OKMÁNYTÁR

1515

1.

1515. május 1.

TÖRÖK IMRE VÉGRENDELETE

AZ IRAT: A: OL DL 89052.

TARTALMA: Úgy rendelkezik, hogy testét a futaki kolostorba temessék. - Felesége, fiai, és familiárisai gyámjaiul Bakócz Tamás esztergomi érseket, Frangepán Gergely kalocsai és bácsi érseket, valamint Szatmári György pécsi püspököt, Szalkai László váci püspököt, Perényi Imre nádort, Szapolyai János erdélyi vajdát, Báthory István temesi ispánt, Buzlay Mózest, Sárkány Ambrust, Héderváry Ferencet nevezi meg. - Összes javait feleségére, Krisztinára, valamint gyermekeire, Miklósra és Bálintra hagyja. - Intézkedik nővéreiről. - Kéri a gyámokat, hogy az őt mint nándorfehérvári bánt megillető elmaradt összegeket fiai számára szerezzék meg s abból fizessék ki nándorfehérvári szervienseit. - Kisebb tartozásainak kiegyenlítéséről intézkedik. - Felsorolja kiváltandó zálogtárgyait.

Iesus Maria

In nomine Domini amen. Anno Domini millesimo quingentesimo decimo quinto, prima vero die mensis Maii etc.

Nos Emericus Therek de Ennÿng banus castri Nandoralbensis etc. ingressus ad partes infidelium pro tuitione huius incliti regni Hungarie, ubi si per immanissimos Turcos voluntate divina vita mea finietur temporalis, ante mortem meam tale facio testamentum.

Inprimis enim animam meam commendo sumpme Trinitati ac Dei genitricis semperque virginis et gloriosissime Marie, corpus vero, si de partibus infidelium poterit reportari, in claustro Beatissime Virginis Marie in oppido Fwthak fundato sepulture tradatur.

Item tutores et adiutores filiorum et successorum meorum lego reverendissimos spectabilesque et magnificos dominos infra notatos etc.

Inprimis reverendissimum dominum cardinalem Strigoniensem etc., qui de servitiis meis exhibitis et tempore ingressus Romane curie, que feci, quia semper caput meum paratus eram penes suam reverendissimam dominationem morti dare, velit atque dignetur memineri filiisque et familiaribus meis ad suam reverendissimam dominationem dum accesserint, in necessitatibus subvenire, eosque pie exaudire atque semper ipsis tuitione adesse.

Item Rss^mum D^num Gregorium de Frangepanibus ecclesiarum Colocensis et Bachiensis archiepiscopum etc. dominum et compatrem meum carissimum rogo, quatinus sua reverendissima dominatio filiis, quorum alterum eodem confirmavit et familiaribus meis, dum in tempore necessitatis ad suam reverendissimam dominationem accesserint, ipsos pie exaudire atque ipsis adiutorio et protectione adesse velit, eadem quod coram altissimo Deo et eius sanctissima genitrice queam regraciare.

Item Rss^mum D^num Georgium episcopum ecclesie Quinqueecclesiensis etc. obsecro dominum confidentissimum, quatinus dignetur memineri sua reverendissima dominatio, quod semper michi pium ac dominum gratiosum se fore ostendit, velit itaque filiis et meis familiaribus, dum in tempore necessitatis ad eandem suam reverendissimam dominationem accesserint, subvenire atque defensione sua adesse. Preterea reverendissime dominationi notum est eidem, quomodo disturbii transacto tempore, dum fueram Bude, mille florenos a vestra reverendissima dominatione ad litteras obligatorias levaveram, quia protunc regia M. nichil dare potuerat. Nichilominus tamen S. M. et universitas nobilium comitatus Pesthiensis et alii predictos mille florenos vestre reverendissime dominationi restituere promiserunt, super quod eadem bene contenta extitit. Igitur rogo vestram reverendissimam dominationem, ut velit eadem litteras ipsas obligatorias filiis meis reddere, ne superinde per eandem impediantur.

Item Rss^mum D^num Ladislaum electum Waciensem etc. rogo, licet amicitia mea non dudum cum eodem coniuncta est, brevisque ipsa et modica extitit aput suam reverendissimam dominationem, quatinus filiis et familiaribus meis dum in eorum negotiis ad eandem accesserint, velit vestra reverendissima dominatio subvenire atque defensione adesse, quoniam amicitia post mortem hominis maior et acceptabilior est, quam in vita.

Item Spect^lem et Magn^cum D^num Emericum de Peren comitem et palatinum etc. ad illa verba, que michi in Soklos tempore benedictionis capelle sue dixit, rogo, quatinus sua spectabilis magnifica dominatio consorti meo¹ filiisque et familiaribus meis, dum in earum necessitatibus ad eandem accesserint, exauditionem prebere, adiutorque et protector dignetur esse bonus, ego enim semper vita mea comite ab illis temporibus, quibus vestra spectabilis magnifica dominatio ad tantam dignitatem et honorem promota est, eidem servire curavi.

Item Spect^lem et Magn^cum D^num Iohannem de Zapolÿa comitem et waÿwodam Transsylvanum generalemque capitaneum regie M^tis etc. penes cuius honorem et defensionem huius incliti regni Hungarie caput meum morti subire non recusavi, rogo, quatinus sua spectabilis magnifica dominatio superinde dignetur memineri, consortique mee ac filiis et familiaribus meis, dum in necessitatis tempore ad eandem accesserint, vestra spectabilis magnifica dominatio adiutor et protector velit esse bonus.

Item Magn^cum D^num Stephanum de Bathor comitem Themesiensem etc., qui bonum se semper dominum et amicum in vita michi fore ostendit atque ingenti amore erga me extitit, rogo, quatinus sua magnifica dominatio itidem post mortem meam comprobare, consortique mee ac filiis et familiaribus meis, dum ad eandem accesserint, adiutor et protector semper velit esse bonus.

Item Magn^cum D^num Moÿsen Bwzlaÿ magistrum curie regie M^tis etc. pro amicitia et fraternitate, que inter nos perpetuo duravit, rogo, quatinus sua magnifica dominatio consorti mee filiisque et familiaribus meis in tempore necessitatis, dum ad eandem accesserint, adiutor et protector esse bonus.

Item Magn^cum D^num Ambrosium Sarkan de Akoshaza etc. dominum et tanquam fratrem carissimum pro veteri amicitia et fraternitate inter nos mutuo coniuncta, cum omnis amicus et frater in necessitate comprobatur, rogo, quatinus vestra magnifica dominatio consorti nostre filiisque et familiaribus meis, dum ad eandem cursum habuerint, adiutor et protector velit esse bonus.

Item Magn^cum D^num Franciscum de Hederwara etc. tanquam filium nostrum carissimum pro amicitia et fraternitate inter nos contracta rogo, quatinus vestra magnifica dominatio consorti mee, domine et matri vestre filiisque et familiaribus meis, dum ad eandem accesserint, adiutor et protector velit esse bonus in necessitatibus.

Item res et omnia bona, que ingenti servitio laboreque et fatiga atque corporis dilaceratione et sanguinis efusione[!] acquisivi Gen^se D^ne Cristine consorti mee ac Nicolao et Valentino filiis meis lego.

Item habeo duas sorores, quarum prima, que defuncta est, erat Egr^o Emerico de Pernez copulata, dudum eam in vita sua de bonis a genitore successis, que ipsam concernerunt, plene contentavi, super quibus litteras in castro Zÿgeth emannatas [!] habeo.

Altera vero domina et soror mea consors condam Egrⁱⁱ Stephani Swlÿok, licet non semel sit monita statim post obitum genitoris nostri, sicut per se testis est, ut de bonis, que ab ipsis genitoribus nostris successere portionem suam cum filiis suis tolleret, sed semper divisionem facere mecum vita ipsius comite dixit recusare. Quia tamen licet non multo temporis intervallo ipsi fratres mei, filii scilicet condam Stephani Swlÿok portionem ipsorum a me optabant rehabere, non tamen subito potuit fieri propter diversa negotia et huius regni pericula contingentia. Ideo ipsa domina predicta soror scilicet mea cum filiis de bonis nostris, in quibus ipsos portio tangit, per revisionem et estimationem proborum contentetur. Si autem aliquam partem bonorum, de quibus ipsam dominam sororem nostram et filios concerneret portio, in concambio vendidi, extunc de bonis in alio loco existentibus equalis ipsis portio defalcetur et² restituatur.

Item quoniam duo filii mei, eo quod sunt pueri, banatum tenere non valent, sed hominem decet bene maturum et studiosum, propterea reverendissimi spectabilesque et magnifici domini prenotati obsecro, quatinus pro rehabitione sallariorum et servitiorum meorum solutione iuxta litteras obligatorias regie M^tis vestre reverendissime spectabilesque magnifice dominationes velint aput S^am M^tem laborare, ut filiis meis persolvantur, quibus persolutis, ut de debitis meis atque etiam familiaribus in castro Nandoralbensi cum sanguinis eorum efusione[!] servientibus valeant de servitiis ipsorum satisfacere, et licet tenendo banatum non solummodo tantum exposui, sed plures, quantum littere S^e M^tis continent, tamen non aliud quicquam, tanquam mercenarius pro mercede, opto.

Item super illos, quibus debitor existo, imprimis Egr^o Gregorio Gÿwlaÿ debeo mille et centum aut ducentis florenis.

Item Egr^o Iohanni similiter Gÿwlaÿ debeo florenis trecentis.

Item Magn^co D^no condam Iohanni Banfÿ de Lossoncz debeo florenis octingentis.

Item Egr^o Briccio Ispan de³ Beren debeo florenis trecentis minus XX.

Item Thome Kozka, qui per manus Turcorum occisus est, pro quodam equo suo debeo florenis XX.

Item Thome Kÿs similiter pro quodam equo debeo florenis XXXII.

Item Marco Fabro, qui voluntate divina ab hoc seculo migravit, pro servitiis debeo florenis XII aut XVI.

Item aput Magn^cum D^num Stephanum de Bathor habeo unum torquem trecentos florenos vel ultra valentem pro ducentis florenis impignoratum.

Item aput Magn^cum D^num Casparum de Som similiter unum torquem habeo pro ducentis florenis impignoratum.

Item aput consortem Clementis Bÿro in Fwthak habeo etiam unum torquem pro quadringentis florenis impignoratum, cui etiam cum pluribus debeo, sed composita cum ea recta ratione, omnia debita ipsi reddantur.

Item debeo etiam Nicolao Garaÿ et relicte domine consorti condam Augustini Thorma, quibus recta ratione composita atque etiam ceteris omnibus, quibus debeo, omnia debita executores persolvant.

Emericus Therek
manu propria etc.

1. consorti meo - utólag a sor végére ill. elejére írva.
2. Áthúzva: restratur.
3. Egy szó helye üresen hagyva.

1521

2.

1521. szeptember 30., Mohács melletti tábor

II. LAJOS KIRÁLY BIRTOKÁTENGEDŐ OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL DL 23586.

TARTALMA: II. Lajos király elismeri, hogy Cserög várát, továbbá egy futaki nemesi kúriát birtokaikkal és tartozékukkal - amelyek Török Miklós és Török Bálint tulajdonából hűtlenségük miatt a királyra szálltak - ideiglenesen Báthory István nádornak adja, hogy azok jövedelméből hatezer forint hadikiadását pótolja.

Papír, a szöveg alatt papírfelzetes pecséttel.

Nos Ludovicus dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. recognoscimus per presentes litteras nostras, quod nos fideli nostro Spect^li et Magn^co D^no Stephano de Bathor regni nostri Hungarie palatino et iudici Cumanorum comitique Themesiensi et capitaneo nostro generali tum pro expensis suis, quas in officio capitaneatus sui ad gentes pro castris in defensionem regni nostri ex opposito Petri Waradini metatis conductas fecit ad duo millia florenorum, tum utro pro antiquis debitis suis ad quattuor millia florenorum se extendentibus, castrum Cherewgh ac domum et curiam nobilitarem de Fwthak simulcum omnibus eorundem oppidis, possessionibus, villis et aliis quibuslibet pertinentiis atque utilitatibus, que alias Magn^rum Nicolai et Valentini Therek prefuissent, sed ex illa nota infidelitatis ad quam ipsi propter amissionem castrorum NandorAlbensis, Zalonkemen et Zemplÿn incurrisse dicuntur, secundum legem et decreta regni nostri ad nos devoluta esse perhibentur et redacta, ad tempus inscripsimus assecuravimusque eundem dominum palatinum et promisimus sibi in verbo nostro regio, quod huiusmodi castrum et domum ac curiam nobilitarem eorundemque pertinentiis ab ipsis prius non auferemus neque auferi faciemus, quam de summa plenaria sex millium florenorum prescripta sibi satisfecerimus ita tamen, ut proventibus ordinariis eorundem bonorum contentus esse debeat et extraordinariis exactionibus pauperes colonos non gravet. Assecuravimus preterea eundem dominum palatinum, quod si quid cuipiam de huiusmodi bonis cum tempore dare voluerimus, eum aliis preferemus, et prius sibi quam aliis de illis providebimus, immo inscribimus, assecuramus et promittimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum in castris nostris ad oppidum Mohach positis, feria secunda proxima post festum Beati Michaelis Archangeli. Anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo primo.

Relatio magistri Thome archipresbyteri
de Beregzaaz secretarii regie M^{tis 1}
Thomas Zy. archipresbiter ²

1. Más kéz írása.
2. 1. alatt a lap szélén, harmadik kéz írása.

3.

1521. szeptember 30.

A PANNONHALMI KONVENT TILTAKOZÁSA A GYŐRI KÁPTALAN ELŐTT

AZ IRAT: A: OL DF 208227. (SzBFL Konv. N. 1403. I. M.)

TARTALMA: A győri káptalan előtt Mihály perjel a pannonhalmi konvent nevében tiltakozást jelent be, mivel II. Lajos király a hűtlenségbe esett Török Bálint birtokai között a Győr vármegyei Gönyüt és Ságot is lefoglalta, holott azok a monostor tulajdonát képezik.

Nos capitulum ecclesie Iauriensis memorie commendamus, quod venerabilis et religiosus frater Michael, prior monasterii Sancti Martini sacri montis Pannonie vice et nomine totius conventus eiusdem monasterii nostram personaliter veniens in presentiam per modum protestationis et inhibitionis nobis significare curavit in hunc modum, quomodo prout dictus conventus percepisset et veracissimo testimonio evidentissime edoctus fuisset, serenissimus princeps D. Ludovicus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. dominus noster gratiosissimus universa et singula bona Magn^ci Valentini Thewrek bani Nandoralbensis ob notam infidelitatis pro se occupare fecisset, inter que bona quasdam etiam duas totales possessiones Genÿw et Saagh vocatas utrasque in comitatu Iauriensi existentes et ad dictum monasterium Sancti Martini simulcum pertinentiis ex donatione divorum regum de iure et ab antiquo pertinentes ratione, quarum lis et controversionis materia coram dominis magistris prothonotariis in curia regia diutius ventillata fuisset et adhuc penderet indiscussa, etiam occupare fecisset in preiudicium et dampnum dicti monasterii valde magnum. Facta itaque huiusmodi protestatione annotatus frater Michael nomine quo supra dictum D^num Ludovicum regem et alios quoslibet quocunque honore et auctoritate fungentes ab huiusmodi occupatione dictarum totalium possessionum ac earundem pertinentium ac detentione et sibipsis appropriatione seque in dominium earundem quovis quesito sub colore intromissione ab impetrationeque et datione fructuumque quarumlibet perceptione sew percipifactione qualitercunque iam factis vel fiendis prohibuit contradicendo et contradixit inhibendo publice et manifeste coram nobis testimonio presentium mediante. Datum in festo Sancti Iheronimi presbiteri et confessoris, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo primo.

1523

4.

1523. november 16., Pozsony

II. LAJOS KIRÁLY BIZONYÍTÓ OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL DL 23853.

TARTALMA: A király bizonyítja, hogy Báthory István nádor Cserög várat, valamint Cserög és Futak mezővárosokat Tomori Pál kalocsai érsek közvetítésével Török Miklósnak és Török Bálintnak visszaadta.

[Az irat külzetén egykorú kéztől:] Expeditoria super resignatione Fwthag et Cheregh

Nos Ludovicus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. recognoscimus per presentes litteras nostras, quod fidelis noster Spect. et Magn. Stephanus de Bathor alias regni nostri Hungarie palatinus castrum Cherewgh ac oppida similiter Cherewgh et Fwthag Magn^rum Valentini et Nicolai Thewrek, que ob amissione castri Nandoralbensis eidem Stephano de Bathor pro sex milibus [!] florenorum sub certis conditionibus inscripseramus et in manibus eiusdem reliqueramus, iuxta deliberationem magistrorum prothonotariorum assessorumque sedis nostre iudiciarie ac dominorum consiliariorum nostrorum superinde nuper primum Bude deinde in Wessegrad factam ex commissione nostra prefatis Nicolao et Valentino Therek per manus fidelis nostri reverendissimi in Christo patris Dⁿⁱ Pauli Thomorÿ archiepiscopi Colocensis resignavit et restituit. Super cuius quidem castri ac oppidorum predictorum eorumque pertinentiarum resignatione prefatum Stephanum de Bathor quittum et expeditum reddidimus et commisimus, immo reddimus et committimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Posonii feria secunda proxima ante festum Beate Helisabeth Vidue. Anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo Tertio.

Ludovicus rex
manu propria

5.

1523. december 14., Futak

TOMORI PÁL ELISMERVÉNYE

AZ IRAT: A: OL DL 23856.

TARTALMA: Tomori Pál elismeri, hogy Cserög vár kapitánya a király és Báthory István nádor parancsának megfelelően a várat neki átadta, Török Bálint pedig Cserög és Futak mezővárosokat még a vár átadása előtt átvette.

Nos frater Paulus de Thomor ordinis minorum regularis observantie ecclesiarum Colocensis et Bachiensis electus etc. recognoscimus per presentes, quod Egr. Emericus Nagh de Warÿad castellanus castri Cherewd iuxta mandatum regie M^tis et commissionem Spect^lis et Magn^ci Dⁿⁱ Stephani de Bathor palatini etc. domini scilicet sui castrum prefatum manibus nostris dedit et resignavit, oppida autem Cherewd et Fwthak cum pertinentiis suis Magn. D. Valentinus Thewrewk de Enÿng cum aliis litteris regie M^tis superinde confectis ante resignationem predicti castri Cherewd ad manus suas receperat. Super qua quidem resignatione dicti castri eundem Emericum Nagh quittum reddidimus et expeditum harum nostrarum testimonio litterarum mediante. Datum in Fwthak, feria secunda proxima post festum Beate Lucie anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo tertio.

1524

6.

1524. április 24., Buda

II. LAJOS KIRÁLY BIZONYÍTÓ OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL DF 252638. (KÁL Gyulay-Kuun cs.)

TARTALMA: A király bizonyítja, hogy Török Bálint elzálogosította Sulyok Istvánnak és Sulyok Balázsnak a Csongrád vármegyei Madaras, Tavankút, Sebestyénháza, Veresegyház birtokokat és Szabadka mezővárost 5500 forintért.

Nos Ludovicus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. memorie commendamus tenore presencium significantes quibus expedit universis, quod fideles nostri Egrⁱⁱ Valentinus filius condam Emerici Thewrewk de Ennÿng bani castri Nandoralbensis onere et quolibet gravamine Nicolai fratris sui carnalis in subnotando per omnia super se et hereditates suas assumpto ab una, ac Stephanus Swlÿok de Lekche onere pariter Egrⁱⁱ Blasii fratris sui similiter carnalis in subscriptis in se levato ab altera partibus coram nostra personali presencia personaliter constituti per easdem partes, et primo quidem per antefatum Valentinum Thewrewk sponte confessum extitit pariter et relatum in hunc modum, quod quamvis ipse cum prelibato Nicolao fratre suo iuxta quandam compositionem alias inter predictas partes mediantibus quibusdam litteris honorabilis capituli ecclesie de Kew fassionalibus ac obligatoriis exinde emanatis occasione bonorum et iurium possessionariorum aviticorum factam annotatis Stephano et Blasio Swlÿok quinque millia et quingentos florenos paratis in pecuniis ad festum Beati Georgii Martyris in anno gratie millesimo quingentesimo vigesimo secundo transacto tunc venturum nunc vero preteritum modo et ordine sub obligaminibusque et conditionibus litteris in eisdem declaratis deponere solvereque debuerint variis tamen et diversis rebus ac negotiis eorum prepediti solutionem premissam hactenus peragere explereque minime potuissent, unde nunc memoratus Valentinus Thewrewk sub onere premisso in se levato prenominatos Stephanum et Blasium Swlÿok de rehabitione prescriptorum quinque millium et quingentorum florenorum certos reddere volens et securos totale opidum eorum Zabathka nominatum ac totales possessiones Madaras, Thalankwth,[!] Sebesthÿenhaza et Wereseghhaz appellatas omnino in comitatu Chongradiensi habitum et existentes, simulcum turri sew domo lapidea curiaque nobilitari in ipso opido Zabathka constructa necnon prediis ad idem opidum dictasque possessiones de iure et ab antiquo spectantibus ac pariter cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet utilitatumque et proventuum integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad ipsum opidum dictasque possessiones et predia de iure pertinentibus spectareque debentibus memoratis Stephano et Blasio Swlÿok pro prescriptis quinque millibus et quingentis florenis infra tempus redemptionis eorundem et earundem pignori duxisset obligandum et impignorandas immo obligavit et impignoravit coram personali presentia nostra prenotata tali modo, quod dum et quandocumque temporum in successu ipsi Valentinus et Nicolaus Thewrewk prefatum opidum Zabathka necnon prenotatas possessiones et dicta predia a memoratis Stephano et Blasio Swlÿok vel eorum heredibus et posteritatibus redimere voluerint atque poterint, extunc iidem Stephanus et Blasius Swlÿok mox rehabitis prescriptis quinque millibus et quingentis florenis pecuniis scilicet ipsorum pretitulatum opidum Zabathka simulcum turri sew domo lapidea curiaque nobilitari necnon prescriptas possessiones et ipsa predia prelibatis Valentino et Nicolao Thewrewk vel eorum heredibus quiete et pacifice remittere et resignare debeant et teneantur, assumpmendo nichilominus annotatus Valentinus Thewrewk onere sub prescripto in se (ut prefertur) levato iamfatos Stephanum et Blasium Swlÿok in pacifico dominio prenotati opidi Zabathka necnon prenarratarum possessionum ac prediorum infra tempus redemptionis eorundem et earundem contra quoslibet legittimos impetitores causidicosque et actores tueri, protegere et conservare propriis ipsorum laboribus et expensis harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Bude, in festo Beati Georgii Martyris, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quarto.

Lecta

7.

1524. október 2., Buda

KANIZSAY LÁSZLÓ - FELESÉGÉNEK, DRÁGFFY ANNÁNAK

AZ IRAT: A: OL DL 25708.

Zárópecsét nyomával.

TARTALMA: Drágffy János megérkezett Budára. A királynéi udvarmester esküvője október 2-án, Török Bálinté október 8-án lesz. Szörény várát a törökök ostromolják. Szent Dénes napjára otthon szeretne lenni.

[Címzés a levél külzetén:] Generose ac magnifice domine Anne Dargfy de Beltwk etc. conthorali nostre charissime atque amantissime.

Generosa ac magnifica domina consors nostra charissima, salutem ac nostrum sincerum amorem. Noverit eadem, quod Magn. D. Iohannes Dragfÿ huc Bwdam advenit in optima sanittate[!], de cuius adventu tam vobis, quam etiam nobis congratulari oportet. Alias vero novittates[!] eidem scitu dignas habemus nullas, nisi, quod magister curie reginalis M^tis habebit nupptias[!] hodie, ac etiam Valentinus Tewrek similiter habebit nupptias[!] in profesto Beati Dionisii Martiris¹. Castrum Zewerinum Thwrcÿ[!] obsiderunt, et aduc nondum advenit fama, si est expugnatum nec ne. Ceterum de adventu nostri nichil aliud sinceritati vestre scribere possumus, nisi quod ad festum Beati Dionisii² aput vos constitui vollumus[!], si aliqua ardua negotia non contingerint, quod si quoquo modo id acciderit, vobis mox intimabimus et negotium et causam tum etiam diem adventus nostri, quod autem crebrius ad vos non miserimus. Credatis, charissima consors, quod neque tempus oportunum comedendi habere poterimus, hec fuit causa. Preterea rogamus vos tanquam consortem nostram amantissimam sincere, quatinus nobis significetis sanittatem[!] ac statum omnium vestrorum citissime. Nam nos Deo volente bene valemus et optime vos quoque semper bene valere simulcum prolis[!] nostris charissimis optamus. Datum Bwde, die dominica ante festum Beati Francissci Confessoris anno nostre salutis 1524.

Ladislaus Kanysay scripsit etc.

1. Október 8.
2. Október 9.

8.

1524. október 5.

A BUDAI KÁPTALAN JELENTÉSE KISVÁRDAY JÁNOSNAK TÖRÖK BÁLINT ELLENI PERÉBEN

AZ IRAT: A: OL DL 89197.

TARTALMA: A budai káptalan jelenti Báthory István nádornak, hogy 1524. szeptember 28-án Budán kelt parancsa értelmében a Kisvárday János által Török Bálint ellen, annak madarasi [Csongrád m.] jobbágyai és szabadkai várnagyai által Kisvárday Borsod nevű [Bodrog m.] birtoka ellen elkövetett hatalmaskodása miatt indított perben Török Bálintot megidézte.

[Az irat külzetén:] Domino palatino. Pro egregio Iohanne de Kÿswarda contra magnificum Valentinum Therek de Ennÿng ad terminum infrascriptum.

[Feljegyzés az irat külzetén egykorú kéztől:]

1524 feria secunda post Beate Barbare¹ pro A. Paulus Maday cum nostris.

1524 in festo Prisce Virginis et Martiris² pro A. Petrus Fodor cum nostris.

1525 feria secunda post Reminiscere³ pro A. Petrus Fodor cum nostris.

Spectabili et magnifico domino Stephano de Bathor regni Hungarie palatino et iudici Comanorum etc. amico eorum honorando capitulum ecclesie Budensis debitum honoris incrementum. V. noverit Magnificentia nos litteras eiusdem V^re Magnificentie preceptorie nobis loquentes et directas honore quo decuit recepisse in hec verba: Stephanus de Bathor regni Hungarie palatinus et iudex Comanorum etc. amicis suis reverendis capitulo ecclesie Budensis amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in persona Egrⁱⁱ Ioannis de Kÿswarda, quod cum circa festum Pasce Domini⁴ in anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo primo transacto preteritum, providi Matheus Kasa, Petrus Domÿ, Matheus Nagh et alii quamplurimi iobagiones Magn^ci Valentini Therek de Ennÿng in oppido eiusdem Madaras vocato in comitatu Chongradiensi existente commorantes, ex propria commissione et mandato eiusdem Valentini Therek domini scilicet ipsorum armatis et potentiariis manibus ad territorium possessionis ipsius exponentis et fratrum suorum Borsod vocate in comitatu de Bodrog existentis venientes abinde quadraginta equos equaciales providi Alberti Thoth iobagionis ipsius exponentis in predicta possessione Borsod residentis territorio in eodem pascentis repertos abegissent et ad pretactum oppidum Madaras abduxissent, et tandem sub fide iussoria cautione providorum Mathei et Benedicti Dekan iobagionum prefati Valentini Therek in dicto oppido Madaras commorantium exmisissent potentia mediante. Ceterum similiter circa festum Pasce Domini proxime preteritum⁵ nobiles Nicolaus Pewkrÿ de Chÿl et alter Nicolaus de Derenche castellani prefati Valentini Therek per ipsum in castello suo Zabathka constituti, modo simili ex propria commissione et mandato prelibati Valentini Therek domini scilicet ipsorum pro premissa fideiussoria cautione prefatorum Mathei et Benedicti Dekan cunctis iobagionibus prenominati exponentis similes bonorum suorum direptiones invitando eosdem in tantum perterruissent, et super prefatum Albertum Thoth triginta unum florenorum pactative extorsissent potentia mediante in preiudicium et damnum annotati exponentis manifestum. Quia autem iuxta constitutionem universorum dominorum prelatorum et baronum et huius regni nobilium in dieta eorum generali pro festo Beati Georgii Martyris in anno proxime transacto preterito factam et per regiam M^tem approbatam universi actus potentiarii a festo Beate Margarethe Virginis in anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo primo transacto preterito per quoscunque et contra quoslibet hactenus qualitercunque illati et decetero durante expeditione generali contra Thurcos instauranti quoandocunque inferendi et committendi infra exitum et condescensionem ipsius generalis expeditionis more et instar brevis brevium iudiciorum pro quintodecimo die diei exhibitionis presentium per regiam M^tem discuti adiudicarique debent et terminari, pro eo amicitiam V^ram harum serie petimus diligenter, quatenus presentes litteras nostras prefatis Valentino Therek, Nicolao Pewkrÿ et alteri Nicolao Derencheÿ castellanis eiusdem per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis. Qui si personaliter reperiri poterint, bene quidem, alioquin de domibus habitationum sive solitis eorundem residentiis amoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro, ut ipsi prescripto decimo quinto die a die exhibitionis presentium exhinc fiende computando coram nobis, ubicunque Deo duce tunc constituemur, personaliter vel per procuratores ipsorum legitimos ad contenta querimoniarum prefati exponentis de iure responsuri aliasque a nobis finalem deliberationem debiteque iustitie complementum recepturi comparere modis omnibus debeant, certificando ibidem eosdem, ut sive ipsi termino in prescripto coram nobis compareant sive non, nos ad partis comparentis instantiam id faciemus in premissis, quod ordo dictaverit iuris. Et posthec huiusmodi exhibitionis et amonitionis seriem cum amonitorum nominibus terminum ad predictum, ut fuerit expediens, nobis amicabiliter rescribatis. Datum Bude, in profesto Beati Michaelis Archangeli,⁶ anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quarto. Nos itaque petitionibus V^re magnificentie in omnibus acquiescere cupientes, uti tenemur, nostrum hominem videlicet discretum Dominicum presbyterum rectorem altaris beati Gregorii pape in dicta ecclesia nostra fundati ad premissa fideliter exequenda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum. Qui tandem exinde ad nos reversus nobis retulit eo modo, quod ipse die dominico proximo post festum Exaltationis Sancte Crucis proxime preteritum⁷ prescriptas litteras ipsius V^re magnificentie preceptorias prefato Valentino Therek ante domum Rss^mi condam Dⁿⁱ Thome alias archiepiscopi Strigoniensis Bude, in platea Sancti Georgii habita personaliter reperto, exhibuisset et presentasset, ac amonuisset eundem ibidem et eodem die, dicissetque et commisisset eidem verbo V^re magnificentie, ut ipse prescripto quintodecimo die a die exhibitionis premisse exhinc ipsi facte computando coram V^ra magnificentia, ubicunque tunc eadem Deo duce constituetur, personaliter vel per procuratorem suum legitimum ad contenta querimoniarum prefati exponentis de iure responsurus aliasque a V^ra magnificentia finalem deliberationem debiteque iustitie complementum recepturus comparere modis omnibus debeat, certificando eundem ibidem, ut sive ipso termino in prescripto coram V^ra magnificentia compareat sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod ordo dictaverit iuris. Datum octavo die diei exhibitionis et amonitionis predictarum⁸ anno Domini supradicto.

