipuam Clarissimi Viri Leonharti Stöckelij, Rectoris Scholae Bartphensis, fidelissimi, qui obijt Die VII. Junij. U. ott, M.D.LXIII. (Külön czímlappal, de az előbbenivel együtt jelent meg.)

4. Epithalamium In Honorem Nuptialem Magn. Dni Bökes De Korniat S. R. M. supremi Cubicularij, eiusque sponsae... Annae... Domini Wolffgangi de Harinna filiae... M.D.LXVII. pridie Cal: Decembr. Albae Juliae.

5. Ruinae Pannonicae Libri Quatvor: Continentes Statum Reipub.: Et Religionis In Vngaria, Transylvania vicinisq. regionibus imperante Joanne Secundo Electo Rege Vngariae &c. Addita est historia de bello Pannonico Solymanni Imperatoris Turcorum vltimo, Julae & Zygethi expugnationem continens. Witebergae, M.D.LXXI. (Ujabb kiadása... Accesserunt nunc notitia literaria de Schesaeo, notae deinde et excursus ad historiam et ius publicum Transsilv. adtinent cum indice critico duplici. Opera Josephi Caroli Eder. Cibinii, 1797. Scriptores rerum Transsilvanicarum. Tom. I. vol. 1. Bő ismertetése a segesvári gymn. Értesítőjében 1873. és M. Könyvszemle 1906. 321. lap. Szekfű Gyulától.)

6. Elegiae In obitum trium Illustrium virorum, Eruditione, Virtute & pietate praestantium M. Joannis Honteri, M. Valentini Wagneri, & D. Iacobi Mellembergeri, Gubernatorum Ecclesiae & Scholae Coronensis in Transylvania. Claudiopoli. Anno 1573.

7. Imago, seu Typus de Lapsu & Restitutione humani generis per Christum sine operibus Legis, & Cultibus Leviticis: ex Parabola Evangelica, de homine saucio & Samaritano: Additum est: Carmen de Sanctorum Angelorum Officio, & Custodia erga pios. Cibinii, 1575.

8. Enarratio Psalmi &c. Vitae Humanae Miseriam & fragilitatem depingens: saeuissima pestilenti lue grassante per totam Transylvaniam, aliquot pijs & salutaribus concionibus explicata. Witebergae, M. D. LXXX. (A 129-139. l. Sch. vigasztaló ódája Valentianus Ferenczhez.)

9. Oratio de origine reparatae coelestis doctrinae in Transsilvania et vicina Hungaria. (Recitavit in Synodo Birthalbini d. VIII. Maji Celebrata A. 1580.) Hely n., 1580.

10. Imago Boni Pastoris, Ad Christum Mundi Salvatorem accommodata: Iohan. 10. Carmine descripta. (Lipsiae) M.D.LXXXIII. (Selneccer Miklós, «Confessio Ecclesiarum saxonicarum» cz. munkájának 1584. kiadásával együtt mint annak függeléke jelent meg.)

11. Chronologia historica Pannoniae ad Rudolphum II. Francofurti, 1596. (Németül is megjelent. U. ott, 1607.)

Zrinyit dicsőitő verset írt: De Sigetho Hungariae propugnaculo... Witebergae, 1587. cz. gyűjteményes munkában.

Kézirati munkája: Epigrammata varia.

Nevét Schaesaeusnak is írták.

Bod, M. Athenas 239. lap.

Horányi, Memoria III. 219. lap.

Benkő, Transsilvania II. 352. l.

Katona, Historia Critica XXVIII. 851. l.

Trausch-Schuller, Schriftsteller-Lexikon III. 168., IV. 376. l.

Szabó-Hellebrant, Régi M. Könyvtár II., III. 1. rész.

Petrik Bibliogr.

Uj M. Athenás 585. l.

Pallas Nagy Lexikona XIV. 924. l.

Zoványi, Theologiai Ismeretek Tára III. 182. lap.

Irodalomtörténeti Közlemények 1896. VI. 445. l .