1. December 5.
2. Január 18.
3. Március 13.
4. Március 31.
5. 1523. április 5.
6. Szeptember 28.
7. Szeptember 18.
8. Október 5.

1525

9.

1525. január 4[?].

TÖRÖK MIKLÓS ÉS TÖRÖK BÁLINT ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE SOMOGYI GERGELYNEK

AZ IRAT: Csak nyomtatott kiadása ismeretes.

NYOMT. KIADÁSA: Tud. Gy. 1828. IX. k. p. 81-83.

TARTALMA: A fehérvári keresztes konvent előtt Török Miklós és Török Bálint a Somogy vármegyei Szent Miklós Hidvéget és egy pusztát, amelyeket Török Imre élete végéig néhai Komjáthy Lászlónak adott, Somogyi Gergelynek és örököseinek adományozza.

Nos conventus Cruciferorum domus hospitalis Ecclesie Beati Regis Stephani de Alba memorie commendamus per presentes, quod Magn^ci Nicolaus et Valentinus Thewrewk de Enyng coram nobis personaliter constituti sponte et libere sunt confessi et retulerunt in hunc modum, quomodo Magn. condam Emericus Thewrewk genitor ipsorum totales possessiones suas szenth Miklos Hidvégh et predium [ - - -] in comitatu Simegiensi existentes, habitas nobili condam Ladislao Komyathy pro fidelibus servitiis eiusdem, quousque in hac vita temporali super viveret, dederat et contulerat, ipso autem Ladislao Komyathy iam e medio sublato ipsi Nicolaus et Valentinus Therek easdem possessiones ipsorum nobili Gregorio Somogy tum pro multimodis fidelibus servitiis servitiorumque gratuitis meritis per eundem Gregorium Somogy pro locorum et temporum varietate cum sumpma fidelitate constanter exhibitis et impensis, tum vero effusione sangvinis dampnorum et dispendiorum ac expensarum ingentium refusione una cum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris arabilibus, cultis et incultis, aquis, pratis, campis, silvis, nemoribus, vineis in promonthoriis ipsorum ubicunque [- - -locatis] et situatis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis, molendinis et eorundem locis, stagnis, theloniis, nundinis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum earundem utilitatibus ad easdem de iure et ab antiquo spectantibus quovis nominis vocabulo vocitatis prefato Gregorio Somogy suisque heredibus et posteritatibus universis in filios filiorum et heredum per heredes utriusque sexus dedissent, donassent, contulissent et perpetuassent, imo dederunt, donaverunt, contulerunt et perpetuaverunt coram nobis iure perpetuo ac irrevocabiliter tenenda, utenda pariter et habenda, nullum ius sive iuris et dominii perpetuitatem, quod et quam prefati Nicolaus et Valentinus Therek in eisdem possessionibus habuissent aut habere sperarent, sibi ipsis aut ipsorum in futurum reservando, sed totum et omne ius omnemque iuris et dominii proprietatem et ad prefatum Gregorium Somogy et suos heredes transferendo pleno iure, assummentes insuper iidem Nicolaus et Valentinus Therek annotatum Gregorium Somogy et suos heredes in quieto et pacifico dominio earundem possessionum perpetuis successivis temporibus contra quosvis impetitores causi dicos et actores tueri, protegere et defensando conservare harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum feria quam [!] proxima ante festum Epiphaniarum Domini. Anno eiusdem millesimo quingentesimo vigesimo quinto.

Megjegyzés:
Az 1534. évi Somogy vármegyei rovásadó-összeírás Hidvéget Török Bálint birtokaként említi.

10.

1525. február 17.

A PANNONHALMI APÁT ÉS KONVENT PANASZA A KIRÁLY ELŐTT

AZ IRAT: A: OL DF 208266. (SzBFL Konv. N. 1441. Capsarium 59. Litterae Mm.)

Zárópecsét nyoma.

NYOMT. KIADÁSA: 1. PRT. 3. k. N. 266. p. 755. (regeszta)
2. ETE 1. k. N. 185. p. 193-194. (regeszta)

TARTALMA: A somogyi konvent jelenti II. Lajos királynak, hogy 1525. január 25-én kelt parancsának, amelyben meghagyta, hogy Máté pannonhalmi apát és konventje panaszára Török Bálintot, csulai Móré Lászlót, báti Dersffy Miklóst, Ellyevölgyi János nádori ítélőmestert, Fajszi Jánost és Ipoltffy Jánost - akik az 1524. évi Somogy vármegyei tizedeket a maguk jószágain lefoglalták - a király személyes jelenléti bírósága elé idézzék meg, eleget tett.

[Az irat külzetén:] Personali presentie regie.

Pro reverendo et religiosis fratribus Matheo abbate et conventu monasterii Sancti Martini sacri montis Panonie[!] contra magnificos et egregios Ladislaum More, Nicolaum Dersffÿ de Bath, Iohannem de Faÿz et alios intra nominatos ad decimum quintum diem intrascriptum.

Amonitionis exhibitionis et certificationis.

Serenissimo principi et domino domino Ludovico Dei gratia Hungarie et Bohemie etc. regi domino ipsorum gratiosissimo conventus monasterii Sancti Egidii de Simigio orationum devotarum suffragia perpetua cum fidelitate. V. noverit serenitas nos litteras eiusdem vestre serenitatis exhibitorias et amonitorias nobis preceptorie loquentes et directas summa cum reverentia recepisse in hec verba: Ludovicus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. fidelibus nostris conventui ecclesie Simigiensis salutem et gratiam. Dicitur nobis in personis fidelium nostrorum venerabilis et religiosorum fratrum Mathei abbatis et conventus monasterii Sancti Martini sacri montis Pannonie, quod quamvis alias, temporibus scilicet serenissimi principis condam Dⁿⁱ Wladislai regis felicis memorie, genitoris nostri carissimi communi consilio et voluntate universorum dominorum prelatorum et baronum regnique nostri nobilium id ordinatum fuerit et conclusum per prefatumque genitorem nostrum confirmatum, ut decime frugum, avenarum ac aliorum bladorum et vinorum in quorumcumque bonis possessionibusque terris et promontoriis producantur, de medio omnium colonorum et iobagionum quorumcunque dominorum et nobilium personis ecclesiasticis, quorum [- - -] ipse decime deberent in specie frugibus scilicet avenis et vineis, sicuti terra produxerit vel aliter, prout coloni tales decimas dare debent cum decimatore ipsorum convenire et concordare possent, et non cum sex vel quattuor denariis, prout nonnulli abusive consueverunt, exolvere et extradare deberent, nescitur tamen, unde moti Magn^ci et Egrⁱⁱ Valentinus Therewk de Enÿngh, Ladislaus More de Chwla, Nicolaus Dersfÿ de Bath, magister Iohannes de Ellÿewelgh prothonotarius palatinalis, Iohannes de Faÿz et Iohannes Ipothffÿ decimas ipsas frugum, avenarumm bladorumque et vinorum in medio universorum colonorum et iobagionum ipsorum in quibuscunque possessionibus portionibusque possessionariis eorum in comitatu Simigiensi existentibus adiacentibus anno isto presenti annotatis exponentibus per sanctionem sanctissimi regis Stephani, qui Hungariam ad fidem Christi convertisse dicitur et creditur, donatas et provenire debentes connumeratas iuxta contenta generalis decreti regni nostri Hungarie in specie frugibus scilicet avenis, bladis et vinis hominibus et decimatoribus annotatorum exponentium exigere et exolvere non permisissent easdem decimas in medio colonorum eorum pro se ipsis reservando et occupando modoquoque ibidem tenerent et conservarent potentia mediante, in quibus ipsis exponentibus plus quam quadringentorum florenorum auri dampna intulissent preiudicium et dampnum ipsorum exponentium valde magnum. Quia autem iuxta constitutionem articulorum pro festo Beati Georgii Martiris¹ in anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo primo transacto preterito dieta hic Bude de nostro regio edicto celebrate confectorum et per nostram M^tem roboratorum universi actus potentiarii a festo Beate Margarethe Virginis et Martiris² in eodem anno preterito infra exitum et condescensionem generalis expeditionis contra Thwrcos³ per nostram M^tem instaurate per quoslibet et contra quoscumque inferentes et illati more et instar brevis brevium evocationum pro quinto decimo die dicti amonitionis exhinc fiende computando per nostram M^tem decidi debent et terminari, pro eo fidelitati V^re harum serie firmiter precipiendo committimus et mandamus, quatinus presentes litteras nostras annotatis Valentino Therewk, Ladislao More et aliis supradictis per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis. Qui si personaliter reperiri poterint, ibidem, alioquin in domibus habitationum ipsorum seu solitis ipsorum residentiis amoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro regio, ut ipsi decimo quinto die diei exhibitionis exhinc ipsis fiende computando coram vestra personali presentia personaliter vel per procuratores ipsorum legitimos comparere debeant et teneantur rationem de premissis reddituros, certificantes eosdem ibidem, ut sive ipsi termino in predicto coram eadem personali nostra presentia compareant, sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciat in premissis, quod dictaverit ordo iuris. Et posthec huiusmodi exhibitionis, amonitionis et certificationis seriem cum amonitorum et certificatorum nominibus terminum ad predictum eidem nostre personali presentie fideliter rescribatis. Datum Bude, in festo Conversionis Beati Pauli Apostoli⁴ anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto. Et iuxta earundem contentiam nostrum hominem videlicet religiosum fratrem Ambrosium sacerdotem, unum ex nobis ad premissam exhibitionem fideliter peragendam nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum, qui tandem exinde ad nos reversus nobis retulit eo modo, quod ipse in festo Beati Valentini Martiris proxime preterito⁵ prescriptas litteras V^re serenitatis exhibitorias et amonitorias pro parte prefatorum exponentium confectas contra annotatos Ladislaum More de Chwla ac Nicolaum Dersfÿ de Bath, necnon magistrum Iohannem de Ellÿewelgh ac Iohannem de Faÿz et alterum Iohannem Ipothffÿ emanatas, nobis allatas et presentatas primo ad possessiones Omak, Ellÿewelgh, Bath et Zenththamas vocatas, omnino in dicto comitatu Simigiensi existentes consequenterque domos et curias nobilitares annotatorum magistri Iohannis Ellÿewelghÿ, necnon Ladislai More, Nicolai Dersfÿ et Iohannis Ipothffÿ possessionibus in eisdem habitas eisdem ad exhibendum et presentandum detullisset ibique eosdem personaliter reperire et ipsas litteras V^re serenitatis exhibitorias et amonitorias eisdem exhibere et presentare minime valuisset, tandem vero feria quarta iterum sequenti⁶ idem nostrum testimonium ad possesionem Gÿge nominatam in eodem comitatu Simigiensi existentem et per consequens domum et curiam nobilitarem predicti Iohannis de Faÿz in eodem Gÿge existentis habitas eidem ad exhibendum et presentandum detullisset et deportasset, ubi eundem personaliter reperire et ipsas litteras V^re serenitatis amonitorias eidem exhibere minime valuisset, nichilominus tamen in prescripto festo Beati Valentini Martiris et feria quarta sequenti idem nostrum testimonium prelibatos magistrum Iohannem Ellÿewelghÿ ac Ladislaum More, necnon Iohannem Ipothffÿ, Nicolaum Dersfÿ et alterum Iohannem de Faÿz, ut prefertur, personaliter minime repertos de domibus tamen habitationum sive solitis eorundem residentiis possessionibus in prescriptis habitis amonuisset eosdem dixissetque et commisisset eisdem verbo V^re serenitatis regio, ut ipsi decimo quinto die a die exhibitionis presentium ipsis facte computando personaliter vel per procuratores ipsorum legittimos coram V^re serenitatis personali presentia comparere debeant et teneantur certificassetque idem ibidem eosdem, ut sive ipsi termino in prescripto coram dicta V^re serenitatis personali presentia compareant, sive non, eadem ad partis comparentis instantiam id faciet in premissis, quod iuri videbitur expediri. Datum tertio die diei ultime exhibitionis, amonitionis et certificationis⁷ prenotatarum anno Domini supradicto.

1. Április 24.
2. Július 13.
3. A Nándorfehérvár elveszte miatti hadfelkelés.
4. Január 25.
5. Február 14.
6. Február 15.
7. Február 17.

11.

1525. március 15.

SULYOK ISTVÁN ÉS SULYOK BALÁZS TILTAKOZÁSA A BÁCSI KÁPTALAN ELŐTT

AZ IRAT: A: OL DF 252640. (KÁL Gyulay-Kuun cs.)

TARTALMA: A bácsi káptalan előtt Sulyok István - Sulyok Balázs nevében is - tiltakozik, mert Török Miklós és Török Bálint a Szabadka mezővárosért járó pénzösszeget nem a régi pénzben fizette meg.

Nos capitulum ecclesie Bachiensis memorie commendamus per presentes, quod Egr. Stephanus Swlÿok de Lekche suo et Blasii similiter Swlÿok fratris sui carnalis nominibus et personis nostram personaliter veniens in presentiam nobis per modum protestationis significare curavit in hunc modum, quod ipse audivisset, quod Magn^ci Nicolaus et Valentinus Therek de Ennÿng eosdem Stephanum et Blasium illa summa pecuniarum, pro qua scilicet oppidum Zabathka cum aliis suis possessionibus et pertinentiis apud manus eorum iure avitico forent, coram nobis ad levandum alexissent[!], qui quidem Stephanus suo et dicti fratris sui nominibus dixit bonas et antiquas monetas paratus esset levare, sed quia illa summa pecuniarum foret de monetis modernis easdem ante iuris discussionem nullo modo acceptare dictumque oppidum ac prefatas possessiones cum aliis pertinentiis eiusdem et earundem remittere eisdem et resignare vellet, neque vult etiam eius impresentiarum, super qua quidem protestatione presentes litteras nostras sigillo capitulari consignatas annotatis Stephano et Blasio iuris ipsorum ad cautelam uberiorem duximus concedendas. Datum feria quarta proxima post festum Beati Gregorii Pape, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto.

12.

1525. március 24.

SULYOK ISTVÁN TILTAKOZÁSA TÖRÖK MIKLÓS ÉS TÖRÖK BÁLINT ELLEN A KŐI KÁPTALAN ELŐTT

AZ IRAT: A: OL DF 252641. (KÁL Gyulay-Kuun cs.)

TARTALMA: A kői káptalan előtt Sulyok István tiltakozik az ellen, hogy Török Miklós és Török Bálint Szabadka erősséget és mezővárost megtámadta, elfoglalta, s hatalmaskodást követett el.

Nos capitulum ecclesie de Kew memorie commendamus per presentes, quod Egr. Stephanus Swlÿok de Lekche nostram personaliter veniens in presentiam per modum protestationis nobis significare curavit in hunc modum, quod Egrⁱⁱ Nicolaus et Valentinus Thewrewk de Ennÿng nescitur quo ductu spiritu assumptis secum certis familiaribus et iobagionibus ipsorum quampluribus infra ipsis spatium cum diversis apparatibus expugnabilibus pugne aptis et convenientibus ad castellum seu fortalitium Zabathka vocatum et per consequens ad oppidum similiter Zabathka nuncupatum in comitatu Chongradiensi existentia et habita manibus dicti protestantis titulo pignoris impignorata more hostili venientes et irruentes eundem castellum seu fortalitium obsedissent et tamdiu expugnassent, donec dissecatis et disruptis portis eiusdem castelli seu fortalitii eundem obtinuissent expugnassentque, quo expugnato et obtento nobiles Georgium Thoth et Franciscum Kezÿ de Kÿskezÿ castellanos ac alios familiares et servitores prefati protestantis in eodem existentes castello excaptivassent excaptivarique aliquos pixidum manualium ictibus aliorum vero vulnerum et verberum plagis dire et acriter affici despoliarique fecissent, pecuniasque in numero ignoto ac res et diversa clenodia necnon pecora et iumenta a maioribus usque ad minores in domo allodiali predicti protestantis in eodem oppido Zabathka habita et situata repertas et inventa, necnon ducentos florenos in parata pecunia dicti Georgii Thoth castellani iamfati protestantis recepissent et abstulissent ac quo ipsorum voluntati placuit, fecerunt in preiudicium iuris et dampnum sepefati protestantis valde magnum. Super quibus omnibus idem protestans premissis protestavit coram nobis publice et manifeste harum nostrarum vigore et testimonio presentium mediante. Datum in profesto Annunciationis Beate Virginis Marie anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto.

13.

1525. március 31., Buda

II. LAJOS KIRÁLY - A BOSZNIAI KÁPTALANNAK

AZ IRAT: A: OL DF 252644. (KÁL Gyulay - Kuun cs. N. 27.)

TARTALMA: II. Lajos király meghagyja a boszniai káptalannak, hogy a Sulyok István és Sulyok Balázs továbbá kiskeszi Keszy Ferenc és ladinicsai Csirkó György által enyingi Török Miklós, enyingi Török Bálint, továbbá nemes familiárisai; goricaszentmártoni Vitéz László, Fajszy Márton, Tinódi Benedek, csili Pekry Miklós, paskai Torma Kristóf, szentjánosi Tegzes Tamás [-]i Vámos Benedek [-]falvai Péter, Nagyváti János, Borbai István, Tinódi Lukács, Márton presbiter bácsi kanonok, továbbá nem nemes familiárisai; Kis János futaki tiszttartó, Török Mihály cserögi várnagy, Balog Mátyás, Castellanus János, Kemeni Mihály, Veresegyházi György, Tartarus Kozma lovász, Kocsi Balázs, György lovász, Mátyás lovász, Radoza [-] lovász, Simon, Antal és Ferenc lovászok, Bácsmegyei Máté, Ződ Péter, Szerémi Péter, Trombitás Gáspár, továbbá Bács vármegyében az alábbi birtokokon lakó, név szerint felsorolt jobbágyok (Telek mezőváros 85, Kamarás 48, Pacsér 104, Bajmok 59, Gergye 98, Budakut 26, Napfény 65, Csontafejér 63, egy ismeretlen helység és Himesegyház legalább 145, Okor 100, Kerekegyház 61, Béla 103, Adwar 7, Keresztur 6, Futak mezőváros 141, Iregd 33, Betér 25, Temeri 19, Mortályos 26, Szentandrás 32, Kisbács 30, Orbász kb. 65, Vásároskürt 74, Szentpéter 4, Szentiván 10, összesen kb. 1425-1430 fő), akik fegyveresen a zálog címén a panaszosok kezén lévő Csongrád vármegyei Szabadka kastélyra törtek, azt három napon át ostromolták, Sulyok István és Sulyok Balázs ottani várnagyait Kiskeszi Ferencet és Csirkó Györgyöt (előbbit megsebesítve) elfogták, a kastélyt összes tartozékával és az ott őrzött 1500 forint értékű ingóságaival együtt elfoglalták s jelenleg is kezükben tartják, ellen indított perben a felsorolt alpereseknek mutassa fel jelen parancsát és az onnan számított 15. napra őket vagy ügyvédeiket személyes jelenléte elé idézze meg.

14.

1525. április 11., Buda

II. LAJOS KIRÁLY - A BÁCSI KÁPTALANNAK

AZ IRAT: A: OL DF 252643. (KÁL Gyulay-Kuun cs.)

TARTALMA: II. Lajos király meghagyja a bácsi káptalannak a Sulyok István által Török Miklós ellen indított perrel kapcsolatban - amely a Sulyok Istvánnak elzálogosított, majd erőszakkal visszafoglalt Szabadka miatt folyik -, hogy a beiktató oklevél másolatát a felperesnek küldjék meg.

[Címzés az irat külzetén:] Fidelibus nostris capitulo ecclesie Bachiensis pro egregio Stephano Swlÿok de Lecke etc.

Requisitoria etc.

Ludovicus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. fidelibus nostris capitulo ecclesie Bachiensi salutem et gratiam. Exponitur nobis in persona Egrⁱⁱ Stephani Swlÿok de Lecke, qualiter hiis novissimis diebus Egr. Nicolaus Thewrek filius Magn^ci condam Emerici Thewrek de Ennÿngh bani castri Nandoralbensis se vigore quarundam litterarum nostrarum regiarum in dominium castelli Zabathka nuncupati in comitatu Chongradiensi existentis et habiti ipsum exponentem ex fassione et obligatione eiusdem Nicolai Thewrek et Valentini similiter Thewrek fratris sui carnalis titulo pignoris concernentis per vestrum hominem introduci et statui pro seque ipsum castellum idem Nicolaus Thewrek qualitercunque reoccupari procurasset in manifestum preiudicium eiusdem exponentis. Unde nunc idem exponens tam pretactorum nostrarum regie M^tis, quam etiam vestrarum exinde super prenotate videlicet statutionis exequutione relatoriarum litterarum paribus pro iurium suorum sustentatione sumopere indigendus esseque[!]¹ necessarius. Pro eo fidelitati V^re harum serie firmiter precipiendo mandamus, quatinus acceptis statim presentibus paria pretactarum duarum tam ut preffertur nostrarum, quam etiam vestrarum exinde relatioriarum in vestra sacristia sive conservatorio ecclesie vestre predicte requiri et reinveniri facere requisitarumque et reinventarum tenores in transsumpto litterarum vestrarum memorato exponenti tanquam rite et legittime petenti extradari et emanari facere modisomnibus debeatis et teneamini. Caventes autem, ne fraus aut odio in hac parte eveniat aliqualis. Secus autem non facturi. Presentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Bwde, feria tertia proxima post dominicam Palmarum, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto. etc.

1. esset et helyett.

15.

1525. április 26.

A BOSZNIAI KÁPTALAN - II. LAJOS KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: OL DF 259654. (KÁL Gyulay - Kuun cs. N. 27.)

TARTALMA: A boszniai káptalan jelenti II. Lajos királynak, hogy 1525. március 31-én Budán kelt parancsa értelmében kiküldte Szatai István mestert, egyháza főesperesét és kanonokját, aki a Szent György napja előtti vasárnapon [április 23] a Bács vármegyei Futak mezővárosban enyingi Török Miklós és enyingi Török Bálint, továbbá futaki udvarbírájuk, Borbay István házait felkeresve enyingi Török Miklóst és enyingi Török Bálintot távollétükben, az udvarbírót személyesen, majd ugyanazon a napon az ugyanazon vármegyében levő Paska birtokon a távollévő Paskai Tamást ottani birtokrészén fekvő kúriájában udvarbírája, Balázs előtt, majd Szent György napján hétfőn [április 24] a távollévő Pekry Miklóst a Bács vármegyei Csil birtokon lévő birtokrészén és lakhelyén Miklós nevű jobbágya és udvarbírája előtt, Márton kanonokot pedig ugyanott található lakhelyén személyesen megidézte 15 napra a királyi személyes jelenlét elé a felperes keresetére adandó válasz végett.

16.

1525. június 14.

TÖRÖK MIKLÓS ÉS TÖRÖK BÁLINT ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE PORKOLÁB KELEMENNEK

AZ IRAT: A: OL DL 36097.
C: OL DL 36104.

"A" alján függőpecsételés nyoma.

TARTALMA: A kői káptalan előtt Török Miklós és Török Bálint a Somogy vármegyei Hollófészek birtokot és a Kisfalu nevű pusztát szolgálataiért zegörjei Porkoláb Kelemennek adományozzák.

Capitulum ecclesie de Kew omnibus Christi fidelibus presentibus pariter et futuris presentium notitiam habituris salutem in salutis largitore. Proinde ad universorum tam presentium quam futurorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod Magn^ci Nicolaus et Valentinus filii pie memorie Magn^ci condam Emerici Thewrewk de Ennÿing, tum matura prius inter se deliberatione prehabita, tum etiam debitum habentes respectum ad preclara et fidelia servitia Egrⁱⁱ Clementis Porkolab de Zegewrÿe, quibus ipse a pueritia sua in primis dicto Magn^co condam Emerico Thewrewk¹, tandem ipsis complacere studuit et in futurum iuxta sue possibilitatis exigendo complacere studebit, totalem possessionem ipsorum Hollofeezewk cum uno predio Kÿsfalw vocatis, omnino in comitatu Somogÿiensi existentem et habita[!], simulcum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenetis, fenilibus, silvis, nemoribus, rubetis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis, molendinis, piscinarum et molendinorum locis, montibus, vallibus, vineis, vinearumque promontoriis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum earundem integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad eandem possessionem Holloffeezewk et predium Kÿsfalw de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus memorato Clementi Porkolab in recompensam et satisfactionem prescriptorum servitiorum suorum dedissent, donassent contulissentque et inscripsissent immo dederunt, donaverunt contuleruntque et inscripserunt in filios filiorum heredumque per heredes utriusque sexus universos iure perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possidendam pariter et habendam nullum ius nullamve iuris et dominii proprietatem sipis² per amplius in eisdem reservando, sed totum et omne ius totamve iuris et dominii proprietatem in prefatum Clementem Porkolab heredesque et posteritates eiusdem universos transtulissent nostrique transtulerunt in presentia pleno cum effectu. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam presentes litteras nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas et consignatas eidem Clementi Porkolab de Zegewrÿe heredibusque et posteritatibus eiusdem utriusque sexus universis iurium ipsorum ad cautelam communi iustitia suadente duximus concedendas. Datum in profesto Sacratissimi Corporis Christi, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto, presentibus ibidem venerabilibus honorabilibusque domini Andrea de Thwra preposito, Iohanne de Gotho lectore, Georgio de Waskapw cantore, Stephano de Kew custode, Gaspar[!] de Fwthak,³ Matheo de Zeremlÿen, Benedicto de Bechwÿlak aliisque fratribus et concanonicis nostris in dicta ecclesia Dei iugiter famulantur[!] regi sempiterno.

1. C: Tewrewk
2. sibipsis helyett
3. C: Fvntak

Megjegyzés:
Porkoláb Kelemen 1535-ben is birtokolta a Hollófészek nevű birtokot (lásd 124. sz.).

17.

1525. november 4., Péterváradi vár

TOMORI PÁL - BÁCS VÁRMEGYÉNEK

AZ IRAT: A: OL DF 259654. (SNA Révay cs. Jura in Aranyan. Fasc. V. N. 12)

TARTALMA: Tomori Pál meghagyja Bács vármegye szolgabíráinak, hogy a Révay Ferenc által enyingi Török Miklós és enyingi Török Bálint ellen, azoknak madarasi [Csongrád m.] jobbágyai által Révay Ferenc Csomoklya [Bodrog m.] nevű birtokán elkövetett hatalmaskodása miatt indított perben Török Miklóst és Török Bálintot idézzék meg, jobbágyait állítsák elő.

Papírfelzetes gyűrűspecséttel.

Nos Paulus de Thomor ordinis minorum regularis observantia ecclesiarum Colocensis et Bachiensis canonice unitarum archiepiscopus etc. serenissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ludovici Dei gratia Hungarie et Bohemie etc. regis domini nostri gratiosissimi ad comitatus de Walko, Bachiensem et de Bodrog iudex commissarius nobilibus iudlium dicti comitatus Bachiensis salutem cum favore. Dicitur nobis in persona Egrⁱⁱ Dⁿⁱ Francisci de Rewa, quomodo circa festum Nativitatis Beatissime Virginis Marie¹ proxime praeteritum providi Nicolaus Pap, Emericus ac Stephanus Ielna et Fabianus Dancz iobagiones Magn^rum D^rum Nicolai et Valentini Thewrek de En" yng in oppido eorum Madaras vocato in comitatu Chongradiensi habito commorantes ex propriis commissionibus et mandatis praefatorum D^rum Nicolai et Valentini Therek dominorum scilicet suorum assumptis secum quam pluribus ipsorum complicibus armatis et potentiariis manibus ad possessionem praefati exponentis Chomoklÿa vocatam in dicto comitatu de Bodrog existentem consequenterque domum providi Mathie B" yro iobagionis et villici ipsius exponentis in dicta possessione Chomokl" ya constituti et commorantis ibidem habitam, ubi domum eandem invadentes latusque eiusdem dissecantes more praedonum subintrassent, abinde quingentos et septuaginta quinque cubulos frugum purgatarum² domo in eadem repositarum, et item in paratis pecuniis duos florenos prefati Mathie B" yro unam securim et alias nonnullas res eiusdem in valore decem florenorum abstulissent et asportassent et quo voluissent, fecissent potentia mediante in praeiudicium et dampnum praefati exponentis valde magnum. Cum autem universi actus potentiarii a festo Circumcisionis Domini³ proxime praeterito per quoscunque et contra quoslibet illati et commissi per nos ex auctoritate et deliberatione sedis iudiciarie regie M^tis discuti adiudicarique debeant et terminari, pro eo rogamus vos et nichilominus auctoritate regia praemissa, qua nunc fungimur, vobis committimus, quatinus praesentes litteras nostras petitorias praefatis Nicolao et Valentino Thewrek per unum ex vobis, qui videlicet cum partibus fuerit requisitus exhiberi et praesentari faciatis. Qui si personaliter reperiri poterunt eosdem ibidem personaliter, alioquin de domo habitationis sive solite earundem residentie, amoneat eosdem dicatque et committat eisdem verbo nostro, ut ipsi quinto⁴ die a die exhibitionis presentium computando coram nobis personaliter vel per legittimos ipsorum procuratores comparere, ad actionem dicti exponentis responsuri praescriptos etiam iobagiones ipsorum eisdem statuere committendo, certificare ibidem eosdem, ut sive ipsi termino in praescripto coram nobis compareant eosdemque iobagiones statuant sive non, nos ad partis comparentis instantiam id faciemus in praemissis, quod iuris dictaverit ordo. Et posthec huiusmodi exhibitionis et amonitionis seriem, cum amonitorum ac statui commissorum nominibus terminum ad praedictum, ut fuerit expediens, exequutor praesentium nobis aut oretenus referat, aut per litteras suas fidas rescribat, secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in castro Waradinopetri, Sabbatho proximo post festum Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo quinto.

lecta

1. Szeptember 8.
2. Kihúzva: praefati exponentis
3. Január 1.
4. Kimaradt: decimo

1527

18.

1527. április 13., Brno

I. FERDINÁND KIRÁLY MEGHATALMAZÁSA THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: C: HHStA Reichsa. Reichsreg. Tom. 1. Fol. 101.

TARTALMA: I. Ferdinánd király teljes körű meghatalmazással ruházza fel Thurzó Eleket a Török Bálinttal folytatandó tárgyalásokra.

Mandatum procuratorium pro Turzone

Ferdinandus etc. Recognoscimus et fatemur tenore presentium, quod nos attentis fidem et prudentiam magnifici fidelis nobis dilecti Alexii Turzonis de Bethlenfalwa consiliarii et tavernicorum nostrorum magistri eidem Alexio ex certa nostra scientia plenam et omnimodam facultatem et potestatem dedimus et concessimus, sicut damus et concedimus per presentes, quod ipse nonnulla nostro nomine et vice ac pro nobis etiam unacum egregio fideli nobis dilecto Valentino Tereck proloqui, agere et tractare et promittere etiam possit et valeat, promittentes in verbo nostro regio nos perpetuo rata et grata habituros ea omnia et singula, que idem Alexius sic nostro nomine et pro nobis cum Valentino predicto proloquetur, aget, tractabit aut promittet, nec contra ea faciemus ullo unquam tempore quovis quesito colore vel ingenio. Harum testimonio litterarum sigilli nostri impressione munitarum. Datum Brunnę, die XIII. mensis Aprilis, anno 1527. regnorum nostrorum primo.

19.

1527. április 13., Brno

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 4. Fol. 32.

TARTALMA: A király a pártjára állni készülő Török Bálintot biztosítja, hogy amit szolgálataiért kér, meg fogja kapni.

[Címzés az irat hátoldalán:] Magnifico Valentino Thewrek fideli nobis dilecto.

[Ugyanattól a kéztől:] Copia litterarum ad dominum Valentinum Thewrek

[A bal felső sarokban:] Valentino Tereck

Ferdinandus Dei gratia etc.

Magnifice fidelis dilecte. Intelleximus ea abunde, que nobis ac serenissime D^ne Marie regine Hungarie et Bohemie etc. sororis nostre charissime medio Egrⁱⁱ Thomae Podwÿnÿaÿ nuntiasti ac promisisti. Unde facile perspeximus et cognovimus te non esse ingratum, neque factum immemorem beneficiorum serenissimi quondam Dⁿⁱ Ludovici bone memorie regis Hungarie et Bohemie etc. predecessoris et sororii nostri charissimi ac etiam serenissime D^ne Marie regine prefate consortis eiusdem nunc vidue sororis nostre, simul et serenissime D^ne Anne sororis sue coniugis nostre charissimarum. Quam rem a te gratissimo et benevolo animo accepimus. Caeterum, ab eodem Thoma Podwÿnÿaÿ prefato intelleximus, quam molesto et mestissimo animo patiaris istius miseri regni Hungarie calamitatem et ruinam, et eum quoque, qui excidii regni prefati causa est, quantum alienum existimes, et odio prosequaris, et quam nitaris cura ac diligentia singulari ad salutem et conservationem regni ac requie Hungarie, dulcis patrie tue, et ad hoc etiam quemadmodum regnum prefatum ab internis ac externis hostibus defendi et salvum permanere possit. Intelleximus etiam ab eodem Thoma Podwÿnÿaÿ prefato, que castra, possessiones et bona hereditaria in recompensam servitiorum tuorum a nobis optas. Quod si tu ea servitia, que nobis medio prefati Thome Podwÿnÿaÿ promisisti, ad effectum et debitum finem perduxeris, ac eiusmodi promissiones tuas ne ipsa perfeceris et compleveris, nos quam assecuramus te, ac in verbo nostro regio tibi promittimus, quatinus de hiis omnibus, que, tu a nobis, medio Thome Podwÿnÿaÿ prefati optasti et petivisti, te omnino super illis omnibus contentum reddere ac eo tibi prestare et dare volumus, et te alioqui singulari gratia et liberalitate nostra regia sumus semper prosequuturi, immo assecuramus et promittimus premissa omnia nos datum et observaturum vigore et testimonio presentium mediante. Nuntiavimus insuper nonnulla tibi per hunc per presentium exhibitorem, cuius verbis nomine nostro tibi referendum. Hortamur te fidem indubiam adhibere debeas. etc. Datum Brunnę, 13 aprilis, 1527. regnorum nostrorum primo.

20.

[1527. április 19. előtt]

TÖRÖK BÁLINT KÉRÉSE

AZ IRAT: G: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 4. Fol. 92.

TARTALMA: Az I. Ferdinánd király pártjára állni készülő Török Bálint kívánságai pontokba szedve. - Ha javait elveszítené, ugyanolyan értékű kárpótlást kér. - Olyan helyre tart igényt, ahol családjával megmaradhat. - 500 lovasra kér fizetést, de ha a király akarja 1000 lovast vezet szolgálatába. - Készpénz küldését kéri. - Nem tud arról a levélről, amelyben a császár levelére a király nevében válaszoltak. - Biztosítja, hogy Paksy Gáspárral együtt jön. Némelyik pont mellett az irat szélén az azokra adott válasz áll.

Petitio Domini Valentini Tevrukh

Primo, quod ante omnia M. S. non desinat ius suum prosequi, alioqui si sciret, quod M. S. vellet ius suum derelinquere, ipse non posset se servitiis S^e M^tis subiicere. Secundo, quod si contigerit eum perdere bona sua, quod M. S. totidem sibi reddat et super hoc det eidem litteras sufficientes. Tertio, quod M. regia dignetur sibi asinguare ¹ locum, in quo ipse cum uxore, liberis et familia sua permanere possit, quo ad ingressum regni Hungarie. Hoc non potest esse, sed datur in bona promissio in Hungaria, vel reponat in oppida². Quarto, petit stipendium super 500 equitibus, quos iam habet in promptum, bonos et strenuos viros, estque contentus, ut dinumerentur, quotiescunque M. regia voluerit, petitque super quolibet equo florenos 3, et salarium 20 Florenorum cum pecunia mensali. Quinto, quod si M. regia voluerit, adducit ad servitia S^e M^tis equites mille. Sexto petit, quod statim post conclusionem factam mittatur sibi pecunia, quibus ipse et homines sui ad servitia S^e M^ti venire poterint. Fiat³ Septimo petit, quod regia M. eidem semper de bona, certaque solutione provideat promittitque, quod M^ti S^e vult servire contra omnes pacatusque est ire ad unicum verbum M^ti S^e, quocunque eidem M. S. iusserit una cum hominibus suis. De responso autem, quod M^ti regie nomine regnicolarum datum fuit nuper super litteris cesaree M^ti ac S^e M^ti asservare, se nihil scire neque adesse sig[i]llum suum, licet nomen ipsius sit inscriptum, eo tamen inscit. Assecurat praeterea, quod Caspar Paksy, qui iamdudum a regia M^te pecunias recepit, una cum ipso Valentino Tewreckh in simul venient, neque credat S. M., quod post acceptum M^tis S^e stipendium, nunquam alii serviet. Concordabitur cum Paksy⁴. Sequentur ipsum et alii quam plurimi nobiles ad serviendum S^e M^tis. Nuntiavit idem Valentinus Tereukh, quod M. regia nullo commodiori tempore ad prosequendum ius suum proficisci, quam nunc tempore petitionis decime.

1. assignare
2. Ez a mondat a lap szélén más kéz írása.
3. A lap szélén. A "Fiat" szó más kéztől.
4. Ez a mondat a lap szélén más kéz írása.

21.

1527. április 19., Olomouc

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Reichsa. Reichsreg. Tom. 1. Fol. 100-101.

TARTALMA: I. Ferdinánd király megigéri Török Bálintnak, hogy szolgálatába fogadja, 400 lovasának fenntartását megfizeti, lakóhelyet azonban nem tud neki biztosítani.

Promissio pro Valentino Tewreck

Ferdinandus etc. Recognoscimus per presentes, quod magnificum fidelem nobis dilectum Valentinum Terewck ad nostra servitia conduximus et assumpsimus, sicut tenore presentium conducimus et assumemus cum intertentione equitum quadringentorum, quorum solutionem eidem Valentino constituemus et deputabimus sicut ceteris baronibus et nobilibus regni nostri Hungarie solvetur et numerabitur. Cum autem idem Valentinus a nobis humilime petierit, ut ei locum assignaremus in eodem regno, quo ipse cum uxore, et liberis et familia sua permanere possit usque ad nostrum in Hungariam introitum, idque fieri pro nunc non possit. Nos propterea eidem Valentino gratiose promisimus sicut tenore presentium promittimus, quod ei dabimus bonam provisionem in eodem regno, vel ipse Valentinus collocet uxorem et liberos prefatos in oppida patriarum nostrarum, cum hoc tamen, quod ipse Valentinus sit astrictus et obligatus nos in prosecutione iuris nostri, quod versus Hungarie regnum habemus continue sequi, nobisque per fidelitatem suam adherere ubicunque locorum et contra quoscunque etiam nemine excepto aliaque omnia et singula facere et exequi, que fideli subdito erga dominum suum facere competunt, et ad que de iure tenetur. Ad premissa autem perficienda nos et heredes nostros obligamus. Harum testimonio litterarum sigilli nostri impressione munitarum. Datum in civitate nostra Olomucensi XIX. Aprilis, anno MDXXVII regnorum nostrorum primo.

22.

1527. május 28., Prága

I. FERDINÁND KIRÁLY - THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 4. Fol. 110.

TARTALMA: A király a Török Bálinttal folytatott tárgyalásait jóváhagyja, és a kért biztosító oklevél elküldését megígéri.

(A bal felső sarokban:) Turzoni

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Ex litteris R^di Christophori¹ episcopi Labaciensis administratoris Seccoviensis principis et consiliarii devoti nobis dilecti accepimus, quod diligenti cura cum magnifico fideli nobis dilecto Valentino Tereck egeris, eumque super castro suo assecuraveris, quod nobis ut plurimum placuit, ita ex eo nil nisi animi tui synceritatem qua rebus nostris afficeris conspicimus, tue ergo persone securitati nos quoque consulere volentes litteras assecurationis erigi fecimus, sicut ex eisdem, quas ad manus eiusdem episcopi transmisimus, intelliges. Iniungentes tibi propterea, ut in tam aperti animi tui iudiciis, unde laudem nomenque bonum tibi conciliare non desinis, persistas, eoque impensius ea obseres, quo propensiorem tibi gratiam nostram esse senseris, que tibi sic erga nos affecto rerumque nostrarum studioso nunquam deficies, quod de nobis tibi persuadere poteris. Datum Prage, 28. Maii, 1527. Regnorum nostrorum primo.

1. Christoph Rauber

23.

1527. május 28., Prága

I. FERDINÁND KIRÁLY SZAVATOSSÁGI OKLEVELE THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 21. N. 36.
C: HHStA Hung. Reichsa. Reichsreg. Tom. 1. Fol. 105.

TARTALMA: A király megígéri, ha Thurzó Sempte várát Török Bálintnak átengedi, egyenértékű alsó-ausztriai birtokkal fogja kárpótolni.

Ferdinandus Dei gratia Hungarię Bohemię Dalmatieę Croatię etc. infans Hispaniarum, archidux Austrię, dux Burgundię etc. marchio Moravie etc. comes Tirolis etc. imperialis locumtenens generalis etc. recognoscimus¹ et tenore pręsentium profitemur, quod cum magnificus fidelis nobis dilectus Alexius Thurzo de Bethlenfalwa consiliarius noster et tavernicorum regiorum magister magnifico fideli nobis dilecto Valentino Tereck expromissum fecerit, nempe si Valentinus prędictus in servitiis nostris existens, per comitem Scepusiensem et sequaces suos bonis suis pulsus, abactus, aut (quod absit) privatus fuerit, eidem Valentino castrum Schinta, quod pacifice possidet, in recompensam bonorum suorum sic ablatorum sponte et libere cedere et renunciare velit. Et ad rei istius effectum pleniorem assequendum pręfectus sive castellanus castri prędicti Schinta ab Alexio pręfato commissionem expressam habuerit, aut etiam nunc² habeat tale castrum in eventum pręnominatum cedendi et tradendi in favorem ipsius Valentini. Idcirco nos securitati Alexii pręfati consulere volentes promisimus, sicut in verbo nostro regio per pręsentes promittimus, sicubi casus ille³ obtigerit, quod nos eundem Alexium⁴ circa traditionem castri Schinta indemnem et illesum servare, eumque alio castro sive bonis ęquivalentibus, in patriis inferioris nostre Austrie sitis providere et alias iuxta fidelitatis et affectuose fidei sue merita commendatum et promotum habere volumus et debemus dolo et fraude in hiis postpositis penitus et semotis harum testimonio litterarum sigilli nostri impressione munitarum. Datum in civitate nostra⁵ Praga⁶, die XXVIII. mensis Maii, anno Domini MDXXVII, regnorum vero nostrorum primo.

Ferdinandus m. p.

ad mandatum serenissimi domini regis proprium
Johannes Maius
Regestrata Wald [- - -]

1. C: Ferdinandus etc. recognoscimus
2. C: num
3. C: ille hiányzik
4. C: Alexium in eum eventum et
5. C: in civitate nostra hiányzik
6. C: Pragę

Megjegyzés:
A C példányról az aláírások hiányoznak.

24.

1527. június 18., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 4. Fol. 109.

TARTALMA: A király kéri, hogy Török Bálint a hozzá küldött Révay Ferencnek mindenben hitelt adjon.

[A bal felső sarokban:] Valentino Tereck

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Commisimus egregio fideli nobis dilecto Francisco Reway nonnulla nostro nomine tibi exponenda, sicut latius¹ ab eo coram intelliges, quę cum ex mente et voluntate nostra veniant. Te requirimus seriosius, ut eidem Francisco in hiis, que refert nostri contemplatione fidem indubiam prestes teque ita exhibeas, sicut tuo in nos fidelitatis officio convenit. Quod erga te generose recognoscemus. Datum Viennę, 18 Iunii 1527. regnorum nostrorum primo.

In simili fiant unę ad More Lasla

1. A szó áthúzva

25.

1527. július 19., [Bécs]

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 5. Fol. 90.

TARTALMA: Mivel a hadjárat elkezdődött, a király utasítja Török Bálintot, hogy csapatával a lehető leggyorsabban csatlakozzon hozzá.

[A szöveg alatt:] Magnifico Ladislao More de Chwla, dapiferorum nostrorum regalium magistro, fideli nobis dilecto Magnifico Valentino Therek de Ennÿng fideli nobis dilecto Illustro Stephano Berÿzlo regni Rascie despoto fideli nobis dilecto Egregio Petro Keglewÿgh de Bwsÿn fideli nobis dilecto Egregio Ioanni Castellanffÿ fideli nobis dilecto Egregio Matthie Horwath capitaneo aulicorum nostrorum de Posega fideli nobis dilecto Egregio Nicolao de Feleghaz fideli nobis dilecto

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis nobis¹ dilecte. Nolumus te latere, quod ante dies aliquot castra nostra per illustrem D^num Casimirum marchionem Brandenburgensem sororium² carissimum et supremum³ capitaneum nostrum generalem intra fines Hungarie sunt posita. Nosque ipsi cum reliquo exercitu iampridem hinc movissemus, nisi vos et ceteri familiares nostri Hungari in expeditionem fuissetis. Statuimus tamen cum manifesta temporis et negotiorum nostrorum iactura non esse diutius expectandum. Cras itaque Deo propitio in persona nostra proficiscemur ita omni generi apparatus instructi, ut per Dei clementiam votorum nostrorum compotes nos futuros speremus. Vos igitur sicuti per Franciscum Rewaÿ et per litteras nostras aliquoties estis admoniti, iunctis copiis vestris, quam celerime ac tutissime poteritis, ad nos dies et noctes properate, ne alioquin per vestram negligentiam aut tarditatem maius incommodum et quod nulla postmodum diligentia reparari possit, incurramus. Datum. [Más kézzel:] Respondeatur Francisco Rewaÿ, urgeat equites regios, ut properant. Urgeat fratrem suum Stephanum capitaneum nazadistarum. Dentur rursus littere ad Nigrum, ut veniat, ut bene speret significetur profectio regię M^tis.

1. A szó áthúzva.
2. A szó betoldás az áthúzott "affinem" fölött.
3. A szó betoldás.

[Az irat verso-ján:] Copia nonnullarum litterarum

26.

1527. augusztus 8., Buda

I. JÁNOS KIRÁLY PARANCSLEVELE

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. G. N. 133.

TARTALMA: Török Bálint jobbágyainak, akiket a török elűzött, szabad költözést és adómentességet engedélyez.

Papírfelzetes királyi pecsét töredékeivel.

[A jobb felső sarokban másik egykorú kéztől:] Commissio propria domini regis

Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. fidelibus nostris universis et singulis dominis prelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officialibus, item civitatibus, oppidis et villis earumque rectoribus, iudicibus scilicet et villicis ac alterius cuiusvis status et conditionis hominibus ubivis constitutis et existentibus presentes visuris salutem et gratiam. Quia nos ad supplicationem fidelis nostri Magn^ci Valentini Therewk de Ennÿng nobis pro parte universorum colonorum et iobagionum suorum, qui per Thurcos anno superiore ex edibus et domiciliis ipsorum sunt expulsi, factam id eisdem de gratia nostra speciali annuendum duximus et concedendum, ut ipsi ubicumque locorum in dicto regno nostro Hungarie residere et condescendere voluerint, libere possint et valeant, ac tamdiu quousque hoc regnum nostrum in priorem statum redigere possumus, ab omni solutione censuum et quarumcumque taxarum, necnon servitiis quibuslibet sint exempti et supportati, inmo[!] annuimus et concedimus eximimusque et supportamus presentium per vigorem. Quocirca fidelitati V^re harum serie firmissime committimus et mandamus, quatinus dum et quandocumque prefati coloni et iobagiones dicti Valentini Thewrek in bonis, possessionibus aut officiolatibus vestris vel vestri in medio condescendere voluerint, extunc vos eosdem ad dicta bona, possessiones et officiolatus vestros vestrique in medium libere intrare ac tempus infra premissum morari, et insuper omnes artes mechanicas exercere permittere, neque ipsos ad aliquam solutionem census aut taxe vel quevis servitia contra formam premisse nostre gratiose exemptionis cogere et compellere presumpmatis, sed eosdem in omnibus exemptos et supportatos habere, et dum e medio vestri ad alia loca ire voluerint, pacifice et sine omni impedimento dimittere et dimitti facere debeatis et teneamini. Secus facere non non [!] presumpmatis. Presentibus perlectis exhibenti et restitutis. Datum Bude, quinta proxima post festum Transfigurationis Domini anno eiusdem millesimo quingentesimo vigesimo septimo.

27.

1527. szeptember 21., Eger melletti tábor

TÖRÖK BÁLINT - THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 6. Fol. 112.

NYOMT. KIADÁSA: ETE I. k. N. 337. p. 336-337.

TARTALMA: Török Bálint hírül adja, hogy Szapolyai emberei tállyai táborukból a horvátokra rontottak, de támadásuk nem járt nagyobb kárral. Egert Szapolyai katonái feladták. A német landsknechtek a meghódolt helyeken iszonyú pusztítást tesznek. Kéri, figyelmeztesse a királyt, hogy az országot ne engedje elpusztítani.

28.

1527. november 30., Esztergom

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) l. k. p. 16-17.
D: ELTEK Kaprinay B in quarto. Tom. XVIII. N. 12. p. 14-15.

TARTALMA: A király a Kőrös vármegyei Soproncát és a Valkó vármegyei Borót Török Bálintnak adományozza.

Donatio Valentini Therek de Ennÿng

Nos Ferdinandus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. princeps Hispaniarum, archidux Austrie etc. memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod nos considerantes integerimam fidem animique constantiam fidelis nostri Magn^ci Valentini Therek de Ennÿng, que idem nobis maximis multique in rebus cure et fidei sue creditis ab eo toto tempore, quo nos Deo duce hoc regnum nostrum Hungarie ingressi sumus, neque capiti neque rebus suis parcens constanter et impigre exhibuit et etiam in futuris est exhibiturus, castrum Soproncza vocatum cum curia Orbena nuncupata in Crisiensi ac castellum Boroh in de Walko comitatibus existentia habitas, que Magn^ci Ioannis Banffÿ de Alsolÿndwa prefuissent, sed per notam infidelitatis, in quam idem propter combustiones, direptiones et depredationes bonorum tam nobilium, quam ignobilium et propter alia plurima facinora per eum in regno nostro Sclavonie perpetrata, quod que ad hunc diem partis Ioannis de Zapolÿa pertinacissime est secutus ab eoque nulla ratione avelli potuit, unde etiam per nos ac dominos barones totumque regnum nota infidelitatis perpetue ac crimine lese maiestatis in proxima congregatione generali pro felici coronatione Albe celebrata¹ publice est condemnatus, sed neque ad quintudecimum[!] diem festi Beati Martini Episcopi iam preteritum coram nobis ad prestandam obedientiam comparare voluit, ad nos consequenterque collationem nostram regiam iuxta antiquam et approbatam dicti regni nostri Hungarie consuetudinem atque legem rite et legittime devoluta esse perhibentur et redacta, simulcum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis, quibuslibet terris etc. memorato Valentino Therek suisque heredibus et posteritatibus universis dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenenda, possidenda pariter et habenda². Salvo iure alieno, harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante, quas in formam nostri privilegii redigi faciemus, dum nobis in specie fuerint reportate. Datum Strigonii in festo Beati Andree Apostoli, anno Domini 1527, regnorum nostrorum Hungarie et Bohemie etc. predictorum anno primo.

1. A koronázás 1527. november 3-án történt.
2. A C példány a jelölésig tart.

Megjegyzés:
Az irat szélén más, egykorú kéztől:
Soproncza Crisiensis
Boroh Walko
Borót és Soproncát I. Ferdinánd király 1541. március 17-én Bécsben kelt oklevelében új adomány címén alsólindvai Bánffy Istvánnak adományozta. [OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 2. k. N. 29. p. 18.]

29.

1527. december 27., Esztergom

I. FERDINÁND KIRÁLY - KASSA VÁROSNAK

AZ IRAT: C: OL Városi (R 314) 9. cs. Kassa Fol. 1.

TARTALMA: Kérésükre a király védelmükre küldi Török Bálint és Pekry Lajos kapitányokat. Megparancsolja, hogy katonáikat és az ellátásukhoz szükséges pénzt bocsássák a két kapitány rendelkezésére.

[Címzés az irat külzetén:] Prudentibus et circumspectis iudici ac iuratis civibus civitatis nostre Cassoviensis, fidelibus nostris dilectis.

Ferdinandus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. infans Hispaniarum, achidux Austrie etc. Prudentes et circumspecti fideles nobis dilecti. Litteras vestras Sabbato post festum Beate Lucie¹ novissime preteritum datas accepimus, quibus conquerimini, quod ad plures et, ut vos scribitis, denas vestras litteras nichil rescripserimus. Littere quidem vestre plures ad nos sunt date, ad quas singulas, tum per nunccium[!] vestrum, tum per alios, qui eas nobis reddiderunt, vobis abunde respondimus², in quibus fere omnibus supplicastis nobis, ut aliquem capitaneum ad vos mitteremus cum nostris gentibus, qui vestre et istarum partium superiorum defensioni intenderent. Nolentes itaque negligere ea, que vobis ac regno nostro profutura essent, expedivimus capitaneos nostros Valentinum Thewreck et Ludovicum Peckri cum aliqua exercitus nostri parte, qui ad istas partes proficiscerentur reliquiasque Ioannis de Zapolÿa nostri et totius regni hostis, auxilio Dei curarent exterminandas, ut ipsum etiam Ioannem ubicumque possent, insequerentur. Quiquid capitanei nostri non longe nunc a vobis sunt constituti, et nostro iussu ac mandato vestre quieti prospicient. Nichilominus hoc biduo mittemus ad vos unum capitaneum cum aliquo numero equitum levis armature, et alium, qui peditibus presit, ambos peritos rei bellice, strenuos et fortissimos viros, ut custodie et defensioni civitatis istius nostre Cassoviensis et aliarum civitatum partium superiorum invigilent. Sed interim, dum hii capitanei nostri ad vos appulerint, habete cum prefatis Valentino Thewreck et Ludovico Peckri capitaneis nostris mutuam intelligentiam, et si necessarium fuerit, eos viribus omnibus iuvetis ipsi quoque vobis defensioni erunt, et vos non deserent. Hortamur fidelitates V^ras, ut cum ceteris civitatibus nostris partium superiorum, cum numerum peditum, quos nunc paratos habetis ad millenarium numerum pixidariorum compleatis, quibus predicti capitanei nostri pro necessaria defensione istarum partium utantur. Eam autem summam pecuniarum, quibus ipsos pedites conduxeritis et alueritis, vobis et istis civitatibus nostris superioribus ex censibus vestris, vel ex tricesimis nostris vel ex aliis proventibus regiis integre proculdubio persolvendam curabimus. Datum Strigonii, in festo Beati Ioannis Apostoli et Evangeliste, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo septimo.

Ferdinandus

1. december 13.
2. Ezek közül egy maradt ránk, I. Ferdinánd királynak Kassa városához írott, 1527. december 13-án Esztergomban kelt levele. AMK Schwarzenbach. N. 1237.

1528

30.

1528. január 27., Buda

I. FERDINÁND KIRÁLY BELEEGYEZŐ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) Tom. I. p. 122.

TARTALMA: A király beleegyezik abba, hogy Török Bálint a Veszprém vármegyei Ászár nevű birtokát szabadkai Kis János gesztesi várnagyának adományozza.

Consensus super possessione Azaar pro egregio Ioanni Kÿs de Zabathka castellano castri Gezthes.

Anno domini quo supra, Bude, feria secunda proxima post festum Conversionis Beati Pauli Apostoli ad relationem magistri Nicolai Olah custodis Albensis secretarii regie M^tis date sunt littere, quibus mediantibus M. S. illi donationi et collationi, quam Magn. Valentinus Therek filius quondam Magn^ci Emerici Therek de Ennÿng alias castellani castri Nandoralbensis super totali possessione sua Azaar vocata in comitatu Wesprimiensi existenti habita Egr^o Ioanni Kÿs de Zabathka castellano castri sui Gezthes coram capitulo ecclesie Budensis fecisse dinoscebatur, suum consensum prebuit benevolum pariter et assensum, et eandem totalem possessionem pro fidelibus servitiis suis eidem ac heredibus et posteritatibus unicuique simulcum iure suo regio cum cunctis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet contulit salvo iure alieno.

31.

1528. február 27., Esztergom

I. FERDINÁND KIRÁLY BIZTOSÍTÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) Tom. 1. p. 106-107.

TARTALMA: A király ígéretet tesz arra, hogy a Zólyom vármegyei Dobronya várát, amelyet Török Bálint a kezében tart, neki fogja adományozni, vagy azonos értékű adománnyal fogja kárpótolni.

Assecuratio pro Magn^co Valentino Therek de Ennÿng super castro Dobrawÿnÿa.

Nos Ferdinandus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. infans Hispaniarum, archidux Austrię etc. memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod nos considerantes fidem et fidelitatis constantiam servitiorumque gratissima et cumulata merita fidelis nostri Magn^ci Valentini Therek de Ennÿng comitis nostri Themesiensis, quę idem sacrę primum huius regni nostri Hungarie corone, et deinde nobis exhibuit, ut deincepsque maiori cum diligentia et alacritate servire nobis et sacre corone possit, assecurandum eundem duximus, quod in dominio castri Dobrawÿnÿa et suarum pertinentiis nunc in manibus eiusdem habiti conservabimus, Egr^um autem Franciscum de Rewa personalis presentię nostre locumtenentem, cui arcem illam vigore litterarum nostrarum donavimus, aliunde contentum reddemus, aut si id fieri nullo modo posset castrumque predictum prefatus Franciscus Rewaÿ iure mediante obtineret, nos ab eodem Valentino Therek aut suis heredibus alienari aut occupari non patiemur, donec eos bonis equivalentibus contentos reddiderimus, immo assecuramus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum. Datum Strigonii, feria quinta proxima post festum Beati Mathię Apostoli, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo octavo.

32.

1528. március 5., Garadna melletti tábor

JOHANN KATZIANER - KASSA VÁROSNAK

AZ IRAT: D: ELTEK Kaprinay B. in quarto Tom. XXVII. N. 210. p. 307-308.

TARTALMA: Tudatja, hogy serege Garadnánál áll. Azt javasolja, hogy míg ő előlről, a kassai csapatok hátulról támadják meg az ellenséget.

[Címzése:] Prudentibus et circumspectis iudici iuratisque civibus civitatis Cassoviensis, amicis nobis sincere dilectis. Cito, cito.

Prudentes ac circumspecti amici nobis sincere dilecti. Salute et obsequia nostra parata. Notificamus vobis nos una cum Valentino Terek et Ludovico Pekrÿ ac eorundem levi armatura, quorum numerum ad mille existimamus, ad Garadna venisse, ibique castra nostra posuisse. Sumus autem eius propositi, hosti per silvas recta obviare, et vos a vestra, quam hactenus passi estis, adversitate liberare. Et quando hosti in faciem ituri sumus, cum eodem manus conserturi. Hortamur vos verbo M^tis regie, ut una cum adiacentibus civitatibus equites et pedes, quam fortissime poteritis, hostem post tergum sequamini, bono servato ordine et providentia. Eo enim modo speramus Dei auxilio hostem contundere, ut quo se vertat, nesciat. Quod certo vos facturos nullo modo desperamus, presertim, quum vos iam pridem regie M^ti fidelissimos comperimus. Ex castris prope Garadna moturis, feria quinta post dominicam Invocavit. Anno 1528.

Ioannes Catzianer eques auratus, regie M^tis
consiliarius ac totius exercitus generalis capitaneus

33.

1528. március 9., Kassa

TÖRÖK BÁLINT ÉS PEKRY LAJOS - EPERJES VÁROSNAK

AZ IRAT: A: OAPr Eperjes v. 1634. sz.

NYOMT. KIADÁSA: LASZTÓKAY, Eperjes. p. 36. (regeszta)

TARTALMA: Megparancsolják, hogy a Sebes várából elrabolt javakat Báthory András familiárisának, Sebesi Tamásnak szolgáltassák vissza.

[Címzés a levél külzetén:] Providis ac circumspectibus iudici iuratisque civibus ac omnibus res[!] publice de Eperies nobis sincere dilectis.

Circumspecti domini nobis dilecti, post salutem. Conqueritur nobis in persona Egrⁱⁱ Emerici de Kellemes familiaris Magn^ci Dⁿⁱ Andree de Bathor, quomodo ex castro Sebes ex castro autem Thome Sebesi universas res et bona eius violencia mediante eduxissetis et accepissetis, nam electus erat nobiscum ad servitium regium quoad presentem exercitum contra Iohannem de Zepes. Igitur rogamus et committimus verbo regio firmiter precipientes, immo mandamus et committimus, quatinus universas res suas, bona, que abstulissetis, eidem plenarie restituatis et restitui faciatis, dampnum secundum vos ne patiamini, nam est fidelis regie M^tis ac familiaris dicti Andree de Bathor. Igitur aliud facere non presumatis, nisi ex dampno suo satisfaciatis, secus facere non presummatis. Amplius vos felicissime valere optamus. Datum Cassovie, feria secunda ante festum Beati Gregorii Pape, anno Domini 1528.

Valentinus Therek de Ennÿngh
comes Themesiensis et capitaneus
partium inferiorum, et Ludovicus
Pekrÿ capitanei supremi regie M^tis
Hungarie et Bohemie etc.

34.

1528. március 12., Barca melletti tábor

JOHANN KATZIANER, TÖRÖK BÁLINT, PEKRY LAJOS - A BÁNYAVÁROSOKNAK

AZ IRAT: D: ELTEK Kaprinay B in quarto. Tom. XXVII. N. 213. p. 311-312.

TARTALMA: Meghagyják a bányavárosoknak, hogy a király parancsának értelmében, fő- és jószágvesztés terhe mellett ezüstöt csakis a kassai kamarának adjanak el.

Wir Hannss Cazianer Ritter kőnigl. M., zu Hungern und Beheim etc. Rat und obrister Veld-Hauptmann, und Valentin Therek Span zu Temeswar, auch Ludvig Pekry Irer M. haubt Leuten empietten den ersamen, fürsichtigen, weisen, unsern besonderen lieben Freuden den von Rosnaw, Schmelnicz¹, Gelnicz, Püde² und ander Percksteten unnsern Grues in guttem Willen. Zuevor ersam, fuersichtig, weis, besonder lieb Freunnde. Nachdem ir von khueniglicher M. zu Hungern und Beheim etc. unsern gnedigsten Herren hievor auch alter Gewonheit nach in Bevelh gehebt Irer M., das silber eure Arbeit in der selben Camer gen Kascha, und mit in frombde Hendt zu verkauffen, zu libern und überantwortten, auff das ist auch nachmals in Namen hohbemelter kőnigl. M. unser ernnstlicher Bevelh, und Mainung ir wellet ob bemelt Silber wie obsteet, und kőnigl. M. voriger Bevelh vermag, in die Camer gen Kascha, und nindert ander wohin, noch in frembde Henndt, bey Verlierung leibs wird³ guecz anttworten, wie wir uns dan solche Zubesthehen versehen wellen, und ir thut daran kőnigl. M. ernstliche, und unser gefellige Mainung. Datum in unsern Veldleger bey Barcha, Freitags nach Reminiscere, anno etc in acht und zwainczigisten.

1. Szomolnok
2. Ruda (Rudabánya)
3. Helyesen: wnd

35.

1528. március 13., Barca melletti tábor

JOHANN KATZIANER, TÖRÖK BÁLINT, PEKRY LAJOS - KASSA VÁROSNAK

AZ IRAT: D: ELTEK Kaprinay B in quarto. Tom. XXVII. N. 211. p. 308-309.

TARTALMA: Megparancsolják, hogy Rihnó várát, amelyet Szapolyai János kezéből elfoglaltak, a király nevében tartsák birtokukban.

Nos Ioannes Catzianer eques auratus serenissimi ac potentissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi Dei gratia Hungarie et Bohemie etc. regis, archiducis Austrie consiliarius et capitaneus generalis, et nos Valentinus Therek comes Themesiensis, et Ludovicus Pekrÿ, eiusdem regie M^tis capitanei prudentibus ac circumspectis iudici iuratisque civibus civitatis Cassoviensis salutem et benevolentiam nostram. Quando vos castrum Reichenau¹ cum omnibus attinentiis eiusdem ex manibus et potestate Ioannis de Zapolia, prefate regie M^tis hostis, uti decuit, vestris expensis occupatis, idcirco mandamus vobis verbo regie M^tis serie et firmissime, quatenus mox visis presentibus idem castrum Reichenau cum omnibus attinentiis eiusdem usque ad ulteriorem regie M^tis comissionem possideatis, et ad manus regie M^tis teneatis secus nullo modo facturi. Datum ex castris nostris in Barcha metatis, feria sexta post dominicam Reminiscere. Anno Domini MDXXVIII.

1. Rihnó (Szepes m.)

36.

1528. március 21., Kassa

JOHANN KATZIANER - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: KA AFA Kt. 2. Fasc. 3. N. 15.

Hátlapján gyűrűs zárópecsét nyomaival.

TARTALMA: A király megkegyelmezett egy nemesnek, aki eljött a táborba. - Megjelent Török Bálint is, újra, egy királyi kegyelemlevéllel. Kéri az uralkodót, szorítsa őt engedelmességre.

Genedigister Kunig. E. Königl. M. hat ein Edlman wegnat, der da zw Waldeck gesessen ist, der walch wider E. Königl. M. vil prakticirt und gehandlt hat, dem Weide hart angehangen und pin geleich am Zug für sein Haus gebessen in zustraffen, aber in hat der Tewffl so pald tragen, ist in VI Tagen von Wien zu mir in das Leger kummen, die weil er aber von E^en Königl^en M. wegnadt ward, hab ich sold Fürnehmen abgestet biewol er dess nicht wirdig ist.

Dan, genedigister Künig, E. Königl. M. hat in solchem Gnad- und Pefelch Brieff E^er Königl^en M. aber Tirck Valent für mich gestellt. Ist allein E^er Königl^en M. Nachtaul Ursach. Sy ibernemen sich den und wirt die Handlung ganz unfrwchpar gehandelt, da ich sy nun darzw pracht, dass sy mich im Namen E^er Königl^en M. für ihren obersten erkennen und in Korsam pracht, das warlch E. Königl. M. vil nüzer ist. E. Königl. M. sol aber nicht gedencken, dass ich des gegen E. Königl. M. darum mel[de] um meiner eitlen willen. Nawn, sunder von wegen richtiger und nuczer Handlung, E. Königl. M. zu Nucz und Wolfart.[- - -]¹ Datum Kassa, um XXI. Tag Martii im XXVIII. Jar.

E^er Königl^en M. unterteniger Diener

Hans Kaczianer

1. A nem közölt rész nem Török Bálintra vonatkozik.

37.

1528. március 25., [Kassa]

TÖRÖK BÁLINT ÉS PEKRY LAJOS - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Misc. Fasc. 425. Fol. 52.

TARTALMA: Hírül adják a királynak, hogy a csatában az ő familiárisaikon kívül az egri püspök, Báthory András, a pécsi püspök kevesebb mint 80 lovasa vett részt. Később érkezett Bakics Pál, Paksy Gáspár és az esztergomi érsek kevesebb mint 32, és az Országh urak 80 lovasa. Kérik a királyt, ne nehezteljen Bakics Pálra. Paksy Gáspár érdekében is szót emelnek. Kevés katonájuk maradt, csaknem mindenki eltávozott.

[Címzés a levél külzetén:] Serenissimo principi et domino domino [Ferdinando] Dei gratia Hungarie et Bohemie [etc. regi] principis Hispanie, archiducis Austrie etc. domino nostro clementissimo.

Serenissime princeps et domine domine gratiosissime, post perpetuorum servitiorum nostrorum commendationem. Memineri poterit M. V. D. gratiosissime, quanto numero gentium nos a M^te V^ra transmiserit, et hoc considerare poterit nos sepissime dixisse M^ti V^re, ut ille numerus, ad quem domini sese obligarunt, dum ad servitia M^tis V^re esset necessarius, non fuisset integrus, que autem et qualia servitia nos cum minimo gente M^tis V^re infra scripto exhibuerimus, non latere V^ram M^tem arbitramur. Novit deus, quod nos ad nullius domini vindictam et ultionem, quanto numero gentium in proflictu contra Iohannem Zepusiensem fuerimus¹, V^re M^ti scribimus, sed opere pretium arbitramur cum honore V^re M^ti declarare, quorum dominorum gentes in conflictu fuere. Fuimus enim nos cum nostris pauperrimis familiaribus, fuerunt et gentes domini Agriensis citra octuaginta equites, domini Quinqueecclesiensis et Dⁿⁱ Andree de Bathor similiter octuaginta, nullus preter istos supra memoratos in conflictu fuerunt. Quamvis, si ille numerus gentium, quem M. V. ex dictis dominorum nobis dederat, nobiscum in conflictu fuissent, tantum M^ti V^re servire potuissemus, ut speramus, nunquam clementiam M^tis V^re a nobis contrahere, tamen cum isto minimo gente M^tis V^re servire potuimus, fideliter servivimus, ut intelligere potuit V. M. A dominis capitaneis M^tis V^re postea venerunt et Dⁿⁱ Paulus Bakÿth ac Caspar Paxi ac gentes domini Strigoniensis citra triginta duo equi ac D^rum Orzagh quinquaginta equi. Quamvis D. Bakÿth minime contristatus est propter absentiam illam conflictus, ut M^ti V^re sicuti antea fidelis servitia sua ostendere non potuerit, tamen intelligere poterit M. V., quis fuerit causa absentie ipsius, propter quem supplicamus M^ti V^re tanquam domino nostro clementissimo, velit indignationem suam, si quam habet, ab eodem D^no Paulo Bakÿth ammovere, et eum omni clementia et gratia prosequi, quandoquidem non suapte quesivit causam absentie sue, sed quis fuerit causa, solus M^ti V^re declarabit. Similiter et de D^no Caspar Paxi M^ti V^re supplicamus, dietim et iste gentes ignorantibus nobis minuentur. Nullus iam preter nos solos et D^num Bakÿth et Casparum Paxi in servitiis M^tis V^re persistit, alie gentes pene omnes discesserunt, pauci hic penes nos existunt. Det igitur M. V. informationem, quid simus cum isto minimo gente nostro hic facturi. Novitates, quas M^ti V^re scribere possemus, credimus capitaneum M^tis V^re D^num Ioannem Caczÿaner scripsisse, de quibus intelligere poterit M. V., si necessitatem habet M. V. gentibus, nec ne, et tam nos, quam alios familiares [- -] conformare. Eadem M. V. dignetur gratiose [- -] et omnia fidelia servitia nostra unice commendamus. [- -] In festo Annuntiationis Marie, anno 1528.

M^ti V^re fideles servitores
Valentinus Therek et
[Ludo]vicus Pe[krÿ]

1. Az 1528. március 8-án Szinánál (Abaúj m.) vívott csatáról van szó.

38.

1528. március 26., Szepesi vár

DERENCSÉNYI MIKLÓS FELTÉTELEI A SZEPESI VÁR ÁTADÁSÁRÓL

AZ IRAT: C: KA AFA Kt. 2. Fasc. 3. N. 16 b.

TARTALMA: Derencsényi Miklós szabad elvonulás, javainak megtartása és más, az oklevélben részletezett feltételek mellett hűséget esküszik I. Ferdinánd királynak, s átadja a szepesi várat hadvezéreinek, Johann Katzianernak, Török Bálintnak, Pekry Lajosnak, Rupert, manderschidi grófnak és Nicolaus Thurn-nak.

Nos Nicolaus Derenchenÿ capitaneus castri Scepusiensis etc. memorię commendamus tenore presentium universis et singulis quibus expedit, quia ex comissione Magn^ci Dⁿⁱ Ioannis Catzianer supremi capitanei exercitus serenissimi principis Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi Dei gratia regis Hungarię et Bohemię etc. domini mei natalis generosissimi necnon D^rum Valentini Thewrek comitis Themesiensis ac Ludovici Pekry eiusdem regie M^tis superleve armatura capitaneorum, dum Magn^ci Dⁿⁱ Rupertus comes de Manderschid et Blankahen et dominus in Geresten, Nicolaus de Thurn miles deauratus equitum gravis armaturę capitaneus supremus cum plenario mandato et litteris prędictorum dominorum sub castrum Scepusiense unacum gentibus suis ad expugnandum venientes, unde ego prędictus Nicolaus Derenchenj a nemine et pręcipue a domino meo, a quo castrum tenui, nullum sentiens subsidium nec auxilium, volens pati meę consulere unacum filiis et filiabus meis ad manus dictorum magnificorum dominorum in primis serenissimo principi D^no D^no Ferdinando regi Hungarię, Bohemię etc. dictum castrum Scepusiense cum omnibus pertinentiis et possessionibus quibuscunque ab antiquo ad eundem castrum pertinentibus et quicquid in dicto castro continetur pręter bona mea propria sponte et libere resignavi et resigno iuramentumque fidelitatis et obedientię pręfato serenissimo domino regi in presentiarum pręfatorum dominorum feci et pręstiti sub conditione articulorum pręfatorum dominorum mihi litteris bonaque fide et honore inviolabiliter observaturos. Ego quoque dilectis dominis articulos infrascriptos bona fide et honore similiter observare promitto et me ipsum obligo et amplius nemine alium recognosco nisi prefatum serenissimum D^num Ferdinandum regem Hungarię et Bohemię etc. dominum meum generosissimum, cui et castrum pręfatum unacum prędictis magnificis dominis fideliter tenere promitto, meis debitis et obligationibus, ad quod verum ius habuero, impendatur iuxta obligationem pręfatorum articulorum mihi per eosdem dominos magnificos compromissorum.

In primis dicti magnifici assecuraverunt me caput et vitam cum filiis et filiabus et omnibus bonis et attinentiis et servis, qui mecum erant, ipsis igitur servis et nobilibus salvum conductum libere concesseram, et quod regia M. in bonis meis possessionariis, quę dominus meus mihi dedit, defendet contra quoslibet et in eis me servabit.

Item pręfati magnifici domini asecuraverunt me, ut possem secure ad regiam M^tem accedere et negotia mea, prout mihi melius videbitur expedire, quę cedent ad regie M^tis utilitatem et sacrę coronę, ex quo opus mihi erit loqui contra magnificos viros potentiores meę, et quod regia M. contra illos tam in persona, quam in bonis me defendet.

Item dicti domini magnifici assecuraverunt me, ut omnia debita et accomodata et quicquid ad castrum Scepusiense exposui, hęc omnia et singula regia M. solvet, accepta tamen prius a me iusta et sufficienti ratione, ad quam me subiicio et obligo, et ad quod ius habuero, mihi satisfactio impendetur. Deinde etiam, dum regia M. visis litteris ad castrum Scepusiense, castrum Rhadek et castrum Ryhnoh et ad quod ius habuero, dicta castra vel pecunias meas omnes impensas ad dicta castra et gentes et victualia, quę exposui prius iusta et sufficienti ratione posita regia M. mihi restituere generose dignabitur, ad quę omnia et singula dicti magnifici domini mihi polliciti sunt.

Item pręfati domini asecuraverunt caput et omnia bona mea ab omnibus impetitoribus me tuere et defendere paratique se exhibuerunt famam etiam bonam de me recognoscentes et nihil nocivum mihi reservantes, sed omne bonum et utile tanquam fidelem regie M^tis mihi largientes promiseruntque, quod regia M. me, filios et filias meas cum omnibus bonis meis defendet, sicuti et alios subditos et fideles.

Item post resignationem vero castri dicti domini magnifici una mecum homines et familiares, quantum pro defensione eiusdem castri sufficient, de voluntate nostra servare volumus, ita, ut ipsi domini mediam partem familiarium lingvę Bohemicę servabunt, alteram vero mediam partem ego tenere promitto meque in capitaneum eorum conservare, in eodem castro constituere permiserunt tamdiu, donec ego sufficienti ratione facta et litteris obligationibus meis ostensis regie M^ti plenariam solutionem et satisfactionem impendere valeam et possum probatione sufficienti superinde facta et exhibita, ad quę omnia et singula prefati magnifici per litteras et sigilla ipsorum communita mihi sufficienter promiserunt et obligati sunt.

In cuius rei testimonium sigillo meo communiri feci. Datum in castro Scepusiensi feria quinta proxima post festum Annunctiationis[!] Virginis gloriosę. Anno Domini M. D. XXVIII.

39.

1528. március 31., Körmöcbánya

KÖRMÖCBÁNYA VÁROS - MAJTHÉNYI BERTALANNAK

AZ IRAT: A: OL Majthényi cs. (P 485) 28. cs. 26. Levelek. Fol. 7.

NYOMT. KIADÁSA: SZERÉMI, Majthényi. In: TT 1897, p. 17-18.

TARTALMA: Kérik a Szklenó és Stubnya birtokokra kivetett adó eltörlését, mert az privilégiumaikkal ellenkezik.

40.

[1528. április 19. után]

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK, JOHANN KATZIANERNAK, PEKRY LAJOSNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 8. Fol. 116.

NYOMT. KIADÁSA: LASZOWSKI, Monumenta. T. I. p. 101.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy a Szapolyai által elfoglalt Szepes vármegyei Késmárkot és a Liptó vármegyei Újvárt, ha visszaszerzik, adják vissza a korábbi tulajdonosnak, Batthyány Ferencnek.

41.

1528. július 3., Buda

BÁTHORY ISTVÁN - A PÉCSVÁRADI KONVENTNEK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 41.

TARTALMA: Báthory István nádor, királyi helytartó meghagyja a pécsváradi konventnek, hogy lekcsei Sulyok Istvánt nádori adomány címén vezesse be a magtalanul elhalt Bekefalvai Gergelynek a Baranya vármegyei Bekefalván levő birtokrészébe.

Amicis suis reverendis conventui ecclesie Pechwaradiensis Stephanus de Bathor regni Hungarie palatinus et iudex Comanorum etc. ac in presenti absentia serenissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi Dei gratia regis Hungarie et Bohemie etc. principis Hispaniarum, archiducis Austrie etc., locumtenens amicitiam paratam cum honore. Cum nos attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis Egrⁱⁱ Stephani Swlÿok de Lekche per eum sacre primum huius regni Hungarie corone et deinde M^ti regie pro locorum et temporum diversitate cum omni semper fidelitatis constantia exhibita et impensis, totalem portionem possessionariam in possessione Bekeffalwa vocatam in comitatu de Baronÿa existenti habitam, alia etiam universa bona et iura possessionaria ubivis et in quibuscumque comitatibus huius regni Hungarie existentia, que alias nobilis condam Gregori[!] de predicta Bekeffalwa prefuissent, sed per mortem et defectum seminis eiusdem condam Gregori[!] Bekeffalwaÿ ad sacram coronam consequenterque autoritate nobis per S^am M^tem in hac ipsa absentia sua gratiose concessa collationem nostram rite et legittime devoluta esse perhibentur et redacta, simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet premissis sic, ut prefertur, stantibus et se habentibus memorato Stephano Swlÿok de Lekche suisque heredibus et posteritatibus universis vigore aliarum litterarum nostrarum donationalium superinde confectarum premissa autoritate regie M^tis in perpetum[!] contullerimus velimusque eundem Stephanum Swlÿok in dominium eiusdem per nostrum et vestrum homines legittime facere introduci. Super quo amicitiam V^ram harum serie petimus diligenter et nichilominus in persona et autoritate prefati domini nostri regis, qua nunc fungimur, vobis committimus et mandamus, quatinus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo presente Iohannes de Thessen aut Michael de Batha vel Ioannes de Bagotha aut Vincentius de eadem Bagotha vel Franciscus de Reeg aliis absentibus homo noster ad facies predictarum portionum possessionis Bekeffalwa predicte et iurium possessionariorum ubivis existentium vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi legittime convocatis et presentibus accedendo introducat prefatum Stephanum Swlÿok de Lekche in dominium eiusdem statuatque eandem eidem suisque heredibus et posteritatibus universis premisse nostre donationis titulo ipsi incumbenti perpetuo possidendam, si non fuerit contradictum. Contradictores vero, si qui fuerint, evocet eosdem contra annotatum Stephanum Swlÿok ad terminum competentem rationem contradictionis earundem reddituros, et post hec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui premisse statutioni intererunt, nominibus terminoque assignato, ut fuerit expediens, nobis amicabiliter rescribatis. Datum Bude, secundo die festi Visitationis Beatissime Virginis Marie, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo octavo, regnorum vero S^e M^tis Hungarie et Bohemie etc. predictorum anno secundo.

42.

1528. július 9., Temesi vár

TÖRÖK BÁLINT - MAJTÉNYI BERTALANHOZ

AZ IRAT: A: OL Majtényi cs. (P 485) 28. cs. 26. levelek. No. 11.

NYOMT. KIADÁSA: SZERÉMI, Majthényi. In: TT 1897, p. 19.

TARTALMA: Kéri, siessen hozzá Temesvárra.

43.

1528. július 31., Buda

BÁTHORY ISTVÁN ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: SNA Révay cs. Fasc. V. N. 26.

TARTALMA: A Szapolyai-párti Szerdahelyi László Zemplén vármegyei Kövesd nevű kastélyát a Zólyom vármegyei Dobronya helyett Török Bálintnak adományozza.

Nos Stephanus de Bathor regni Hungarie palatinus et iudex Comanorum ac in presenti absentia serenissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi Dei gratia regis Hungarie et Bohemie etc. infantis Hispaniarum, archiducis Austrie etc. domini nostri generosissimi locumtenens memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod nos attentis et consideratis fidelitate et fidelium servitiorum gratuitis meritis Magn^ci Dⁿⁱ Valentini Thewrek de Ennÿng comitis Themesiensis per eum sacre imprimis huius regni Hungarie corone ac deinde M^ti regie pro locorum et temporum varietate cum omni fidelitatis constantia exhibita et impensis totale castrum Egrⁱⁱ Ladislai de Zerdahel Kewesd vocatum in comitatu Zempliniensi existens simulcum oppidis, villis, possessionibus portionibusque et quibusvis iuribus possessionariis, signanter vero cum illis iuribus possessionariis, que per nobilem quondam Andream de Bolÿ ex inscriptione ipsius Ladislai Zerdahelÿ usque ad extremum vite sue terminum titulo pignoris possedisse dicuntur, theloniis item, ac aliis cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenetis, silvis, nemoribus, montibus, vallis, vineis vinearumque promontoriis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis aquarumque decursibus, molendinis et eorundem locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis limitibus existentibus per manifestam notam infidelitatis crimenque lese maiestatis, in quod idem Ladislaus Zerdahelÿ Ioanni de Zapoÿa notorio infideli nostro adherens et partes illius contumaciter fovendo incurrisse, ac deinde prescripta iura impignoratitia per mortem et de factum servitoris ipsius quondam Andree de Bolÿ ad sacram coronam consequenterque collationem regiam post eius M^tem de speciali mandato eiusdem pro castro Dobronÿwa vocato in comitatu Zoliensi existenti, nunc apud manus prefati Dⁿⁱ Valentini Thewrek comitis habito, et per prefatam M^tem regiam Egr^o Francisco de Rewa personali presentie S^e M^tis in iudiciis locumtenenti graciose donato secundum generosam oblationem et asecurationem maiestatis eius in suis litteris regalibus ipsi D^no Valentino Thewrek comiti desuper factam eidem D^no Valentino comiti suisque heredibus et posteritatibus universis dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possidendum pariter et habendum salvo iure alieno harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante, quas S. M. in formam sui privilegii redigi faciet, dum eidem in specie fuerint reportate. Datum Bude in profesto ad Vincula Beati Petri Apostoli, anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo octavo, regnorum vero M^tis S^e Hungarie et Bohemie predictorum anno primo.

de propria commissione domini palatini locumtenentis
regie M^tis

44.

1528. augusztus 20., Temesi vár

TÖRÖK BÁLINT PARANCSLEVELE

AZ IRAT: A: OL Majthényi cs. (P 485) 28. cs. Levelek. No. 9.

NYOMT. KIADÁSA: SZERÉMI, Majthényi. In: TT 1897, p. 23.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy siessenek hozzá Temesvárra.

1529

45.

1529. április 6., Torda

HORVÁTH GÁSPÁR, BETHLEN ELEK, APAFY MIKLÓS, PEMFFLINGER MÁRK KÖTELEZVÉNYE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Rudnyánszky cs. (P 590) 30. cs. 1. tétel. Fol. 6-7.

NYOMT. KIADÁSA: DÖRY, Török. In: TT 1901, p. 475-476.

TARTALMA: Horváth Gáspár, Bethlen Elek, Apafy Miklós és Pemfflinger Márk kötelezik magukat, hogy Gerendi Miklós erdélyi püspököt Diósgyőr várának és Debrecen városának a királytól Török Bálint részére való megszerzésében támogatni fogják: amennyiben pedig ez nem volna lehetséges, rajta lesznek, hogy Török Bálintot a püspök közbenjárásával 32 000 forinttal, illetve Gyalu várával kárpótolják.

46.

1529. április 7., Kolozsvár

TÖRÖK BÁLINT - BESZTERCE VÁROSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Beszterce v. Miss. 1529. N. 25.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, hogy a nevében hozzá küldött Bácsmegyei Demeternek adjanak hitelt.

[Címzés a levél külzetén:] Prudentibus et circumspectis dominis iudici ceterisque iuratis civibus civitatis Bistriciensis, amicis nobis honorandis.

Prudentes et circumspecti domini, amici nobis honorandi. Misimus in certis negotiis ad D^nes V^ras hunc Egr^um Demetrium Bachmegei familiarem nostrum. Rogamus itaque D^nes V^ras, velint verbis eiusdem tanquam nostris fidem adhibere. Valere easdem optamus. Ex Coloswar, feria quarta proxima post dominicam Quasimodo, anno Domini m. d. xxix

Valentinus Therewk de Ennyng, comes
Themesiensis, supremus capitaneus Transsylvanus etc.

47.

1529. május 7., Linz

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 11. Fol. 4.

NYOMT. KIADÁSA: SCHULLER, Beiträge. 1895. 26. Bd 3. H. N. 59. p. 647.

TARTALMA: Cselekedeteit helyeslően tudomásul veszi és bizalmáról biztosítja.

48.

1529. augusztus 23., Szeben

GERENDI MIKLÓS, TÖRÖK BÁLINT, HORVÁTH GÁSPÁR, BETHLEN ELEK, APAFY MIKLÓS, PEMFFLINGER MÁRK, MAYLÁD ISTVÁN, SYDONIUS MÁRTON - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

NYOMT. KIADÁSA: SCHULLER, Beiträge. 1898. 28. Bd 1. H. N. 79. p. 446-448.

TARTALMA: Szeben helyzete kétségbeejtő. - Török Bálint nem akarja, és nem is képes megvédeni őket. - Mielőbbi választ várnak a királytól segítségének módjáról.

49.

1529. október 5., Temesi vár

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Misc. Fasc. 425. Fol. 74.

TARTALMA: Már több alkalommal kérte a királyt, hogy mentse fel temesvári tisztéből. Egy éve ostromolja az ellenség, de még nem kapott segítséget. Tizenöt nappal eme levelének bemutatása után kimennek a várból, ezért a király küldjön valakit helyette.

Serenissime princeps et domine domine mihi gratiosissime, post perpetuorum meorum servitiorum exhibitionem. Bene constat V^re M^ti, quod creberime supplicavi per litteras, per nunctios et personaliter, ut M. V. Seren. hanc curam castri Themesiensis a me amovere dignetur et cuicumque fidelium M. V. vellet, illi conferret. Iam annus preteriit, ut ipsa civitas inclusa ante hostem stat, in qua multi de nobis fame mortui sunt, alii autem domini fratres et amici servitores mei plurimi occisi ab hoste sunt, alii vero cum maxima effusione sanguinis remanserunt, et hucusque maxima cum esurie et siti, ut probos et fideles decuit, servivimus, non parcentes amissionem bonorum nostrorum, imo et res quo, qui habuerunt, exposuerunt fidemque et humanitatem in pignore habemus, sumus saltem nudo capite una cum dominis et fratribus meis, aulicis videlicet M^tis V^re. M. tamen V. ad tantam nostram oppressionem nihil provisionis et auxilii facere curavit, et neque saltem verbis assecuravit. M. enim V. pollicita erat regnum ab utroque hoste deffendere, cuius deffensionem nos non intelligimus, et neque scimus, si M. V. superest vel non, et si M. V. hostem suum profligat vel eadem est profligata ab hoste. Ego hic cum premissis dominis fratribus meis aulicis M^tis V^re maius nihil agere potui, quam egi, et amplius iam neque id facere possum, quoniam ab integro anno hostis nunquam cessavit direptiones et invasiones ad hoc castrum facere, in qua defecimus, et porta nunc quoque est inclusa. Si omnia amisimus, que habuimus, volumus hoc nomen permanere, quare nunc quoque supplicamus, quatenus M. V. a presentatione litterarum mearum ad quintum decimum diem hominem suum loco mei alium mittere dignetur, quia post quintum decimum diem ego et aulici V^re M^tis exibimus, et vacuum dimittemus. Nos nemini trademus, tamen qui cupit, et cui placet, ille occupabit, si M^ti V^re cura ad eum non erit, et nult eum habere. Scit enim M. V., etiam prius licentiatum me esse a servitio V^re M^tis, si curam de me non gesserit, et liberare non curaverit, nunc quoque eandem licentiam capio, quod si M. V. ad premissum terminum non auxiliaverit, et alium loco mei non miserit, castrum vacuum relinquemus una cum dominis aulicis M^tis V^re, quibus iam annus preteriit, quod nihil solutum est, et quo nobis videbitur, illuc nos serviendum recipiemus. Nam post V^ram M^tem omnes, qui hic servivimus, rusticitatem devenimus, et nullus de nobis iobagionem unius domus habet, et amplius servitium M^tis V^re protrahere non possum. Ideo iterum atque iterum supplico una cum dominis aulicis eiusdem, dignemini huc castro providere et loco nostri alios mittere, quod, ut premisi, simul cum eis exibo, et primum Deo, tandem M^ti V^re et aliis hominibus protestamur, ut non ego et aulici et qui ceteri intersunt erunt causa periculi, eadem ignoscat, sed qui nos derelinquit. Supplico iterum atque iterum, ut M. V. suum hominem mittere ne negligat, sed eliberet nos istic de occlusione, et valeamus V^re M^ti servire, et a M^te V^ra citissimam relationem expectamus, quia hostis indies augmentatur super nos, sed infra premissum terminum, si fata nostra ita duxerit in conservatione castri parati sumus caput amittere, preterito tamen illo quindecimo die omnino exibimus. Eandem V^ram M^tem prosperam conservare dignetur. Ex castro Themesiensi, feria quinta post festum Sancti Francisci Confessoris, 1529.

Valentinus Thewrek
comes Themesiensis etc.

50.

1529. november 14., Temesi vár

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 13. Fol. 101-102.
G: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 13. Fol. 164.

Piros középpecsét nyoma.

TARTALMA: Több mint egy éve őrzi Temesvárt. Leveleire választ nem kapott, sem segítséget a vár megvédésére. Felhívja a figyelmet a vár nagy fontosságára. Benyújtja lemondását a temesi ispánságról s magának lakóhelyet kér. Kéri továbbá a királyt, hogy hozzá küldött emberének adjon hitelt.

[Címzés a levél külzetén:] Serenissimo principi et domino domino Ferdinando Dei gratia regnorum Hungarie et Bohemie etc. regi domino meo gratiosissimo.

Serenissime princeps et domine domine mihi clementissime, post perpetuorum et fidelium meorum servitiorum humillimam exhibitionem. Constat M^ti V^re quantas ego et litteras et nunctios ad M^tem V^ram destinavi et supplicatus sum, ut M. V. Serenissima ad hoc castrum et probos servitores curam M. V. habere dignaretur, et auxilium prestaret, admirari non sufficimus, cur ita M. V. de hoc castro et probis servitoribus oblita est, ut neque relationem meruimus habere. Credo enim causam, ut fortassis apud M^tem V^ram nihil simus, qui inclusi simus, et non placeamus, vel autem diu perivimus, sed Domine Clementissime, sub qua spe nos hic hactenus esurivimus et sitivimus absque pecuniis V^re M^tis, spes nobis aliud attulit, quam sperabamus, quia Domine Gratiosissime, dum eadem officium Themesiense mihi donaverat, tunc M. V. me eo assecuravit, ut huic castro, si aliquid perturbationis et adversi accideret, me in eo castro fame mori non sineret, sed ad quintum decimum diem auxiliaret. Iam annus diu preteriit, et aliquot quindecem dies preterierunt, quod partes Themesienses incluse sunt, a quo tempore nemo aliquid auxilii huc prestitit. Nihilominus domine gratiosissime, quousque a nobis fieri potuit, fidei et fidelitati nostre satisfecimus, sed iam ulterius nos progredere non valemus, ex quo iam in hoc regno M^tis V^re iobagionem unius domus non habeo, aliud est, quia ut aliud haberemus, sed neque vestimenta habemus, quibus miserimum corpus operiamus. Ideo, si etiam vellem, ulterius fieri me non potest, nam multos nostri e medio occiderunt, multos captos et vinctos hostis abduxit. Domine Gratiosissime, iam neque homines invenire possum, quos penes me in servitio M^tis V^re occidere faciam. Quia sciat M. V., quod quousque a me fieri potuit, probe et fideliter M^ti V^re servivi. Iam enim nusquam a me de cetero servitium fieri potest, nam ad imposibilior homo neque Deo, neque domino obligatur, est enim impossibile nos hic de cetero remanere. Hyems iam adest, et sunt plurimi, qui decem equos habuerunt, vix unam paripam habent, adhuc in estate fame mortui sunt, et non solum equi, verum multi homines fame e vivis decesserunt. Videtur enim mihi inaudibile, ut castrum aliquod vel civitas tantam fidelitatem pro domino suo exhibuisset, quantum hoc miserimum et desolatum castrum cum civitate exhibuit. Domine Gratiosissime, intantum deveni, ut iam hic existentes inclusi neque fidei, neque etiam humanitati me credunt, quibus media[ntibus] conservare deberem, ex quo videant me longe ab ea confidentia esse, quam a V^ra M^te habui, et spes in omnibus est mortua, non solum in pauperibus, imo etiam in me ipso, ex quo M. V. neque ad hoc miserimum castrum, neque nos inclusos aliquam curam gerere vult. Quia fortassis M^ti V^re interpretant istud castrum esse levius ab hoste iterum expugnare, quam nunc conservare, sed Deus det Domine Gratiosissime, ut ego verum non dicam, sed si semel istud castrum amissum fuerit, credo nunquam de novo ipsum adipisci, quia Domine Clementissime, credo a dominis Hungaricis, et precipue a domino palatino intellexisse, ut istud castrum Themesiense domus est talis, ut adhibendi ad eum curam, ex eo regnum conservari et amitti potest, quemadmodum M. V. de Solmos et Lÿppa percipere potuit, quid contingit, et nisi istud castrum Themeswar premissis castris obstitisset, diu regnum Transilvanie a M^te V^ra perivisset, et cum sic magna pars Hungarie, que adhuc superest. Ideo, Domine Clementissime, pro altissimo Deo supplico M^ti V^re Serenissime, ut si servitia nostra apud M^tem V^ram nihil sunt, et tot proborum periculum, qui hic inclusi habentur, M. V. saltem gerere curam ad hoc castrum dignetur, ne magis pereat, quam periit, et in manus inimicorum vel hostium deveniat, quod credo, si eadem non provideat, brevi debebit in manus hostium devenire, et quemadmodum previsi, si istud castrum ad manus hostium devenerit, Transilvania simul cum ea peribit, et omnino erit in manu hostis, et etiam que adhuc supersunt istis partibus omnino hostis possidebit. Ego M^ti V^re sum insufficiens consilium prebere, iuxta tamen meam intelligentiam id agere volo, quod probum decet servitorem facere, consulat tamen V^ram M^tem altissimus Deus, qui ingenium et intelligentiam tribuit. Notum enim est apud M^tem V^ram, ut ego et personaliter et per nunctios et litteras meas creberimas officium Themeswar diu resignavi, ut M. V., cui voluntas esset, illi donaret et daret, cum ego fuerim ad conservandum insufficiens. Nam si Deum et christianitatem, in qua natus sum et fidelitatem M^tis V^re non premeditassem, diu istud castrum miserabile desertum remansisset. Quoniam multi homines de nobis, qui inclusi sumus, exemplum accipere possunt, quos M. V. officio adamaverit, si debeat a M^te V^ra officium accipere vel non, si maiuse caput et honorem perdere vult. Ego antehac quoque officium istud M^ti V^re resignavi deponendum, nunc quoque istis meis litteris depono et M^ti V^re resigno, et istum castrum miserimum nulla ratione, neque pro debitis meis, quibus eadem debet retinere, volo, quoniam necessarium est me dominum querere et alimenta, qui me aliat et servet, donec Deo volente sum integer et sanus et adolescens, interim non invenero, dum senescor vel defectum manuum vel aliud defectum habeam, cum quid fruar, ignoro, ex quo nec domum, nec res habeam, quia omnia ea a me, que habui, perierunt, antequam autem ad senectutem vel aliquem defectum artis deveniam. Opus est me querere, ut habeam tanquam, quo vivere. Ceterum credo Domine Gratiosissime, ut si M. V. mercedem proborum meorum servitiorum non exsolvet, summus Deus in alio seculo mihi exsolvet, quoniam quos Deus sanitate dilexit, ex eis neminem in toto hoc mundo oppressionem me existimo, quia omnia iuxta fidelitatem V^re M^tis inveni, aliud tamen querendo, quicquid tamen altissimus Deus dedit, id fieri debuit. Gaudeo tamen in hoc, ut in eam paupertatem et oppressionem, in quibus positus sum, non mala humanitate sed pro fidelitate M^tis V^re adinveni, et capitis mei maxime creberrima expositione fortune et multorum proborum servitorum meorum sanguinis effusione et morte. In tantum enim hic devenimus, ut M. V. hic in castro unam portam castri habet, ad quam tantos pedites non habemus, qui ipsam sursum trahere possent, sed quos adhuc paucos servitores super habeo, solus cum illis eundo vespere sursum traho, et mane demitto. Incole autem de civitate pre nimia fame et opressione de civitate die noctuque clam discedunt, quorum iam pars maior exivit et similiter servitores, quos paucos habeo, alii cum licentia mea, alii absque per horas recedunt, cum murum nullus comedere valeat. Preterea hic ex parte una ego solus fame morior, ex altera vero parte coniunx mea et filius posterique[?] alterius probi homines esuriunt, supplico ergo M^ti V^re, tanquam domino meo clementissimo, ut eadem mihi veniam det et ignoscat, ut tam manifeste scribo, nam cogunt me fames, oppressio et paupertas id agere, quibus positus sum. Pro fidelitate M^tis V^re possum ergo M^ti V^re pro certo scribere, ut domus ista vel castrum miserimum peribit, et protestor Deo et M^ti V^re, omnibus dominis consiliariis et regnicolis tam dominis Hungaris, Germanis, quam Bohemis, qui cum M^te V^ra sunt, ut non sum ego causa periculi huius castri, quod Deus avertat, si peribit, quia ego sum insufficiens ad conservationem huius castri, et nunquam ad id respondi, ut absque auxilio M^tis V^re conservarem, attamen si a me fieri posset, ut ego in gubernamine regio M^tem V^ram conservare possem solus, Deus mihi est testis, ut M^tem V^ram conservarem, sed id a me fieri nequit, et eadem si me auxiliare nolluit, cur me ad probum et fidele meum servitium oprimit[!], est enim oppressio mea et istorum proborum hic existentium, dampnum autem V^re M^tis et regni huius nescioque, quid proderit M^ti V^re, si me pro isto castro vituperabunt, ut essem ego is homo, de cuius manibus castrum Themesiense ammissum est, quo vituperio dampnum non rehabebitur M^ti V^re et regno, sed ego id ad iudicium divinum committo et commendo, ut ipse Deus scit me non esse causa periculi. Ex quo ipsa domus vel castrum hic sit in ordinatissime, ut in eo super murum unus homo non habet tutum locum standi, unde unum lapidem eiceret, vel sagitare secure valleret, si magna eum vis obsideret, quam obsessionem, prout audimus brevi a Iohannistis, castrum hoc sentiet, quod castrum et eius desolationem fideles M^tis V^re, Dⁿⁱ Stephanus Pemffengher,¹ D[- -] et Zÿbrÿk viderunt. Nunc autem longe desolatior est, quam tunc fuerat, quia uno stratu in eo non invenio, ubi tempore pluviorum reponi posset propter pluvium. Nam Deus ipse scit, ut non ea causa caput meum ad M^tem V^ram aplicueram, quod saltem per aliquot dies M^ti V^re servire voluissem, sed ad ultimum diem, donec Deus M^tem V^ram et me post M^tem V^ram reservaret, servivissem, nunc iam non habeo, quid facere, quia video, ut M. V. id vult, ne ego eidem serviam, et vi M. V. a se me repe[rire]t. Igitur, Domine Gratiosissime, supplico mihi ignoscere, de tam manifesto scripto, quia pre nimia fame et paupertate aliud agere non valeo, sed Deus altissimus M^tem V^ram sanam et prosperam conservare dignetur. Et si tempus ita duxerit, ut personaliter ad M^tem V^ram ire nequeam, ubi me M. V. audierit, nomen malum M. V. ad me dare non velit, quia ego M^tem V^ram fideliter hactenus servivi, et sepe a M^te V^ra licentiam accepi, et Deus ipse novit in eo cogitatu, ut probe et fideliter servitia impendi, sed si ita non fuisset, prout debuisset, iuxta beneplacitum M^tis V^re eadem mihi non imputet, sed insufficienti. Nam ego omni cura et diligentia pro posse laboravi ad faciendum gratum et acceptum M^ti V^re servitium fideliter, Domine Gratiosissime, iam pluribus litteris eandem non impediemus, et nunquam plures ad eandem dabimus. Sunt iste ultime littere mee ad M^tem V^ram et supplico M^ti V^re Serenissime tanquam domino meo clementissimo, ut hunc nobilem Iohannem servitorem meum intuitu meorum servitiorum exaudire et in dicendis fidem indubitatam adhibere dignetur, et intuitu servitiorum festinam et citam relationem prestare, ut homo meus comperiat me hic, quia ego tantas expensas non habeo, cum quibus valerem aliquem ad aliquem saltem cum litteris mittere. Ex opresso et incluso castro Themesiensi, die dominico post festum Beati Bricti anno Domini millesimo quingentesimo vigesimo nono.

Eius V^re S^e M^tis fidelis servitor Valentinus

Thewrek²

1. Pemfflinger
2. A "fidelis servitor Valentinus Thewrek" más kéz írása, feltehetően sajátkezű aláírás.

Megjegyzés:
"G" élén " Littere Agrienses" olvasható. A tartalmi kivonatot az 53. sz. levél fogalmazója készítette.

1530

51.

1530. január 16., Nagyszombat

TÖRÖK BÁLINT - GYÖRGY BRANDENBURGI ŐRGRÓFNAK

AZ IRAT: A: SN Brand. N. 1242/4.

NYOMT. KIADÁSA: VERESS, Gyula. N. 192. p. 156.

TARTALMA: Három éve gondot visel Gyulára. Most Czibak Imre elfoglalta a várost s a várat ostromolja. Mivel ő nem lehet jelen, kéri az őrgrófot, intézkedjék a védelem ügyében.

52.

1530. június 17., Pozsony

SZALAHÁZY TAMÁS - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. I. N. 181 et NB.

TARTALMA: Megígéri közbenjárását, hogy Török Bálint a kért birtokot a királytól elnyerhesse.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico Domino Valentino Therek de Enÿng comiti Themesiensi etc. domino et amico honorando.

Magnifice domine et amice honorande, salutem. Litteras D^nis V^re cocus nobis reddidit, qui antequam indicasset conditionem suam ex quibusdam grandibus cultellis, qui ex cingulo pendebant, cognovimus eum hominem illius ministerii esse, et quamvis sit cocus eius tamen est prudentie, ita scit simulare ac dissimulare, ut etiam nuntius idoneus esse possit. Non ignoramus Dⁿⁱ V^re grave esse atque indignum videri, quod post tot tantaque exhibita servitia a regia M^te nullam domum pro locandis domina coniuge et liberis obtinuerit, quam id nobis quoque sit permolestum. Verum, si D. V. rem diligentius perpenderit, intelliget in hac re non voluntatem, sed occasionem M^ti regie defuisse. Nam plane, nisi non satis cognitum habemus animum eius M^tis, tanti facit virtutem D^nis V^re, ac labores pro ea susceptos, ut brevi Dⁿⁱ V^re non unam, sed plures arces donatura sit. Quamobrem D^nem V^ram rogamus, ut equo animo munificentiam regiam expectet, neque desperet si hactenus eam, ut voluit, experiri non potuit, plerumque enim que differentur uberius prestantur, non omittant quicquid ex pristino suo erga eius M^tem studio et quemadmodum per alias litteras his diebus eam hortati sumus, quamprimum opportunitas data fuerit, datam autem iam esse arbitramur, proficiscatur ad officia sua atque preclaris suis factis, alia magis ac magis preclara addat. Non interpretetur autem conditionem sibi ad centum tantum equos factam esse, nihilo minorem aut priorem conditionem habitura est, quam predecessores sui, presertim quum, id etiam presentis temporis, ac rerum necessitas expostulet. Si D. V. monitis nostris obtemperaverit, et regie M^ti servire porrexerit, pollicemur fore, ut brevi non solum in una arce, verum etiam pluribus rebus gratiam et liberalitatem regie M^tis experiatur, que licet propenso ad id sit animo, tamen si quid nostra opera ac suffragatione opus erit, ita agemus, ut non solum officium amici nos prestitisse cognoscat, verum etiam intelligat paternam nos benevolentiam erga eam habere, magnificentiam V^ram felicissime valere optamus. Posonii, feria sexta post festum Sacratissimi Corporis Christi, anno eiusdem 1530.

Thomas episcopus ecclesie Agriensis
regie M^tis cancellarius
Agriensis etc.¹

1. Sajátkezű aláírás

Megjegyzés:
A következő, 2/A-val jelölt lap nem ennek az iratnak a folytatása, hanem Batthyány Ferencnek Török Bálinthoz írott leveléhez tartozik, amint azt az írás képe és a tartalom is bizonyítja. A levél kelte: 1537. december 27., Németújvár.

53.

1530. július 5., Augsburg

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 15. Fol. 11-12.

TARTALMA: Tisztában van Temesvár nehéz helyzetével, és azt igéri, hogy lehetőségeihez képest segíteni fog. Kéri, ő is írjon a várbelieknek s buzdítsa őket kitartásra. - Lakóhelyét, s a fennálló tartozás kifizetését illetően nyugalomra inti.

[A bal felső sarokban:] Valentino Tereck

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Intelleximus, qualiter duo nuntii per aulicos Themesienses ad te, ut referant necessitatem, qua laborant, destinati per te ad consiliarios et commissarios nostros bellicos Viennę existentes missi fuerint significantes arcem Themesiensem a Iohanne Scepusiensi repetitam esse, ac ad eam donavisse conditionem, ut nisi intra dies viginti subsidium nostrum venerit, castrum illud diutius retineri non possit. Quos quidem nuntios, cum ab eisdem consiliariis et commissariis nostris ad nos expeditos et in via constitutos esse accipiamus, ubi venerint, generose suscipiemus, ac cum celeri et bona expeditione ad aulicos nostros remittemus, ac conservationi et provisioni castri et aulicorum eorundem omni modo, quo per celeritatem vieque illius longitudinem fieri poterit, consulemus et prospiciemus, quod (ut antea sepe scripsimus) clementi animo maiorique facultate fecissemus atque nunc etiam facere non gravaremur, si certi esse potuissemus de subsidiorum adventu, quę illuc ordinare volebamus atque in presentiarum[!] mittere vellemus. Cum autem hic Augustę agamus remotiores quidem a loco illo, quam ut necessitati eiusdem ita, ut ut[!] eo intendimus et ea, qua opus est, celeritate ac commoditate subveniri possit, et tamen castri illius importantia sit magna et evidens, idcirco nos hic et alibi per consiliarios, commissarios et capitaneos nostros in regno illo agentes sedulo curabimus et ordinabimus, ut pro subsidio et tuitione dictę arcis omnia quęcunque factu possibilia fuerint atque etiam aliqua (si liceat) ultra possibilitatem fiant. Cumque eiusdem arcis et officii administratio penes te hucusque manserit tuque illi sis propior atque ideo maiori commoditate ad presens per ea, quę in tua facultate sunt aulicis illis commodare, ac spem et consolationem afferre possis, ea propter te clementer requirimus, ut (si modo nondum feceris) statim visis presentibus eisdem aulicis Themesiensibus scribas eosque quantum potes, consuleritis, et per omnem eorum fidem ac humanitatem, quam et Deo sancteque fidei et religioni nobisque et patrię suę publicęque paci et incolumitati suęque ipsorum saluti et honori ac regni istius nostri conservationi ac denique totius christianitatis quieti debent, obtesteris et requiras, ut tanquam milites et servitores optimi a studio et opera bene merendi de nobis et tota christianitate nunc, quando auxilium nostrum diutius abesse non poterit, deflectere nolunt, sed potius subsidia nostra brevi ventura eorumque liberationem indubie secuturam expectare merita meritis accumulando ita, ut tales se deinceps, ut hactenus egerunt, exhibere pergant, ut cunctis constare possit ex eorum fidelitate et constantia non nisi optime consultum fuisse saluti publicę cuius etiam ac dictorum subsidiorum causa causa[!] nunc potissimum hic tractamus, ut omnem operam apud caesaream et catholicam M^tem dominum et fratrem nostrum charissimum ac cunctos imperii principes hic congregatos impendimus eaque quanto maximo possumus opere et conatu promovere et accelerare non cessimus. Hoc autem ubi per te (uti plane confidimus) factum fuerit, tibi quoque non parva laus accrescet ac beneactoris portio non minima in te velut eiusdem castri conservatorem descendet. Idque etiam te facere decet pro nostra in te gratia, quam pro rerum et temporum conditione tibi quantum unquam licuit, ostendimus ac uberius semper tibi ostendemus, atque hec unacum aliis tuis meritis suo tempore accumulare et gratiose erga te recognoscemus.

Quod item ad habitationem tibi assignandam et solvendum residuum tibi pertinet, te quoque latere noluimus nos sedulo cogitare et curare, ut in utroque tibi satisfiat, nempe quod habitatio commoda tibi et familie tue detur ac item residuum quantotius fieri possit, solvatur. Te propterea clementer requirentes, ut propter parvam hanc moram, que sine tuo incommodo indubie fiet ac facta est, nihil commonearis, sed gratię nostre respectum potius habere velis, quam persuasiones aliorum credere, qui nec pro tuo, nec pro suo bono virtutem et constantiam tuam commutare cuperent, nam quod nostri causa vel etiam in minimo sustineris, tibi honeste compensabimus, ita quod in bonitate et liberalitate nostra post hac nihil ultra desiderare possis. Datum Augustę, quinta Iulii 1530.

54.

1530. augusztus 28., Babocsai vár

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HKA Hoffinanz. Ung. Rote N. 1. 1530. Fol. 10.

TARTALMA: A király üzenetét megértette s arra Pemfflinger Istvánnal küld választ. Kéri, hogy hallgassa meg, s neki mindenben adjon hitelt.

[Címzés a levél külzetén:] Serenissimo principi, domino et domino Ferdinando, Dei gratia regi Hungarie et Bohemie etc. principi Hispaniarum etc. archiduci Austrie etc. domino meo clementissimo.

Serenissime princeps, domine et domine clementissime, post fidelium servitiorum meorum in gratiam M^tis V^re serenissime perpetuam commendationem. Ea, que M. V. serenissima medio fidelis eiusdem Magn^ci Dⁿⁱ Stephani Penfflÿnger provisoris Budensis fratris nostri charissimi intimavit, habunde intellexi et per eundem M^ti V^re serenissime responsum dedi. Supplico igitur M^ti V^re serenissime tanquam domino meo clementissimo, ut M. V. serenissima dignetur prefatum D^num Stephanum benigne exaudire, ac quitquid M^ti V^re serenissime nomine meo dixerit ac retulerit, indubiam credendam fidem prestare, quam Deus conservet felicem, prosperetque cunctos suos successus, et M^ti V^re serenissime tanquam domino meo clementissimo servitia mea unice et perpetue offero. Datum ex arce Babolcha in festo Beati Augustini Episcopi et Confessoris, anno Domini 1530.

Eiusdem M^tis V^re serenissime fidelis servitor

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

55.

[1530. szeptember 3., Augsburg]

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 15. Fol. 8-9.

TARTALMA: A király közli, hogy egyelőre nem tud segítséget küldeni Temesvárra, kéri Török Bálintot, hogy viseljen gondot az erősségre. - Igéretet tesz, hogy családjának biztonságos elhelyezéséről gondoskodni fog. - Pemfflinger Istvánt bízta meg, hogy nevében tárgyaljon a címzettel.

[A bal sarokban:] Valentino Tereck

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Ex litteris Egr^rum Andreę de Zolnock vicecomitis et aliorum aulicorum nostrorum Themesiensium intelleximus, quibus casibus arx nostra et illi nuncii sint obnoxii, et quantum sibi succurri petant, idque nisi quam celerrime fiat, quantum castri illius et oppidi iacturam et periculum expectari oporteat. Quod nobis quidem valde molestum semper extitit, atque etiam num nos male habet, ut propter vię pericula aliaque hostium impedimenta fidelibus iis nostris in eo quo cupiebamus animo et affectu hucusque subsidiari non potuerimus, perinde quoque nos non parum sollicitos habet, quo pacto tibi de mansione aut loco quopiam certo et securo ubi uxorem et liberos continere posses, in tempore prospiciamus, de qua tibi quoque iampridem certo providissemus, si res et occasio certum quid obtulissent et cum ad presens etiam tui nos teneat memoria iugis et sedulamque precipuam operam demus de reperiendo et constituendo tibi eiuscemodi loco cumque etiam persuasum nobis habeamus te ad ordinatas tibi proxime perventis et priores litteras nostras tibi novissime scriptas, ac ad tractationem nostro nomine per Egr^um Stephanum Pempfflinger apud te interpositam benignum et promptum exhibuisse, te generose requiremus, et te quoque inpresentiarum et deinceps in servitiis nostris ut soles et potes optime gerere, ac bene gestis tuis alia superaddere velis, que et nomine et famę tuę splendori et ornamento et tibi tuisque quoque adiumento esse possint, et ultra hoc etiam quantum unquam potes, cum prenominatis aulicis nostris per litteras et modos tibi bene visos, efficas nosque roges, horteris et requiras, ut parum hoc tempore, quod a liberatione eorum brevi futura intercedet se fideles et constantes gerere, ut castri Themesiensis custodię adhuc, quo melius possunt intendere, non recusetur. Id quod erga te et ipsos et eorum quelibet omni gratia nostra perpetuo recognoscemus. Datum ut supra.¹

1. Az előző irat kelte: Datum Augustę, tertia Septembris, 1530.

56.

1530. szeptember 8., Augsburg

I.FERDINÁND KIRÁLY - SZALAHÁZY TAMÁSNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 14. Fol. 24.

TARTALMA: A Szalaházy által neki összegyűjtve elküldött Török Bálint- levelekkel kapcsolatban közli, hogy minden igyekezetével törekszik egy új hadsereg szervezésére. A Török Bálint által kölcsönzött 700 forintért 1000 forintot fog tériteni, azt, amelyet Thuróczy Miklós fizet majd Ugróc adományozásáért.

[A bal felső sarokban:] Agriensi

Ferdinandus etc.

Reverende devote dilecte. Redditę sunt nobis litterę devotionis tuę de 26 Augusti presentate una cum litteris Magn^ci Valentini Tereck ad eam scriptis, quibus intelleximus, que Valentinus in suis commemorat et de quibus queritur, quod autem petit aliquas gentes sibi in auxilium mitti. Devotio tua scit tam per nos omnem operam adhiberi pro cogendi novo exercitu, quo commode separari non poterit, sed potius augendus erit id, quod omni studio facere contendimus, quare satius esse iudicamus, si ipsemet Valentinus vires, quas habet, eidem exercitui coniungat et cum ipso laboret pro regni recuperatione. De restitutione septingentorum florenorum, quos mutuo desumpsit, nos curam habebimus vel florenos mille, quos Magn. Nicolaus Thurotzi curie nostre magister ad collationem castri Ugrod per nos sibi factam numerabit eidem Valentino in compensationem illorum 700 florenorum et ratione meritorum suorum ordinabimus, quem interea devotio tua quoquo potest modo verbis bonis alere et sustinere et ad ea, que potest prestanda et exequenda amicare et instigare laboret, quod enim in nobis est, prestitimus, et si res et tempus tulissent iam plura eidem Valentino oblata pro meritorum suorum fuissent, que tamen suo tempore exigentia fiant. De quo eandem devotionem tuam certiores esse voluimus. Datum Auguste, 9^a 7^bris 1530.

57.

1530. szeptember 13., Augsburg

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P l08) Repos. 45. Fasc. G. N. 134.

Alján papírfelzetes pecséttel.

TARTALMA: Többszöri kérésére, továbbá, mivel főkapitánnyá nevezte ki, a király felmenti Török Bálintot a temesi ispáni tisztségből.

Nos Ferdinandus Dei gratia rex Hungarie et Bohemie etc. infans Hÿspaniarum, archidux Austrie etc. recognoscimus per presentes litteras nostras, quod licet fidelis noster Magn. Valentinus Therek de Ennÿng waÿwoda noster Transsilvanensis et comes Themesiensis tum coram, tum per servitores suos sepius nobis supplicaverit, ut ipsum officio seu prefectura arcis Themesiensis exonerare dignaremur, tamen considerantes eius virtutes, rebusque bellicis experientiam, considerantes etiam arcem ipsam in faucibus hostium esse sitam, a quorum continuis insultibus et incursionibus pertinentie eiusdem continue vexari solent, ne ipso Valentino Therek inde remoto, Deus avertat, arcem ipsam in eorundem hostium potestatem devenire contingeret, hactenus supplicationi eiusdem locum dare nequivimus, quoniam autem nunc, cum noviter rursum ad nos fidelem nostrum Egr^um Stephanum Swlÿok de Cheb¹ affinem suum misisset iterumque atque iterum medio eiusdem suplicasset, ut ab eodem officio ipsum liberare dignaremur, intuitu fidelium optimorumque servitiorum suorum nobis et regno nostro Hungarie per eum exhibitorum supplicationem suam exaudiendam duximus accedentibus ad hoc certis etiam causis precipue vero causa instantis expeditionis, in qua cum ipsum Valentinum Therek in capitaneum generalem nationis Hungarice gentis prefecerimus, longe commodius meliusque nobis et regno nostro predicto, liberatus predicto officio Themesiensi, servire eum posse putavimus, quam si cura et defensione eiusdem officii Themesiensis detineretur. Itaque a modo deinceps ab predicto officio Themesiensi eundem Valentinum absolutum liberumque reddidimus illudque ab eodem aufferendum duximus, imo reddimus aufferimusque harum nostrarum vigore et testimonio litterarum. Datum Auguste, tredecima Septembris, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo.

Ferdinandus

1. Ekkoriban már a "lekcsei" előnév használata a gyakoribb.

58.

[1530. szeptember 14., Augsburg]

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 15. Fol. 33.

TARTALMA: Utasítja hogy az országba visszatért Wilhelm Roggendorffnak mindenben legyen segítségére.

[A bal felső sarokban:] Tereck

[A bal alsó sarokban:] In simili ad Agriensem et Paulum Bakith.

Reverende devote dilecte. Devotio tua. Egregie fidelis dilecte.

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Redit ad regnum hoc nostrum nobilisque generalis ob publica regni huius nostri et privata etiam tua aliorumque fidelium servitorum nostrorum negotia per nos sibi iniuncta, sicut ab eo coram intelliges. Te propterea requirentes omni studio, ut eidem Guilielmo in iis, que tibi circa hec referet, non solum fidem indubiam habere, verum eidem in omnibus iis, quę pro bono regni acturus est opitulari et assistere teque ad omnem eius requisitionem pro posse et viribus tuis promptum facilem et obedientem exhibere velis, sicut te quoque facturum esse non dubitamus. Idque erga te generose recognoscemus. Datum uti supra.¹

1. Az ugyanezen a fólión található, Thurzó Eleknek címzett, hasonló tartalmú irat kelte: Datum Augustę 14. 7bris 1530.

59.

1530. szeptember 27., Augsburg

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK ÉS KOLOZSVÁR VÁROSNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Misc. Fasc. 431/A. Fol. 72.

NYOMT. KIADÁSA: SCHULLER, Beiträge. 1898. 28. Bd 1. H. N. 113. p. 499-500.

TARTALMA: A király megparancsolja Török Bálint erdélyi vajdának, és Kolozsvár város tanácsának hogy Sydonius Mártont a neki adományozott javak birtokában védjék meg.

60.

1530. november 16., Buda alatti tábor

WILHELM ROGGENDORFF ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Fasc. D. Repos. 45. N. 74.
B: OL Török cs. (E 200) l9. cs. 65. tétel

"A" alján papírfelzetes pecséttel.

"B" alján rányomott pecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: ["A"-ról] ETE I. k. N. 76. p. 75-76.

TARTALMA: Wilhelm Roggendorff Nyitra várát királya nevében Török Bálintnak adományozza a királyi megerősítés megérkeztéig.

61.

[1530. november 16. után¹ ]

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Misc. Fasc. 425. Fol. 76.

TARTALMA: A király utasítására a kincstartó és Pemfflinger Márk közvetítésével írásban benyújtja kívánságait. - Temesvárra csaknem 50000 forintot költött, kéri az összegnek legalább részbeni megtérítését. - Dobronya váráért, amelyet a király másnak adományozott, kárpótlásra tart igényt. - Nyitra vára, amelyet családja letelepítésére kapott, nem elég biztonságos, helyette másik erősséget kíván. - Mivel Nyitra az ellenség közelében van, megerősítette, de mivel több pénze nincsen, négy vagy öt ágyú elküldését kéri.

Serenissime princeps, domine et domine mihi clementissime. Non est opus me multis verbis interpretare servitia mea, cum apud M^tem V^ram omnia sunt manifesta, et si bene vel male servierim, ego semper super hoc conatus fui et cogitavi, quod M^ti V^re Seren^me probe fideliter et bene servire possem. M. V. voluit optata et supplicationes meas in scriptis medio dominorum tezaurarii ac Marci Plemffengher M^ti V^re Seren^me presentare. Bene recolitur M. V., quid mihi pro efusione sanguinis dedit, et quid novi, et ad quid devenerim, optata et supplicationes illic subsequentur.

Noverit M. V. Seren., ut eadem mihi in sortem servitiorum meorum in Themeswar exhibitorum ac deinde per consequens citra quinquaginta millia florenorum obligari, pro quibus meis illis servitiis M^ti V^re supplico tanquam domino gratioso, ut si non in toto, in parte dignetur mihi tantam solutionem facere, ex qua servitores meos, qui mihi servierunt, valeam contentare ac familiam sustentare, quoniam nunc quoque cum quibus huc veni, que pauce res super erat, illas ad scitum Dⁿⁱ Marci impignoravi, et sic ad M^tem V^ram venire potui. M. V. Seren. recordare potest me sepissime supplicasse pro parte castri mei Dobranÿwa, uti M. V. mihi reddi facere dignaretur. M. V. aliis donat et confert, que non sunt earum, ego vero id, quod meum est, rogavi, pro quo nunc quoque supplico tanquam domino meo gratioso, ut M. V. reddifacere gratiose dignetur.

Domine gratiosissime, supplico M^ti V^re Seren^me, ut si M. V. vult penes caput S^e M^tis me servire, ad quod sum presto, eadem mihi talem locum dare dignetur, in quo familiam isto disturbio tute relinquere audeam, quoniam castrum Nitriense, quod capitaneus M^tis V^re Seren^me ad manus meas dedit, non est tale castrum, ut familiam illic sidere auderem, et illud non erat baronali manu edificata, sed episcopali, si mihi nunc Mars accidere contingerit, extunc posteritates mei capiant manus invicem ac mendicatum vadant. Nam M. V. litteras vidit, ut unde servire posse, spem habebam, per et possum dicere post eandem me amisisse, sed domine gratiosissime, quemadmodum eandem hactenus istis non impedivi, ita etiam nunc non impedirem, nisi cogerer per necessitatem et opressionem. Videbit enim M. V. Seren., ut me timor adventus Turcarum, et neque alius aliquis timor de servitio V^re M^tis non amovebit, solummodo carentia et defectus non amoveant, quia mihi ita videtur, ut ad imposobilia nullus obligatur, nunc quoque isto tempore disturbioso familiam et servitores fortune exponendo ad quartum regnum pro fidelitate erga M^tem V^ram habita ac honore meo, quem a puero semper secutus sum, veniendo M^tem V^ram perquesivi, ut fidelitatem meam eadem intelligat esse veram.

Domine gratiosissime, bene notum est M^ti V^re castrum Nitriense, quod in vicinio hostium est, ad cuius conservationem sunt necessaria aliquot ingenia cum instrumentis ad domum apta, nam postquam mihi asignata est, quantum potui, curavi edificare et in quantum potui, edificavi ea ratione, ut quando M. V. a me reoptaverit conditione illa, qua mihi asignatum est, fideliter restituere possim. Nam periculum illius castri foret dampnum totius regni ac V^re Seren^me M^tis. M. V. alia quoque castra solita est auxiliare necessariis instrumentis et auxiliata est. Cum istud non sit meum, magis eadem auxiliare debet nam si etiam esset meum, adhuc mihi esset supplicandum ex quo non habeo, unde ordinatur propter carentiam pecuniarum. Quare supplico M^ti V^re Seren^me, uti eadem quatuor vel quinque ingeniis cum necessariis ac pertinentiis ad ipsum castrum conferre dignetur, dum autem voluntas V^re M^tis fuerit, tam domus, quam ingenia erunt M^tis V^re, quia, ut premisi, ego ordinare non possum cum caream pecuniis. Nunc quoque quosdam fratres meos sanguineos facio in alio meo domo esurire pro fidelitate M^tis V^re, alios autem in Nitria teneo, et alios fortune ad obsessum castrum exposueram, quorum omnium cura est mea.

Finaliter M^ti V^re supplico tanquam domino meo clementissimo, ut extra et preter premissa M. V. suam innatam gratiam ita super me ostendere dignetur, ut alii quoque, qui sanguinem penes fidelitatem M^tis V^re efuderint vel bona et res amiserint, exemplum ac confidentiam accipere possint, ut exinde tanto diligentius quilibet primum sacre corone et christianitatis, deinde M^ti V^re Seren^me fidelia servitia exhibere valeat exhibeatque.

fidelis M^tis V^re Seren^me
Valentinus Thewrek

1. Nyitra várának adományozása, amelyről a levélben szó esik, 1530. november 16-án történt.

62.

1530. november 24., Buda alatti tábor

WILHELM ROGGENDORFF ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK ÉS TÖRÖK MIKLÓSNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 21. Fasc. J. N. 41.

NYOMT. KIADÁSA: MERÉNYI, Pest. In: TT l896, p. 367-368.

TARTALMA: Wilhelm Roggendorff a hűtlen ifjabb Szűcs András és Fekete Miklós pesti házát Török Bálintnak és testvérének, Miklósnak adományozza.

1531

63.

1531. február 23., Linz

KAMARAI FELJEGYZÉS TÖRÖK BÁLINT ADÓSSÁGÁRÓL

AZ IRAT: A: OL M. Kamara. Lymbus (E 211) 1. cs. Fasc. 1. Fol. 22.

TARTALMA: A cobolybunda árát, amellyel Török Bálint a bécsi Georg Wechnek adósa maradt, ki kell fizetni.

A. Pempflinger sol sein unnderricht hierauf geben. Actum Lintz, 23 Tag februari, 1531.

B. Thoman Nadasti und Ioh[ann] Pempflinger haben dem Georg Wech fur die Zobl und mader in diser Supplicacion begriffen, die er dem Turkh Wallet zu Wienn geben hat, zubezalen versproch aus den hungrischen Camer, das bisher angestand ist, deshalben man im noch solhs zuthun schuldig ist.

C. Dieweil die Schuld fur Hⁿ Turkh Wallet so die Zobl und mader empfang, das ain bevelch an die Kriegsrat und Zallmaister gegeben werd, damit in den nagsten bezalung, so dem Hⁿ Turkh Wallet gethan wirt, solh gelt abzogen, und den Wech zuegestellt und bezalt werden.

64.

1531. április 25., Gyulafehérvár

I. JÁNOS KIRÁLY MEGBÍZÓLEVELE NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara A. publ. (E l42) Fasc. 34. N. 20.

Alján papírfelzetes pecséttel.

TARTALMA: Megbízólevél a Török Bálinttal, Bakics Pállal, Pekry Lajossal, Maylád Istvánnal, Szalay Jánossal folytatandó tárgyalásokra.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc., memorie commendamus per presentes litteras nostras, quod nos de fide et fidelitate, prudentia, ingenio rerumque gerendarum dexteritate ac peritia fidelis nostri Magn^ci Thome de Nadasd administratoris proventuum nostrorum regalium et consiliarii nostri ad plenum confisi, eidem plenum mandatum nostrum plenamque et omnimodam facultatem ac auctoritatem in eo dandum duximus et concedendam damusque et concedimus per presentes, ut ipse unacum Magn^cis et Egr^iis Valentino Therek de Ennyng, Paulo Bakyth, Ludovico Pewkry de Petrowyna, Stephano Maylath de Zwnyogzeg, et Ioanne Zalay de Kerechyn ceterisque alterius partis hominibus super rebus et negotiis fidei et industrie sue per nos creditis et commendatis, super etiam reductione ipsos ad fidelitatem et obedientiam nostram et super assecuratione eosdem nomine nostro iuxta informationem et instructionem nostram per nos sibi superinde datam agere, loqui, tractare et concludere eaque omnia et singula, que ad huiusmodi negotia pertinere videbuntur, ac si personaliter interessemus et mandatum nostrum magis speciale quam presentibus est expressum, exigeret, facere concludereque valeat atque possit promittentes nos in verbo nostro regio, ut quicquid per prefatum Thomam Nadasdy cum dictis Valentino Therek, Paulo Bakyth, Ludovico Pewkry, Stephano Maylath et Ioanne Zalay ac ceteris alterius partis hominibus nomine nostro modo premisso tractatum, ordinatum et conclusum ac deliberatum fuerit, ratum et gratum habebimus firmiterque et inviolabiliter observabimus sine omni dolo et fraude harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum in civitate Albe Iulie regni nostri Transsylvanie in festo Beati Marci Evangeliste, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo primo, regnorum vero nostrorum etc anno quinto.

Ioannes rex manu propria

65.

1531. április 26., Buda

BEREGI PÉTER - DOBÓ FERENCNEK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara A. publ. (E 142) Fasc. 20. N. 56.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Megköszöni a küldött szalonnát. - Budára jött a bácsi érsek és Lasky, hogy a németekkel kötendő békéről tárgyaljanak. A tárgyalások helyszíne Visegrád lesz. Egyelőre egy éves fegyverszünetet kötnek. A béke érdekében a lengyel király is közbenjár. - Roggendorffot, I. Ferdinánd király követét Visegrádra várják. - A szász fejedelem követe Budán van. - A bécsi polgárok a király parancsára kimentek a városból. - Bakics Pál engedélyt kapott I. Ferdinánd királytól, hogy szolgálatát elhagyja. - Perényi Péter, a veszprémi püspök és mások a napokban Veszprémben értekezletet tartanak. - Móré László és Török Bálint szívesen vennék, ha kegyelmet kapnának a királytól. - Budán néhány török naszádos állomásozik, erősítést várnak. - A királyt Erdélyben, Szeben kivételével, szívesen fogadták. Adót is ajánlottak. Maylád is bírja a király kegyét. - Úgy véli, a szultán ebben az évben nem jön Magyarország ellen. - Tartozásaiért és szolgálataiért egy lovat kér.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Francisco Dobo de Rwzka, domino meo confidentissimo atque observandissimo detur.

Post salutem et mei commendationem. Egregie domine, domine mi confidentissime, de lardo eiusdem per vos michi misso eidem maximas ago gratias, in futurumque, si Deus Optimus Maximus michi vitam meam prolongaverit, hanc suam erga me benivolentiam et complacentiam per me ex dono eiusdem expectam servitiis meis mediantibus volo promereri, verbum enim verum et non fictum hominis plus placet michi, quam aurum. De novitatibus autem, ubi D. V. Egr. vult de me experiri, ista sunt apud nos nova. Venerunt Budam in dominica Quasimodo proxime preterita¹ domini archiepiscopus Bachiensis, waÿwoda Transsylvanus Lazkÿ pro facienda concordia cum Alemanis, locus autem communis, ubi de pace ipsi tractaturi erunt, erit civitas Wÿssegradiensis curiaque regia ibidem habita. Sub quibus autem modis et conditionibus pax ipsa per ipsos dominos oratores regie M^tis concludetur, nescio, hoc autem audivi a certis familiaribus ipsorum oratorum regie M^tis, quod haberemus inducias cum ipsis Alemanis usque spatium unius integri anni, et regia M. usque spatium eiusdem anni unius, si poterit concordare cum ipsis Alemanis, bene quidem, alioquin potentissima imperialis M. Thurcorum post elapsum eiusdem unius anni statim personaliter contra Alemanos cum suo forti bellico apparatu se movebit. Dicunt etiam communiter, quod pro disponenda huiusmodi pace de voluntate mandatoque ipsius cesaris Turcorum se inter regem nostrum et Alemanos interposuisset rex Polonie, et si ipse noluerit se interponere, ipse molestabit et regnum quoque suum. Nunc expectant Bude domini oratores regie M^tis Wÿlhelmum capitaneum Ferdinandi regis, qui diebus preteritis obsederat civitatem et castrum Budensem, qui adhuc nondum Budam venit, neque civitatem Wÿssegradiensem. Est etiam nunc Bude orator ducis Saxonie cum ipsis oratoribus regie M^tis, qui etiam pro auxilio nostro advenit. Intellegi, quod Wiennenses sunt in tanto timore, quod de ipsa civitate omnes cives exierunt preter militares ad loca tutiora cum omnibus rebus, uxoribus et filiis ac filiabus ipsorum de commissione dicti Ferdinandi regis. Divagit nunc Ferdinandus ipse cum sexaginta armigeris et quadraginta peditibus in Moravia, tota autem vis eiusdem hec est. Odio autem habent eundem Ferdinandum regem rex Francie et dux Saxonie, insequitur autem fratrem eiusdem Carolum imperator Thurcorum. Intellexi etiam, quod Paulus Bakÿth habuisset licentiam ab ipso Ferdinando rege, certi etiam alii infideles regie M^tis in regno Sclavonie existentes sunt discordes invicem, et hiis diebus cum Petro Perenÿ, Thoma episcopo Wesprimiensi aliisque nobilibus habebunt conventionem generalem Wesprimii tractabuntque ea, que procurebunt ad felicem statum ipsorum. Ladislaus More et Valentinus Thewrewk libenter vellent habere gratiam a regia M^te, quia vident iam se non posse, quo divertere. Adhuc nunc sunt hic Bude certi nazadiste Turci, et hiis diebus venient etiam plures, ita quod in toto erunt centum. Regia M. in regno Transsylvanie per regnicolas est benivole susceptus, adhuc civitas Zibiniensis reluctat, alie civitates sue M^ti sunt fideles, obtulerunt etiam subsidium regie M^ti regnicole ipsi. Maÿlath ipse est in gratia regia. Estimo autem, quod cesar Turcorum hoc anno ad istud regnum non venit, presertim, si Alemani ipsi insidias huic regno non posuerint. Oro, obsecro et supplico etiam Dⁿⁱ V^re Egr^e ultimum, dignetur eadem intuitu preteritorum et etiam futurorum servitiorum meorum ad rationem pecuniarum mearum, sicuti eundem coram petieram, equum unum walachalem bonum disponere et quamprimum ad me mittere. Non ero, D^nes V^re Egr^e videbitis de benivolentia eiusdem in hac petitione mea per eandem michi exhibenda, ingratus, si quem alium haberem dominum confidentissimum, certe eidem non supplicarem, sed quia preter D^nem V^ram Egr^am neminem habeo, cui tantum confiderem. Ultimum est, quod eandem valere cupio felicissime, cui me et servitia mea unice commendo. Ex Buda, feria quarta proxima post dominicam Misericordia Domini, anno eiusdem 1531.

vester totus Petrus
de Bereg cancellarius,
regie M^tis notarius
manu propria etc.

1. Április 16.

66.

1531. április 27., Prága

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. l7. Fol. 78.

TARTALMA: A király megparancsolja Török Bálintnak, hogy a Szapolyai Jánossal kötött fegyverszünetet tartsa be.

[A bal felső sarokban:] Tereck Valent

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Cum medio Hieronymy de Lasco nobis innotuerit Iohannem comitem Scepusiensem inducias unius anni, que die prima mensis Maii proxime futuri incipere debeant, accedente ad id eo speciali et expresso Turcarum imperatoris consensu et placito, quam scilicet illas per semetipsum et suos omnino tenere et observare velit acceptasse,¹ quas cum nos etiam constito nobis hoc eiusdem Turce placito et assensu, pro ratione et nostro et regni eiusque incolarum securitate et commodo acceptaverimus et concluserimus atque ideo eas observare ac per te et tuas etiam efficaciter observari et custodiri velimus. Idcirco fidelitati tuę harum serie strictissime et sub indignatione nostre gravissime ac sub alia pena pro arbitrio nostro in transgressores infligenda committimus et mandamus, ut easdem inducias annales futuras tenere et observare partemque adversam eiusque sequaces durante harum induciarum tempore neque quam molestari aut [- - -] vel alio quoquo modo vel per te, vel tuos perturbari facias aut permittas, sed cum iis quiete et pacifice vivas eosque sua agere et exercere libere sinas et nullo pacto impedias atque et iam per alios amicos, fratres et propinquos suos ea fieri procures. Et cetera fiant, quę ad observationem induciarum illarum et bonis pacis accommoda fore, iudicabuntur, ita, pro in nostra parte nihil inveniat, quod ab adversa possit in iis culpari nobisque violari parte culpa [- - -] secus sub pena premissa minime facturi. Datum Prage, 27. Aprilis 1531.

Fiant septem litterae,
In simili cum titulo Magnifice
et duae cum titulo Egregie
Bebeck
Seredi
M[óré] Lasla
Bathoraneos et alios

1. modo nos illos etiam cum suscipiamus et approbamus - a főszövegben áthúzva.

67.

1531. július 17., České Budejovice

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA HUNG. Allg. A. Fasc. 18. Fol. 28.

TARTALMA: Sokan panaszkodnak Török Bálint huszárainak erőszakoskodásaira, rablásaira. A király megparancsolja, hogy a jövőben tartsa vissza embereit az efféle cselekedetektől.

[A bal felső sarokban:] Tereck Valent

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Multę indies ad nos querimonię deferuntur pauperes regnicolas et subditos nostros passim et ubique magnis per hussarones tuos iniuriis et violentiis affici omnibusque victualibus in eorum usum et victum quotidianum reservatis et ceteris vite sue necessariis spoliari, et quod deterius et gravius est persolvere etiam et in corpore affligi et nonnunquam occidi, quod equidem nobis est gravissimum pariter et molestissimum. Tibique propterea omni serio committimus, ut omnino et efficaciter, ac ita cum hussaronibus tuis agas et provideas, ut a similibus violentiis, depredationibus, oppressionibus et afflictionibus, tam realibus, quam personalibus decetro abstineant seque erga nos et nostros potius, ut fideles servitores decet, exhibeant, sicut etiam te et ipsos haud dubie facturos esse contendimus, ne iidem quamquam et ex tanta oppressione desperati cum aliquam arripiant occasionem similia aut maiora in eos vicissim attentandi et forsan a fide et obedientia nostra discedendi, quibus hoc modo, ut diximus, commode poteris obviare nosque et nostros ac te et tuos ab ulterioribus damnis et malis precavere nostram in eo expressam et omnimodam executurus voluntatem. Datum Budvicii, 17. Iulii, 1531.

[A fogalmazvány alatt ugyanattól a kéztől:] In simili ad Paulum Bakith.
Egregie fidelis dilecte.

68.

1531. július 17., České Budejovice

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA. Hung. Allg. A. Fasc. 18. Fol. 30.

TARTALMA: A király kéri Török Bálintot, hogy Thurzó Elek tájékoztatásának mindenben hitelt adjon.

[A bal felső sarokban:] Tereck Valent

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Commisimus magnifico fideli nobis dilecto Alexio Turzoni de Bethlemfalwa iudici curie ac consiliario nostro nonnulla tibi referenda sicut ab eo coram accipies, que cum ex mente et voluntate nostra veniant. Idcirco te requirimus omni studio, ut eidem Turzoni in iis, quę tibi exponet, non solum fidem indubiam habere, verum te in iisdem ita erga nos exhibeas sicut in nos fidelitati et obedientie tue congruit nostram in eo expressam executurus voluntatem. Datum Budvicii 17. Julii l53l.

69.

1531. augusztus 3.

AZ ESZTERGOMI KÁPTALAN JELENTÉSE A PODMANICZKY JÁNOS ÁLTAL TÖRÖK BÁLINT ÉS SZOKOLY JÁNOS ELLEN INDÍTOTT PERBEN

AZ IRAT: A₁: SNA Révay cs. III-4. Fasc. 6. N. 8.
A₂: ESZKML Capsa 24. Fasc. 8. N. 12.

A₂ alján két ép és két töredékes papírfelzetes gyűrűspecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: [A₂-ről] LUKINICH, Podmaniczky. II. k. N. 183. p. 451-454.

TARTALMA: Az esztergomi káptalan jelenti Thuróczy Miklósnak, I. Ferdinánd király udvarmesterének és csabai Nagy Imre alnádornak, hogy 1531. július 15-én Esztergomban kelt parancsuk értelmében a Podmaniczky János által Török Bálint és Szokoly János ellen Bán város elfoglalása miatt indított perben Török Bálintot megidézte. Szokoly Jánost azonban, akinek tartózkodási helye és birtoka ismeretlen, nem tudta megidézni.

[A₁ külzetén:] Dominis commissariis regie Maiestatis.

Pro Egregio Iohanne filio condam Michaelis Podmanÿczkÿ de Podmanÿn contra Magnificum Valentinum Thewrek de Ennÿngh ad terminum infrascriptum.

Exhibitionis
Ammonitionis
et Certificationis
Relatio

Magnifico Domino Nicolao comiti de Thwrwcz magistro curie¹ serenissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi divina favente clementia Romanorum semper augusti ac Hungarie et Bohemie regis etc. et Egr^o Emerico Nagh de Chaba² vicepalatino eiusdem M^tis regie commissariis, dominis et amicis nobis honorandis capitulum ecclesie Strigoniensis debitam reverentiam cum honore. V^re noverint D^nes nos litteras earundem exhibitorias, amonitorias et certificatorias nobis amicabiliter loquentes et directas honore, quo decuit, recepisse in hec verba: Amicis suis reverendis capitulo ecclesie Strigoniensis Nicolaus comes de Thwrocz magister curie serenissimi principis et Dⁿⁱ Dⁿⁱ Ferdinandi divina favente clementia Romanorum semper augusti, ac Hungarie et Bohemie regis etc. et Emericus Nagh de Chaba vicepalatinus eiusdem M^tis regie commissarii debitam reverentiam cum honore. Expositum est nobis in persona Egrⁱⁱ Iohannis,³ filii condam Michaelis Podmanÿczkÿ de Podmanÿn, quomodo Magn. Valentinus Thewrek de Ennÿngh infra tempus induciarum presentium circa et prope festum videlicet Sancti Iohannis Baptiste proxime preteritum⁴ oppidum dicti exponentis Banocz vocatum in comitatu Trinchiniensi existens habitum violenter occupasset et ad manus Egrⁱⁱ Iohannis Zokolÿ de Zokol tradidisset,⁵ ipseque Iohannes Zokolÿ dictum oppidum etiam de presenti occupative detineret populosque et inhabitatores oppidi eiusdem diversis pactationibus et exactionibus gravissime vexasset, in praesentiarum quoque vexaret, in quibus dempta premissi actus potentiarii perpetratione prefati Valentinus Thewrek et Iohannes Zokolÿ prefato exponenti plus quam mille florenorum auri dampna intulissent et irrogari fecissent potentia mediante in praeiudicium et dampnum prefati exponentis valde magnum, qua re fuimus pro parte prefati exponentis debita cum instantia requisiti, ut sibi una cum aliis commissariis superinde de opportuno iuris remedio provideramus. Cum autem iuxta inducias annales et contenta articulorum per legatos et commissarios de pleno eorundem utrorumque principum mandato firmatorum et per eosdem principes acceptatorum universe cause regnicolarum ratione violentiarum, iniuriarum dampnorumque et depredationum infra dies et tempora induciarum tam priorum trimestrium, quam modernorum unius anni per quoslibet in alterutrum illatorum movendorum per commissarios predictorum utrorumque principum per eosdem ad id deputandos adiudicari debeant et determinari,⁶ amicitias igitur vestras presentibus petimus diligenter et nihilominus nomine et auctoritate prefate M^tis regie, domini nostri clementissimi, qua eius pleno mandato fungimur, vobis committimus, quatinus presentes litteras nostras prefatis Valentino Thewrek et Iohanni Zokolÿ per vestrum testimonium fidedignum exhiberi et presentari faciatis. Quod si eorum presentiam commode habere poterit, bene quidem, alioquin de domibus habitationum sive solitis residentiis ipsorum aut possessione⁷ eorundem possessionaria medio iobagionum aut hominum suorum, a quibus talis ammonitio ad eorum notitiam valeat devenire, ammoneri faciatis, quatinus iidem Valentinus Thewrek ac Iohannes Zokolÿ octavo die huiusmodi ammonitionis exhinc fiende computando coram nobis ceterisque commissariis tamquam iudicibus per prefatos utrosque principes delegatis ad premissa responsuri debiteque iustitie complementum recepturi per se, vel legitimos procuratores suos comparere debeant et teneantur, certificando eosdem⁸ ibidem, ut sive ipsi termino in predicto coram nobis compareant, sive non, per nos id agetur in premissis, quod ordo iuris et contenta articulorum postulabunt. Seriem autem huiusmodi exhibitionis ammonitionisque et certificationis terminum ad predictum nobis amicabiliter rescribatis, secus non facturi. Datum Strigonii in festo Divisionis Apostolorum,⁹ anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo primo.

Nos itaque amicabilibus petitionibus D^num V^rum obtemperare volentes, ut tenemur, unum ex nobis, videlicet honorabilem magistrum Ambrosium de Debreczen socium et concanonicum nostrum ad premissa fideliter exequenda nostro pro testimonio fidedignum duximus destinandum, qui tandem exinde ad nos reversus nobis retulit eo modo, quomodo ipse in festo Depositionis Beati Ladislai Regis et Confessoris¹⁰ proxime preterito ad Jaurinum accessisset ibique prefatum Valentinum Thewrek ad litus Danubii personaliter reperisset predictique Iohannis Zokolÿ personalem presentiam, nec domum, neque familiares suos comperire potuisset, sed eidem Valentino Thewrek prefatas litteras D^num V^rum exhibitorias, ammonitorias et certificatorias exhibuisset et praesentasset eundemque ibidem et eodem die iuxta continentiam earundem litterarum D^num V^rum ammonisset[!], quatinus idem Valentinus Thewrek octavo die huiusmodi ammonitionis exhinc fiende computando coram D^bus V^ris ceterisque commissariis tamquam iudicibus per prefatos utrosque principes delegatis ad premissa responsurus, debiteque¹¹ complementum recepturus, per se vel legitimum procuratorem suum comparere debeat et teneatur certificassetque eundem ibidem, ut sive ipse termino in predicto coram D^bus V^ris compareat, sive non, per D^nes V^ras id agetur in premissis, quod ordo iuris et contenta articulorum postulabunt. Datum sexto die huiusmodi exhibitionis, ammonitionis et certificationis,¹² anno Domini supradicto.

1. Szentmihályi Thuróczi Miklós 1520-ban királyi tanácsos, 1523-ban Turóc megye főispánja, 1525-1527 személynök, 1527-1532. I. Ferdinánd udvarmestere: Thuróczi János krónikaíró fia volt, 1532 vége felé halt meg.
2. Csabai Nagy Imre alnádor: 1532-ben is. 1535-ben már Szalay János viselte ezt a tisztet.
3. Podmaniczky János 1530-ban Szapolyai oldalára állt. Miután ez kitudódott, akkor foglalta el Török Bán várát.
4. 1531. június 24 táján.
5. Szokoly (Szokolyi) János
6. Az a vegyesbizottság, melynek az 1531. január 21-én Visegrádon kötött fegyverszünet értelmében feladata lett a peres ügyekben való ítélethozatal, 1531-ben Visegrádon és Esztergomban tartotta üléseit.
7. Helyesen: portione
8. A₂: eundem
9. Július 15.
10. Július 29.
11. A₂: debiteque iustitie
12. Augusztus 3.

Megjegyzés:
A₁ külzetén egykorú kéztől a következő feljegyzés található: 1531 sabbatho proximo post festum Exaltationis Sancte Crucis¹³ pro A Fabianus de Neer[?] cum Thwrocz. I. non venit. Eodem die prohibita per magistrum Fÿzesmegÿerÿ in persona regie M^tis tamquam director. Feria tertia post levata idem director dicit non posse litigare Joannem Podmanÿczkÿ cum D^no Valentino, exquo idem Podmanÿczkÿ fuit fidelis regie M^ti, et in litteris induciarum temporibus defecit a fidelitate eius M^tis prestitata[!] et declarata superindeque scilicet eius M^ti fidelis fuerit ante tempora induciarum, revertens ab parte altera in partem M^tis eius versatusque fuerit inter fideles S^e M^tis, et tempore, quo arx Bÿstrÿcz sibi restituta fuisset, posuisset sufficientem fideiussoriam cautionem de servanda fidelitate ipsi M^ti regie, et sic sub induciis restituta esset sibi arx ipsa. Preterea, dato sed non concesso, quod fuerit actor ipse infidelis regie M^tis, tamen non poterit litigare cum fidelibus S^e M^tis in facto oppidi Ban, quia posteaquam mortuus esset pie memorie D. Stephanus Podmanÿczkÿ episcopus Nittriensis, patruus ipsius actoris castellanus prescripte arcis Bÿsthrÿcz, fidelitatem iuravit regie M^ti. In qua fideliate mansit semper quousque in prescriptarum induciarum temporibus id castellanus restituit arcem ipsam Ioanni prefato Podmanÿczkÿ. Immo id quodve Podmanÿczkÿ in plerisque rebus declaravit fidelitatem regie M^ti etiam post restitutionem arcis, prescriptum autem oppidum Ban regia M. habuit in manibus suis a tempore prescripto mortis ipsius condam Dⁿⁱ Stephani episcopi usque tempora induciarum, et per manus suas donasset Dⁿⁱ Ioanni et Andree Zokolÿ in eisdem temporibus induciarum et hoc ad authenticationem fideiussorum et aliorum testium a similiter authenticationem proborum et nobilium virorum, fiet inquisitio, sicuti in aliis causis deliberatum est.

13. Szeptember 16.

70.

1531. augusztus 8., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 3. p. 6-7.

TARTALMA: Biztosítja Nádasdyt, hogy a tized őt illető részét meg fogja kapni.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd etc. Domino et amico nobis honorandissimo.

[Alatta más, egykorú kézzel:] Magnifici domini Valentini Therek.

Magnifice domine amice honorande, salutem et nostram debitam commendationem. Litteras D^nis V^re Magn^ce pro parte decimarum eiusdem ad nos datas intelleximus. Nos et anno preterito ad petita D^nis V^re Magn^ce medietatem decimarum eiusdem, que in restantiis supererant, relaxaveramus, ignoramus tamen, quid sit in causa, servitores eiusdem accipere noluerunt. Nunc quoque, dum cum D^no Ioanne Zalaÿ fuissemus constituti personaliter, ad petita S^e D^nis magnificencie universas decimas D^nis V^re ex sÿncero corde relaxavimus, non solum has relaxare parati eramus, verum etiam de nostris propriis dare libenter vellemus, non hiis tantum sed aliis eetiam in rebus D^nis V^re Magn^ce complacere volumus. Ubi vero eadem scribit, quod D^nem V^ram cogeretur murmurare pro suis proventibus, non erit opus murmurare. Nam sic non cederet ex tanto affectu cordis, quantum procedit ex fraternali cordis affectu. Eandem denique felicem valere cupimus. Ex arce Nittriensi, feria tertia post Transfigurationis Domini festum, anno eiusdem 1531.

Valentinus Therek de Ennÿng etc.

71.

1531. augusztus 10., Trencsén

ERASMUS KATZIANER - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: D: ELTEK Kaprinay B in quarto Tom. LXX. N. 160. p. 422-423.

TARTALMA: Johann Katzianer a királynál van. Királyi parancs nélkül Szentbenedek kért tartozékait nem áll módjában átengedni.

NYOMT. KIADÁSA: KERCHELICH, Notitiae, p. 372-373.

72.

1531. augusztus 21., Keszthely

SULYOK BALÁZS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. p. 2-3.

Hátlapján papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Sulyok Balázs nem találkozhat Nádasdyval, mert Lengyel Jánoshoz kell mennie. Fél, hogy Nádasdy foglyul ejti.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdÿ domino nobis plurime honorando.

[Alatta más, egykorú kézzel:] 1531. Domini Blasii Swlÿok. Redditę 21 Augusti

Magnifice domine nobis plurime honorande. Dum audivimus V^ram magnificentiam statim ad eandem venisse, sed timeo, quod V. magnificentia me captum ad regiam M^tem mitteret, credo eadem audivisse monacum quendam cocorbitam etiam certo placuisse. Nunc ad V^ram magnificentiam venire minime possumus, nam ad D^num Ioannem Lengel venire cogor. Post reditum nostrum ad V^ram Magn^cam D^nem libenter veniremus, si de captivitate non timeremus. V^ram que MagnV^cam D^nem bene valere opto. Ex Keztel, feria secunda proxima post festum Beati Stephani Regis, anno Domini 1531.

Blasius Swlok

73.

1531. augusztus 21., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL Török cs. (E 200) 19. cs. 65. tétel. Fol. 4.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Török Bálint Somogyba indul. Kéri Sulyok Balázst, várja őt a szabadi mezőn.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Blasio Swlÿok domino et fratri charissimo.

Charissime domine et frater. Cras hinc ituri sumus Simigium. Rogamus vos velitis nobis venire obviam ad campum Zabadÿ, aliud non facturi. Ex arce Nittriensi, feria secunda post Stephani Regis 1531.

Valentinus Therek de Ennÿng etc.

74.

[1531. szeptember 14. körül, Győr]

GYŐR VÁRMEGYE ROVÁSADÓ-ÖSSZEÍRÁSA

AZ IRAT: A: OL Conscr. port. (E 158) T. XIX. Fol. 5-14.

TARTALMA: Török Bálint birtokai.

1531. Dicator Egr. D. Osvaldus Sÿbrik.

Dica regia floreni 1 circa festum Exaltationis Sancte Crucis¹ in conventu Iauriensi connumerata.

Processus primus Blasii Chadoczÿ iudlium.

	Saag
Valentini Therek		p. XVIII
pauperes X
iudex 1		levavit solus
	Genÿw
Valentini Therek deserta est
	Ewrs
Valentini Therek		p. XV
pauperes IIII
iudex		levavit solus
	Thaap
Valentini Therek		p. XXX
pauperes X
iudex I		levavit solus

1. Szeptember 14.

75.

1531. szeptember 15., Somogyvár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 3. p. 6-7.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kérésére három kocsit kölcsönad téglák szállítására. - Tárgyalásokra hívja.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd domino et fratri honorando.

[Alatta más, egykorú kézzel:] 1531 Magnifici domini Valentini Therek redditę 16. Septembris.

Magnifice domine amice honorande, salutem et nostram debitam commendationem. Rogaverat nos D. V. Magn. medio Egrⁱⁱ Dⁿⁱ Blasii Swlyok fratris nostri, ut eidem ad portandos lateres de Kezthel daremus et concederemus, et quamvis nunc ad facta nostra curribus summe indigeamus, nichilominus pro amicitia D^nis V^re Magn^ce tres currus eidem Dⁿⁱ V^re Magn^ce concessimus, superinde scripsimus officiali nostro de Kezthel, ut dictos tres currus ordinare et Dⁿⁱ V^re Magn^ce dare debeant. Ceterum nuntiaverat nobis D. V. Magn., ut eadem huc ad nos ad videndam hanc domum suam hic habitam veniret et venire vellet, que tamen sit causa eiusdem non adventus, a D^no fratri nostro Bakÿtth intelleximus. Libenter eandem unacum ceteris fratribus et amicis nostris expectabamus, quam si non laute, tamen lete tractassemus, adhuc dicit se venturum D. V. Rogamus eandem, ne tardet suum adventum, nam ne forte non reperiet nos hic domi, sed expectamus eandem unacum ipsis fratribus nostris. Eandem interim felicem valere optamus. Ex Somoghwar feria sexta post Exaltationis Sancte Crucis 1531.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

76.

1531. szeptember 20., Héderhely

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 4. p. 8-9.

TARTALMA: A Somogyvárra összehívott megbeszélés elhalasztását kéri. [Címzés az irat külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd abbati Zalavariensi etc. amico et fratri nobis honorando.

Magnifice domine amice ac frater nobis honorande, post salutem nostri commendationem. Quia nos V^ram D^nem videre libenter optamus, ut eadem ad Somoghwar veniret unacum dominis ac fratribus nostris, scripsit enim eadem, ut saltem a nobis D. V. expectaret, et simulcum fratribus nostris ad colloquia visenda nos venire parati estis, eadem nobis veniam det, quod mox relationem facere nequimus, quoniam quoddam arduum negotium nos pervenit, pro quo coacti sumus ire ad castrum nostrum Zÿghet, aliud in hoc facere non potuimus. Nunc tamen omnino hanc nostram conventionem ad D^num Paulum Bakÿth fratrem nostrum charissimum confidimus, ipse V^re Dⁿⁱ significabit, dum convenire possumus, et si eadem vult nobiscum convenire, terminum, quem D. Paulus Dⁿⁱ V^re Magn^ce intimabit, habeat eadem pro certo, nam termino illo preterito cogimur. Nos ad partes superiores ascendere et fortassis quemadmodum eadem scripsit, nunquam vita comite convenire ac alterutrum videre poterit. V^ram D^nem bene valere optamus, et nos eidem tamquam domino et fratri commendamus. Ex Hederhel, in vigilia Sancti Matthie Apostoli, 1531.

Valentinus Thewrek
de Ennÿgh etc.

77.

1531. szeptember 28., Fehérvár

KALMÁR LUKÁCS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 44. c. p. 2-3.

Gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Panaszkodik Török Bálintra, aki súlyos kárt okozott neki.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd thezaurario regio etc. domino honorando.

[Alatta más, egykorú kéztől:] 1531. Iudicis Albensis. Redditę in Zalawar 2. Octobris.

Magnifice domine generose, post servitii mei semper commendationem. Qui litteris magnificentie V^re acceptis et intellectis scivi Blasium Barberium presentem non fieri, sed alterum illius rei peritum illuc dimisi. Ulterius scio magnificentie V^re apertissime constare, quanta dampna et quam maxime hiis diebus proxime evolutis medio Valentini Thewrek, qui nobis omnem semper amicitiam et benivolentiam commendavit, passi simus, cui nos semper omni servitio affuimus, et nunquam id ab eo expectare credidimus, in quibus nisi mea dampna pro septingentis florenis pati noluissem. Miror igitur inter tot inducias id ipsum Valentinum Tewrek commisisse. Eandem pro reliquis est valere cupio. Albe, feria quinta ante Michaelis, anno domini 1531.

Lucas Kalmar iudex Albensis

78.

1531. október 19., Nagyszombat

BÁNFFY BOLDIZSÁR - JOHANN KATZIANERNAK

AZ IRAT: D: ELTEK Kaprinay B in quarto. Tom. LXX. N. 157. p. 418-419.

NYOMT. KIADÁSA: KERCHELICH, Notitiae, p. 371-372.

TARTALMA: Levelét átadta Török Bálintnak, aki azt jó szívvel fogadta. Török Semptére vagy Sellyére megy, majd Budára. - Javaslatot tesz Katzianernak, hogyan rendezze vitás ügyét Thurzóval.

79.

1531. november 4., Berzence

A BERZENCEI EGYEZSÉG

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 43.

Alján hat címeres gyűrűspecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: 1. BATTHYÁNY, Leges. 1. k. p. 565.
2. KATONA, Hist. crit. T. I. In ord. XX. p. 699.
3. TT 1891, p. 637.

TARTALMA: Sulyok György, Török Bálint, Szalay János, Bakics Pál, Nádasdy Tamás, Maylád István, Sulyok Balázs szövetsége Sulyok István oltalmazására.

80.

1531. november 30., Komár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 1. p. 2-3.

TARTALMA: Török Bálint írnoka rossz időpontot tüntetett fel ura levelében. Az ez okból meghiúsult ebéd helyett új meghívást küld Nádasdynak. - A király magához hívta.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdy domino et tanquam fratri observando.

Magnifice domine et tanquam frater observande, salutem et nostri debitam commendationem. Feceramus D^nem V^ram Magn^am ad hodiernum diem ad cenam huc vocare, fuit tamen vitium et erratum scriptoris nostri, qui litteras nostras scripserat, ut hesterno die D. V. huc venire debuisset. Vocaveramus huc iterum ad hodiernum diem magnificos dominos fratres nostros Ioannem Zalaÿ et Stephanum Maÿlath, qui nec ipsi advenerunt, habebamus cum D^bus V^ris tractare de rebus nonnullis, cupiebamus etiam D^nes V^ras lete si non laute tractare, si tamen iam ita contigit. Rogamus D^nem V^ram Magn^am uti fratrem, veniat eadem summo mane ad possessionem Hegewnfewlde¹ vocatam. Nunc quoque multum tardavimus, et ob id tardare non poterimus diutius. Allate sunt littere a regia M^te nobis sonantes, in quibus mandat S. M. ad se venire, et de hiis quoque litteris necessariis habebimus cum D^ne V^ra Magn^ca tractare. Premittat D. V. unum suum adolescentem ad prefatam posssessionem Hegenfewlde, qui si precesserat nos, et venerit eo velocius, expectet nos istic, et certifficet de adventu D^nis V^re Magn^ce. Cuperemus cum D^ne V^ra Magn^ca constitui personaliter, ut videremus et congratularemur sanitati eiusdem. Nam non videretur esse, si tam propinquus ad Zalawar cum eadem non constitueremur. Eandem Deus feliciter conservet. Ex Komar, in festo Sancti Andree, 1531.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc

1. Hegenfölde (Zala m.)

81.

1531. december 7.

AZ ESZTERGOMI KÁPTALAN JELENTÉSE - A KÉT KIRÁLY BIZTOSAINAK

AZ IRAT: A: SNA Révay cs. III. 4. Fasc. VI. N. 15.

TARTALMA: Az esztergomi káptalan jelentése arról, hogy annak a pernek az idézését, amelyet ráckevi Tömösváry Péter indított Török Bálint és gesztesi várnagyai, Soóry Péter és Veres Pál ellen, amikor a káptalan embere át akarta adni, a várnagyok kis híján fogságba vetették.

[Az irat külzetén:] Infrascripte executionis relatio

Dominis commissariis utriusque principis pro circumspecto Petro Thewmewsswarÿ de Raczkewÿ contra Egregios Petrum Soorÿ et Paulum Weres castellanos castri Gezthes, ac Magnificum dominum Valentinum Thewrewk de Ennÿngh ad terminum intrascriptum.

Dominis commissariis utriusque principis dominis ipsorum observandissimis capitulum ecclesie Strigoniensis amicitiam paratam cum honore. V^re noverit D^nes, quod nos acceptis litteris citatoriis D^num V^rum pro parte circumspecti Petri Thewmewsswarÿ de Raaczkewÿ contra Egr^os Petrum Soorÿ et Paulum Weres castellanos castri Gezthes ac Magn^cum D^num Valentinum Thewrewk de Ennÿngh confectis nobisque amicabiliter loquentibus et directis, iuxta quarum continentias nos amicabilibus petitionibus D^num V^rum acquiescere volentes, prout tenemur, unum ex nobis videlicet honorabilem magistrum Thomam de Zÿn archidiaconum Sasswariensem socium et concanonicum nostrum ad ea, que in eisdem litteris D^num V^rum continebantur, fideliter exequenda nostro pro testimonio fidedignum duxeramus destinandum. Qui tandem ad nos reversus nobis in vera sua conscientia retulit in hunc modum, quomodo ipse dominico die proximo post festum Beate Catherine Virginis et Martiris proxime preteritum¹ personaliter ad possessionem prefati Valentini Thewrewk Koch vocatum[!] accessisset, ibique circumspecto Bartholomeo Bencz vocato theloniatori et iudici dicti Valentini Thewrewk prefatas litteras citatorias D^num V^rum presentasset et exhibuisset, ac ibidem coram eo eadem die prenominatos Petrum Soorÿ et Paulum Weres castellanos castri ipsius Valentini Thewrewk Gezthes predicti, ac eundem Valentinum Thewrewk iuxta contenta litterarum D^num V^rum ammonuisset, ut iidem octavo die a die huiusmodi ammonitionis ipsis facte computando coram D^bus V^ris tamquam comissariis utrorumque principum per se vel per legitimos procuratores ipsorum comparere debeant et teneantur ad instantiam prefati Petri Thewmewsswarÿ de Raaczkewÿ responsuros, certificassetque ibidem eosdem coram eodem officiali et iudice, ut sive memorati Petrus Soorÿ ac Paulus Weres castellani, ac Valentinus Thewrewk termino in predicto coram D^bus V^ris compareant, sive non, per D^nes V^ras ad instantiam dicti Petri Thewmewsswarÿ id agetur, quod ordo iuris et contenta articulorum inducialium postulabunt. Ad que dictus Bartholomeus Bencz iudex ipsi testimonio nostro respondisset, D. V. vadat personaliter ad castellanos castri Gezthes, et citet eos, quia melius erit dixissetque eidem, ego non vadam ad Gezthes, quia solum huc missus sum, insinuate vos eisdem castellanis huiusmodi ammonitionem et certificationem ex officio vestro. Deinde idem testimonium nostrum abinde reversus fuisset per viam publicam, iam vero versus Thatha prope eodem appropinquante ecce a tergo duo hwzarones cum hastis et clipeis armati in equis in via ad eum irruissent et violenter eundem captivum ad dictam possessionem Koch redire et intrare coegissent, cunque idem ad ipsam possessionem Koch redire habuisset, in eadem via quidam familiaris eiusdem Valentini Thewrewk Michael Zalaÿ vocitatus in equo non sellato sedente eundem testimonium nostrum obviasset. Mox idem de equo suo descendens in currum ipsius testimonii nostri consedisset, presente in eodem curru prefato Petro Thewmewsswary idem Michael Zalaÿ dixisset, sedeat unus vestrum ante, et sic in dictam possessionem Koch intrassent. Ibique eisdem testimonio nostro et Petro Thewmewsswarÿ dixissent, expectetis hic Petrum Soorÿ castellanum castri Gezthes, quia hodie hic constituetur. Qui eundem castellanum ibidem tota die expectassent, sed idem non venisset. Tandem cum secundo die prefatum testimonium nostrum unacum dicto Petro Thewmewsswarÿ dictus Bartolomeus Bencz iudex ad dictum castrum Gezthes captos ducere habuisset, et in quadam possessione Kernÿe vocata ad dictum castrum pertinente condescendissent in domum Benedicti Bÿro factoris ad castrum Gezthes, et peracto prandio, cum idem factor et quidam Iohannes presbÿter, capellanus eiusdem castri dictum testimonium nostrum et ipsum Petrum Thewmewsswarÿ ad castrum ducere voluissent dixissetque idem testimonium nostrum, ego castrum non ascendam, quia illic nichil agere habeo, quo audito statim Iohannes presbÿter dixisset, date manus vestras ad conscientiam vestram, ut hic nos expectabitis, donec nos de castro descendemus, cui manus suas dedisset, deinde sepefatus Petrus Thewmewsswarÿ, qui iam captivus ducebatur, ipsum testimonium nostrum instanter petiisset, ne ipsum derelinqueret, sed secum ad castrum ascenderet, et pro eo supplicaret, ac cum eo esset. Idem testimonium nostrum, tum ex eo ne idem gravi captivitate ad castrum duceretur, timens, quia super ipsum Petrum misericordia motus fuisset, ad castrum Gezthes cum eo usque ascendisset, cum vero castrum appropinquassent, dictus Paulus Weres castellanus eiusdem castri Gezthes ante portam castri eos obviando statim eundem testimonium nostrum interrogasset, quid nam illic quereret, et si citare venisset. Idemque ob metum maioris captivitatis respondisset, quod non ad citandum, sed ad supplicandum penes Petrum Thewmewsswarÿ venisset. Tandem idem castellanus eundem testimonium nostrum acceptasset, interim cum in castro ad diversa colloquia devenissent, idem Paulus Weres castellanus contra Petrum Thewmewsswarÿ dixisset, quod multa pecora in duobus theloniis ad dictum castrum pertinentia furtim et salto abigendo depullisset, et quod maxima dampna eis intullisset, que quidem pecora idem Petrus Thewmewsswarÿ mille et centum florenorum divendidisset. Ideo eundem captivassent, nec eum exmitterent, donec totam ipsam summam plene eisdem persolvet. Deinde idem castellanus ipsum testimonium nostrum altero die iteratis vicibus inter colloquia interrogasset, si ad citandum venisset, qui repetitis verbis respondisset, quod non ad citandum, sed ad supplicandum pro Petro Thewmewswarÿ venisset statimque eidem dixisset, vere dico tibi, quod in via bona ambulas. Prosequendo et iterando eadem verba inter hec idem testimonium nostrum licentiam Strigonium versus ab eodem castellano impetrasset, qui promisisset, ut eum peracto prandio dimitteret. Finito tandem prandio prefatus Petrus Soorÿ castellanus dicti castri reversus fuisset, qui cum ipsum Petrum Thewmewsswarÿ inspexisset dixissetque ei, o quamdiu querebam te, et nusquam te habere potui, plus gaudeo te videre, quam aliquem alium, vere tu solves, quod debes, plus gaudeo te videre, quam trecentos florenos in auro. Interim dictus Paulus castellanus presente Petro Soorÿ ipsum testimonium nostrum interrogasset, ad quid venisset, qui dixisset, quod ad supplicandum pro Petro venisset. Idem Paulus castellanus sepenumero eandem questionem continuasset, ad Petrum vero Thewmewsswarÿ ipse Petrus Soorÿ castellanus, in primis dictas litteras D^num V^rum a dicto testimonio nostro vi recipendo verbis comminatoriis dixisset, vere, vere has litteras citatorias rodere et manducare debebis. Testimonio quoque nostro idem Petrus castellanus dixisset, vere in bona via tu ambulas, quod ad citationem non venisti, quia unacum hiis litteris citatoriis misissem te ad Magn^cum D^num Valentinum Thewrewk, dominum meum, qui tibi ad citationem tuam responderet. Hiis peractis predicti castellani ipsum testimonium nostrum dimisissent, Petrum vero Thewmewsswarÿ captivum detinuissent, prout modo quoque detinerent. Seriem itaque premisse executionis modo predeclarato V^ris D^bus conscientiose rescripsimus. Datum in vigilia Conceptionis Gloriose Virginis Marie, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo primo.

1. November 26.

1532

82.

1532. január 30., Innsbruck

I. FERDINÁND KIRÁLY - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Ben. resol. (E 21) 1532. I. 30. Fol. 26.

TARTALMA: A király meghagyja Török Bálintnak: tárgyaljon az Ugrócot birtokló Szilády Péterrel, s érje el, hogy - mivel ő Ugrócot Thuróczy Miklósnak adományozta - Szilády, miután Thuróczy 1600 Ft-ot fizetett neki, ürítse ki a várat.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico et egregio fidelibus nobis dilectis Stephano Pemphlinger ceterisque consiliariis camerę regni nostri Hungarię.

[Alatta más kézzel:] Presentate 13. Aprillis de castro Wgrotz resignando ad manus Magnifici condam domini Nicolai Thwroczÿ

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum rex semper augustus ac Germanie, Hungarie, Bohemie etc. rex, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc.

Magnifice et egregie fideles dilecti. Tametsi superioribus diebus per nostras litteras commiserimus magnifico fideli nobis dilecto Valentino Tereck, quod cum Egr^o Petro Ziladi fideli nobis dilecto nostro nomine tantum agere, tractare et efficere deberet, ut castrum Wgrod¹ (quod alias magnifico fideli nobis dilecto Nicolao comiti de Turotz consiliario nostro inscripsimus) eidem Nicolao ad solutionem mille sexingentorum florenorum Hungaricalium ipsi Petro impendendam cederet et evacuaret, et ad idem faciendum eundem Petrum iam antea interpellaverimus, tamen nihil in eo negotio vel actum vel voluntati nostre satisfactum esse intelligimus, cupientes autem inscriptionem nostram prefato Nicolao super hac arce datam omnino sortiri suum debitum effectum, et a quoque minime irritari, idcirco vos vehementer requirimus, ut sive dictus Valentinus cum ipso Petro super hac re iam egerit sive non, cum eodem Petro nostro nomine, et loco, modisque et viis, quibus scitis et poteritis aptioribus tractare tantumque efficere studeatis, ut ad exhibitionem pręscriptę summę mille sexingentorum florenorum Hungaricalium, quos predictus Nicolaus illi numerabit, dictum castrum cum omnibus et singulis pertinentiis suis, sicut ad eum devenit, statim et absque alteriori mora et exceptione quacunque ad manus pręnominati Nicolai cedat, assignet et evacuet illudque eidem Nicolao libere possidendum et habendum relinquat, seque huic menti et voluntati nostrę (quam et illi in pręsentiarum significavimus) nequaquam opponat, prout eum minime contraventurum esse credimus nostram in eo omnimodam executurus voluntatem. Datum in oppido nostro Insprugg, die XXX^ma mensis Ianuarii, anno Domini M. D. XXXII, regnorum nostrorum Romani secundo, aliorum vero omnium sexto.

Ferdinandus

Ad mandatum sacrę
regie M^tis proprium
Iohannes Maius

1. Ugróc [Trencsén m.]

Megjegyzés:
Szilády Péter, neves jogtudós, 1528-ban "administrator proventuum Agriensis". Ugróc - mivel Thuróczy 1532-ben a tárgyalások közben meghalt - Szilády kezén maradt. 1549-ben már özvegye birtokolja.

83.

1532. február 2., Laki vár

TÖRÖK BÁLINT ÉS BAKICS PÁL - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1532. N. 9.

Két gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Török Bálint és Bakics Pál tiltakoznak az ellen, hogy az adóból sok kifizetést kell eszközölniük, ők elsősorban a király és saját embereik pénzét akarják megfizetni.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifficis dominis sacre Romanorum Hungarie Boemieque etc. regie Maiestatis commissariis et proventuum administratoribus etc. dominis et amicis honorandis.

[Alatta más kézzel:] presentate 8. Februarii anno 1532.

Magniffici domini amici nobis honorandi, salutem et nostri debitam commendationem. Optime D^bus V^ris con stare arbitramur, dum eedem nobis non semel sed pluries scripsissent, ut ad comitatus et bona, que fidelitati regie M^tis domini nostri clementissimi subessent, aliqua taxa esset imponenda. Unde servitoribus S^e M^tis aliqua solutio esset habenda. Super qua re et S. M. nobis seriose iniunxit, ut taxam ipsam exigere facere procuraremus. Et certe, si nos non fuissemus, firmius audemus dicere, quod taxa ipsa non fuisset promissa, potius quam promissa, quam nos intendebamus iuxta regni consuetudinem manibus dicatorum administrari facere. Non putassemus tamen, ut nos veluti pueros tractassetis et de nobis risum fecissetis. Inde erat nobis ceterisque servitoribus regie M^tis solvendum, verum tot et tantas diversis personis etiam non servitoribus S^e M^tis fecistis deputationes, ut ne nostre quoque deputationes exinde rehaberi poterunt, propterea significare D^bus V^ris decrevimus, ut deputent eedem, quantum et quibus voluerint, sed primum et ante omnia nostras ceterorumque regie M^tis servitorum deputationes exigere et rehabere volumus. Nos quoque potuissemus taxam ipsam im predam convertere prout Andreas Choron, Anthonius Banffy ac ceteri. Nos hactenus alias pecunias vel deputationes non habuimus, preter pauca bona nostra manibus nostris habita, que nos singulis hebdomadis taxare poterimus, hiis tot et tantis deputationibus incipient venire inter nos et hos, quibus deputationes facte sunt dissensiones, hee deputationes diversis facte sunt semina dissensionum, nam hii, quibus deputationes facte sunt, soli ipsi pro se exegerunt, nec manibus dicatorum importare procuraverunt, unde deputationem expectare debuissent. In reliquo D^nes V^ras bene ac feliciter valere optamus. Ex castro Lak, in profesto Purifficationis Beatissime Virginis Marie, anno eiusdem virginei partus 1532.

Valentinus Therek de Ennÿng etc.,
ac Paulus Bakytth capitaneus hwzarorum

84.

1532. február 13., Varasd

SULYOK GYÖRGY, BATTHYÁNY FERENC, TÖRÖK BÁLINT, BAKICS PÁL, PEKRY LAJOS, MAYLÁD ISTVÁN - SZALAHÁZY TAMÁSNAK ÉS THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: A: HHStA. Hung. Allg. A. Fasc. 20. Fol. 17.

Külzetén hat felzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: Meghívó a március 3-án, Pápán kezdődő tárgyalásokra.

[Címzés az irat külzetén:] Reverendissimo Magniffico Dominis Dominis Thome episcopo Agriensi ac cancellario regie Maiestatis et Alexio Thwrzo iudici curie regie etc. Dominis et amicis nobis honorandissimis.

Reverendissime Magniffice Domini Domini et amici nobis honorandissimi, salutem et nostri debitam commendationem. Intelleximus mentes[?] V^rum D^num quo nobiscum constitui de rebusque imminentibus tractare cupiant, quod cum nosque non minus eque D^nes V^re cupiamus. Statuimus omnino, ut cum eisdem constituamur, quoniam certo perspicimus V^ras D^nes veros esse Hungaros commodumque et utiIitatem status huius miserimi regni corde sÿncero desiderare ac curam eiusdem ferventissimam habere, sed ad diem et locum nobis per V^ras D^nes significatum nullatenus venire possumus. Decrevimus tamen, ut dominico Oculi¹ nunc futuro in Papa conveniamus, quo et V^re D^nes facile, si voluerint, advenire possunt. Itaque, si V^re D^nes de die et loco per nos prefixo contenti esse possunt, illoque venire volunt, nobis quam citissime ad Wywar² rescribant. Illuc enim unicuique nostrum res ipsa dabitatur[?] ad scitum. In reliquo V^ras D^nes quam felicissime valere optamus. Ex Warasd feria tertia Carnis privii, anno Domini 1532.

Georgius Sulyok episcopus Quinqueecclesiensis
et Franciscus de Batthÿan banus,
Valentinus Therek de Ennÿng,
Paulus Bakytth et Ludovicus Pekry, capitanei regie M^tis
ac Stephanus Maylath etc.

1. Március 3.
2. talán Kaposújvár.

85.

1532. február 28., Székelyvásárhely

I. JÁNOS KIRÁLY MEGBÍZÓLEVELE NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara A. publ. (E 142) Fasc. 27. N. 48.

Alján rányomott pecséttel.

TARTALMA: Megbízólevél a Sulyok Györggyel, Török Bálinttal, Bakics Pállal, Szalay Jánossal, Maylád Istvánnal, Pekry Lajossal Berenhidán folytatandó tárgyalásokra.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie, etc. recognoscimus per presentes, quod nos de preclara fide ac fidelitatis constantia et rerum gerendarum peritia fidelis nostri Magn^ci Thome de Nadasd, administratoris proventuum nostrorum regalium ad plenum confisi eidem hoc plenum mandatum nostrum plenamque et omnimodam facultatem in eo duximus dandum et concedendam, prout damus et concedimus presentium per vigorem, ut ipse cum R^dis Magn^cis et Egr^is Georgio Swlÿok, Valentino Thewrewk de Ennÿng Paulo Bakÿth, Ioanne Zalaÿ de Kerechen, Stephano Maÿlath de Zwnÿogzeg et Ludovico Pewkrÿ de Pettrowÿnÿa et aliis quibuscumque in conventu pro festo Beati Gregorii Pape proxime venturo¹ in possessione Berÿnhÿda celebrando constituendis et congregandis super rebus et negotiis, fidei ac industrie sue per nos creditis et commendatis iuxta informationem nostram exinde sibi datam nomine nostro loqui, agere et tractare eaque omnia et singula ad huiusmodi res ac negotia pertinentia, ac si personaliter interessemus, facere concludereque et terminare valeat atque possit, promittentes nos in verbo nostro regio, ut quicquid per prefatum Thomam de Nadasd cum prenotatis dominis prelatis, magnificis et egregiis in predicto conventu (ut prefertur) constituendis vel aliquibus eorum secundum instructionem per nos sibi datam ordinatum ac conclusum fuerit, ratum habebimus firmiterque et inviolabiliter observabimus, ac litteris nostris, si necesse fuerit, ad terminum per eundem Thomam de Nadasd prefigendum ratificabimus, immo promittimus et ad observandum nos obligamus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum in oppido nostro Zekelwasarhel, feria quarta proxima post festum Beati Mathie Apostoli, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo secundo, regnorum vero nostrorum anno sexto.

Ioannes rex manu propria

1. Március 12.

Megjegyzés:
Hasonló szövegű, de neveket nem tartalmazó oklevél található azonos kelettel: OL M. Kamara A. publ. (E 142) Fasc. 27. N. 21.

86.

1532. március 4., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - TRENCSÉN VÁROSNAK

AZ IRAT: A: Trencsén v. lt. Cista 3. Fasc. 10. N. 16. (elveszett)

Gyűrűs zárópecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: ETE II. k. N. 174. p. 195.

TARTALMA: Tudatja a trencséniekkel, hogy a régi püspökökkel ellentétben, a tizedet nem engedi el.

87.

1532. április 5., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. N. 6. p. 12-13.

Címeres gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Panaszkodik Bakics Pál és Maylád István erőszakosságaira.

[Címzés a levél külzetén:] Magniffico domino Thome de Nadasd domino et tanquam fratri observando.

Magniffice domine et tanquam fr[ater ob]servande, salutem et nostri debitam commnendationem. Constare D^nis V^re Magn^ce peroptime arbitramur, dum eadem notifficaveramus, ut Paulo Bakÿtth per amplius aliquo vinculo fraternitatis et amicitie nollemus fore obligati, id enim a nobis fieri posset minime, qui non contentus malo in nos perpetrato malumque malo in dies addens, novis et quidem grandibus iniuriis provocare nos non cessat, nam post abductum iobagionem cum vinis et rebus suis, mox alium monasterii nostri iobagionem abduxerunt. Iterum unius fratris nostri Ladislai Chermelÿ iobagionem ad Lak ducentes, item quendam iobagionem nostrum, sui iobagiones dire et acerrime verberaverunt, insuper unum equum Turcalem Gregorii Nagh castellani nostri in Somoghwar valentem plusquam florenorum centum, dum in feneto[!] prope molendinum sub castro habitum depasceretur, ex castro Lak cum globo unius thraczk veluti metam sagittantes duos pedes illius sagittaverunt. Item turrim quoque castri Somoghwar sagittasse ex castro Lak dicuntur, pretermittamus alia hiis iniuriis affligimur per eum, que hactenus nos, ut potuimus, pertulimus semper ne fomitem daremus dissidii, pepercimus. Non prebuimus ansam, neque author sumus tanti dissidii, nec sumus in causa, si quid acciderit superindeque protestamur Dⁿⁱ V^re Magn^ce per modum gravis et vehementissime querele, si quid interim acciderit, non fore, ut premisimus, nos authorem alicuius mali, sed pepercisse nos sufficientissime. Ceterum frater noster comm[unis]¹ D. Stephanus Maÿlath et ipse malo nostro iniurias addens quandam possessionem orphanorum quondam Pernezÿ, immo nostrorum, ex quo nobis fraternitate iunguntur Bolhas vocatam occupare fecit, quam et modo vi detinet, que res non inducunt inter nos veram sÿnceramque fraternitatem et amicitiam mutuam et colligatam. Consideret D. V. Magn., si hec est vera, nostra fraternitas atque amicitia, ut tanto liberius alter alterum depredetur, que certe et colligatam dissolvit. Rogamus eandem, uti fratrem observandum, velit superinde tractare D^no Maÿlath, ut occupatam remittat. Quam Deus conservet ad vota felicem. Ex castro Nittriensi, feria sexta ante Quasi Modo l532.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

1. A levél kiszakadt.

88.

1532. május 10.

I. JÁNOS KIRÁLY KEGYELEMLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara A. publ. (E 142) Fasc. 34. N. 17.

Alján rányomott pecsét nyomaival.

TARTALMA: A király kegyelmet ad Török Bálintnak, aki visszatért hűségére.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie Dalmatie Croatie etc. recognoscimus per presentes, quod quia fidelis noster Magn. Valentinus Thewrewk de Ennÿng in sinum nostre clementie rediit vitaque sua durante fidelitatem et obedientiam nobis observare et constanter servire promisit, ideo nosque volentes ipsum Valentinum de gratia ac liberalitate nostra regia certum et securum reddere, universos excessus suos omnesque iniurias et nocumenta atque dampna nobis ac subditis nostris per eum et ad ipsum pertinentes hactenus qualitercumque patratos et irrogata gratiose sibi indulgendum et condonandum duximus. Promittentes in verbo nostro regio, quod nos prefatum Valentinum et ad eum pertinentes occasione premissorum excessuum iniuriarumque ac dampnorum nullo unquam tempore intra vel extra iudicium directe vel indirecte in persona aut bonis et rebus suis impediemus puniemusque vel dampnificabimus, neque impediri aut dampnificari faciemus, sed omnia hec sibi condonata tenebimus, et ipsum instar aliorum fidelium subditorum nostrorum omni gratia nostra regia prosequemur, ita tamen, ut ipse quoque premissam fidelitatem ac obedientiam suam erga nos, prout bonum et fidelem servitorem erga dominum ac regem suum decet, inconcusse teneatur observare, immo indulgemus, condonamus et promittimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum [...]¹ secundie [!] festi Ascensionis Domini, anno eiusdem millesimo quingentesimo tricesimo secundo, regnorum nostrorum anno sexto.

Ioannes rex manu propria

1. A keltezés helye üres.

Megjegyzés:
Az irat szó szerint megegyezik a Bakics Pálnak és a Pekry Lajosnak adott kegyelemlevéllel.

89.

1532. június 14., Szigetvár

SULYOK GYÖRGY - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 4-5.

Zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Szerencsét kíván és találkozót kér.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd etc. domino et amico nobis observandissimo.

[Alatta más kézzel:] Rss^mi Dⁿⁱ Georgii Swlyok episcopi Quinqueecclesiensis. Reddite in Zalawar 15. Iunii.

Magnifice domine et amice nobis honorandissime, salutem et servicii recommendationem. Equidem congratulamur presenti bone fortune D^nis V^re Magn^ce Deo Optimo Maximo providenti gratias agentes. De ceteris vero nos ipsi volumus Dⁿⁱ V^re Magn^ce personaliter respondere. Rogantes, velit aliquantisper nos expectare, ut die crastina vel alioquin, post prima sequenti in tempore apud D^nem V^ram Magn^cam procul dubio constituemur. Quam et felicissime valere cupimus. Ex Zÿgeth, feria sexta ante Viti, 1532.

Georgius Swlyok
episcopus Quinqueecclesiensis etc.

90.

1532. június 18., Páka

SZALAY JÁNOS - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A. OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 26-28.

Zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Szalay gratulál Nádasdy házasságához. - Tudatja, hogy Török Bálint megérkezett, de fegyveres segítséget nem ad. - Bakics Pált várja, az ő segítségében bízik. - A kért dolgokat igyekszik megszerezni. - Kéri Nádasdyt, felesége javaira viseljen gondot.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdy etc. domino, amico et tanquam fratri observandissimo.

[Alatta más kézzel:] domini comitis Posoniensis et Iohannis Kaczianner

Magnifice domine et amice fraterque observandissime, salutem et nostri commendationem. Intelleximus D^nam Ursicam Kanÿsaÿ in matrimonium copulasse, multis autem est gaudium et aliquibus admiratio, sed Deus omnipotens det ad honorem et salutem eiusdem. Quas litteras D. Magn. V. miserat, eisdem miseramus, sed nullus eorum aliquid rescripserunt magnificentie V^re. Dominus vero Valentinus Thewrek solus illico ad nos venerat, et satis de auxilio dando tractavimus, sed dicit D. Valentinus nullo modo auxilium mittere, et dicit varias causas. Prima est, quod gens sua est sine solutione. Alia vero est, quod pro certo ubique est notum, quomodo cesar Turcorum exibit, et si auxilium Dⁿⁱ V^re Magn^ce mitteret, extunc solus hic remaneret, ipse autem nollet, ut ab servitoribus suis alienaretur. Tertia est, quod Kochÿaner optat videre gentes eiusdem et tandem solutionem eidem facere. Dominus vero Bakÿth hodie est venturus ad nos et id, quod poterimus facere, libentissime faciemus, et credimus ipsum libentissime auxilium mittere magnificentie V^re, si aliquod negotium non intervenerit. Quid autem finierimus, illico significabimus magnificentie V^re, sed credimus ipsum quoque non posse mittere propter musterationem¹ gentium sue[!]. Iam pro revero intelligunt una qua[que] gens, ut cesar Turcarum exibit, ideo solus cesar Romanorum et rex [- -]² eiusdem conflictum facient, Deus det christianis. Bohemi tam domini quam nobiles personaliter et per capita penes regiam M^tem aderunt, pro quibus rebus magnificentia V. sursum miserat ad D^num Marcis. Id, quod potuimus invenire, ordinare fecimus, et magnificentie V^re remisimus, annulum fecimus minorari, promtos vero annulos invenire non potuerunt, sed si preparare poterunt, diligentiam adhibebit D. Marcis. Nos vero in hoc habebimus diligentiam, ut si reduxerint, ad diem prefixum magnificentie V^re mittemus. Panthoffel³ quoque promptos non invenerunt, sed commisimus, ut tres aut quatuor D. Marcis faciat disponere, ut si una non valuerit, aliam accipiat magnificentia V. Ceterum, si iam D^nam Ursicam magnificentia V. habet, quomodocunque voluerit, bona eiusdem custodire velit, quia usque ad hoc tempus tutor eiusdem quiete et sine desolatione custodivit, et pricipue[!] propter illam causam custodiat, ne aliquis virorum dicere queat, ut tali homini filiam domini sui in matrimonium dedit, ut bona desolare ac deserere permittit et facit. D. Valentinus ad diem constitutum, ad quem magnificentia V. vocavit, descendere non potest. Ceterum magnificentia V. ab omnibus prenameat[!], ut ne in Carÿbdim cadat, de omnibus negotiis prescriptis satis intimavimus per Ioannem Wzaÿ, cui credere velit. Scarlatum et athlasium misimus, kamwka non invenerunt coloris rubei karmazÿn, licet kamwka brumatici coloris invenissent, sed ex quo non habuimus intelligentiam, ut talem colorem emeremus, obmisimus. Valere felicissime optamus. Ex Paka, feria 3^a post Viti. 1532.

Ioannes Zalaÿ
comes Posoniensis etc.

1. lustratio
2. Egy szó kiszakadt.
3. pantofla (papucs)

91.

1532. június 18., Szigetvár

SULYOK GYÖRGY - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 10-11.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Sajnálja, hogy nem tudtak találkozni. - Hadat viselni nem képes, nincs katonája. - Találkozott Pekry Miklóssal.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome de Nadasd etc. domino et amico nobis observandissimo.

[Alatta más kézzel:] Reverendissimi domini episcopi Quinqueecclesiensis

Magnifice domine et amice nobis observandissime, [Salutem et servitiorum commend]ationem.¹ Moveramus quidem et die dominico prandium h[- -]¹ Belawar, ubi, dum intelleximus D^nem V^ram Magn^cam discessisse, miseramus ad Berzencze servitorem, unde intellecto hoc, quod D. V. Magn. nunc non rediret illuc, ita rediimus iterum et hoc interea scripseramus domino fratri nostro Stephano Swlÿok, ut nos haberet apud D^nem V^ram Magn^cam excusatos. Equidem hoc nostrum infortunium condolemus, quod offendere D^nem V^ram Magn^cam nequivimus. Duxeramus nobiscum et Petrum Kozarÿ familiarem nostrum, ut mitteremus ipsum cum D^ne V^ra Magn^ca. Modo maximum bellum exercere non possumus, saltim aliquot paucos equites poteramus mittere, pedites alios habere nequivimus, nisi illos rusticos in bonis nostris, nihilominus quicquid poteramus, faciebamus, quoniam nos semper Magn^ce Dⁿⁱ V^re volumus inservire quantum in nobis. Cupiebamus propterea etiam cum Magn^ca D^ne V^ra precipue, ut salutaremus eandem de fortuna sua a Deo Magn^ce Dⁿⁱ V^re concessa, et si sic iam constitui non potuimus, faciat tamen D. V. Magn. rursum nos certiores, si adhuc fuerit opus, constitutionis, et diem iudicet, quo constituemur, et volumus constitui tandem illic in Berzenze cum D^ne V^ra. In reditu nostro offenderamus Egr^um D^num Nicolaum Pewkrÿ euntem versus Soklÿos, qui, dum dixissemus eidem obsidium illud castri Magn^ce D^nis V^re, mirabatur, quo et cum quibus ipse Georgius Zlwnÿ obsedisset castrum², quoniam non habuisset equites XXV. Adiecit, quod cum ducentis equitibus et cum illis peditibus, cum quibus missus est D. Maÿlad, posset modo totam Sclavoniam depredare. Et in reliquo D^nem V^ram Magn^cam optamus valere felicissimam. Ex Zÿgeth, feria tertia post festum Viti et Modesti Martirum, 1532.

Georgius Swlÿok
episcopus Quinqueecclesiensis etc.

1. A levél felső része kiszakadt.
2. A szlavóniai Sztenyicsnyák-ot, Nádasdy Tamás birtokát ostromolta Zluny [Frangepán] György.

92.

1532. június 30., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. p. 6.

Gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Kéri, hogy a nevében hozzá küldött Sulyok Balázsnak mindenben hitelt adjon.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdy etc. domino et tanquam fratri observando.

[Alatta más kézzel:] D. Valentinus Therek

Magnifice domine et tanquam frater observande, salutem et nostram commendationem. Nonnulla per Egr^um D^num Blasium Swlyok fratrem nostrum nomine nostro Dⁿⁱ V^re Magn^ce refferendo nunctiavimus. Rogamus eandem uti dominum et fratrem, velit eius dictis nomine nostro fidem prestare credendi. Quam Deus conservet felicem. Ex arce Nittriensi, Dominica ante Visitationem Beatissime Virginis Marie 1532.

Valentinus Therek
de Ennyng etc.

93.

1532. június 30., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 38. cs. p. 11.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, hogy a nevében hozzá küldött Sulyok Istvánnak mindenben hitelt adjon.

[Címzés a levél külzetén:] Magniffico domino Thome Nadasdÿ etc. domino et tanquam fratri observando.

[Alatta más kézzel:] Dⁿⁱ Valentini Therek

Magniffice domine et tanquam frater observande, salutem et nostri debitam commendationem. Nonnulla Dⁿⁱ V^re Magn^ce per hunc D^num Stephanum Swlyok fratrem nostrum nomine nostro refferenda duximus. Rogamus igitur eandem uti dominum et fratrem, velit eius dictis nomine nostro fidem prestare credendi. Quam Deus conservet felicem. Ex arce Nittriensi, Dominica ante Visitationem Virginis Gloriose. 1532.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

94.

1532. július 21., Szigligeti vár

LENGYEL JÁNOS ÉS SULYOK ISTVÁN - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 34. cs. p. 6-7.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Pozsony mellett erődítmény épült. I. János király Budán van, a szultán elé ment volna, de a törökök nem engedték. A törökök a magyarokat bebocsátják Budára, de nem engedik, hogy elhagyják a várat. A török szultán már Pécsre ért.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdi thezaurario regio et comiti camere Moromorusiensi, domino nobis observandissimo.

Magnifice domine mihi observandissime, salutem et servitiorum commendationem. Hodie servitor meus revenit de Posonio et quas novitates nobis portavit non saltem scriptis, sed et litteras illas Dⁿⁱ V^re Magn^ce misimus tanquam confidentissimo domino. Castellum in insula ex opposito Posoniensi dicit esse paratum, instructum, ut comode possint se defendere, que intererunt. Scribuntque domini quoque Posonienses amicique nostri, ut omnino credunt per Karolum cesarem pugnare contra cesarem Turcorum. Tamen unum est aput[!] nos valde mirandum, Iohannem regem intelligimus Bude esse, et sepius iam voluisse exire de Buda obviam cesari Turcorum, sed in tantum esse in custodia Turcorum, ut non permiserunt neque permittunt exire, et si quis Hungarus intrare vellet Budam, intrare permittunt, exire nunquam. Si sic est, malum exemplum nobis Hungaris, credere et adherere Turco. Dⁿⁱ V^re credimus talia nota esse, rogamus eandem ob servitiorum nostrorum, velit eadem nos certos reddere. Audivimus et hoc quoque, ut exercitus cesaris Turcorum iam pervenisset usque Quinqueecclesiensem[!], quid exinde etiam intelligat D. V. Magn., petivimus consilium et tanquam vestris servitoribus, nobis eadem sit et auxilio. Nos Dⁿⁱ V^re Magn^ce in omnibus inservire curabimus tanquam domino confidentissimo. Deus conservet D^nem V^ram Magn^cam felicissime. Ex castro nostro Zeglÿgeth. In profesto Beate Magdalene, 1532.

Servitores Iohannes Lengÿel
Stephanus Swlyok etc.

95.

1532. augusztus 27., Szigeti vár

SULYOK GYÖRGY - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E l85) 34. cs. p. 8-9.

TARTALMA: Jobbágyainak megnyugtatására híreket kér a törökökről, a keresztényekről és Török Bálintról.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Thome Nadasdÿ etc. domino et amico nobis observandissimo et confidentissimo.

Aut sua dominatione magnifica absente dominis castellanis eiusdem.

Magnifice domine et amice nobis observandissime, servitiorum commendationem. Quia inhabitantes terram hanc nostram pre variis rumoribus continuo tenentur, adeo, ut sepissime diffugiant, in quo solum deficiant, nos vero huc certa de rumoribus superioribus habere nequivimus hactenus, sed instituimus unacum dominis castellanis ad omnes partes mittere homines nostros pro referendis certioribus, ut vel cum his inhabitatores pauperes possint tutori et sese conservare. Misimus etiam ad V^ram Magn^cam D^nem eadem gratia, rogantes Magn^cam D^nem V^ram uti dominum observandissimum et confidentissimum, ubi nobis certiora tam de Thurcis, quam de christianis superioribus quomodo habeant perscribere, suisque litteris nos reddere certiores, ut sciamus, et nos ad quid nos ipsos observare, et ut pauperes incole harum partium possint a malis preservari, et de domino nostro D^no Valentino Thewrek si quid haberet certi,[!] et hec nobis per litteras intimare, quod Dⁿⁱ V^re Magn^ce studebimus reservire. Quam et felicissimam desideramus valere. Ex castro Zÿgeth, feria tertia post festum Bartholomei Apostoli, 1532.

Georgius Swlyok
episcopus Quinqueecclesiensis etc.

96.

1532. október 19., Pozsony

SZALAHÁZY TAMÁS - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 22. Fol. 50.

TARTALMA: Rávette Török Bálintot, hogy vegyen részt a tervezett hadjáratban, de kéri a királyt, nevezze ki őt is főkapitánynak Katzianer mellé, úgy, hogy Bakics Pál se sértődjön meg.

Sacratissime rex
domine clementissime

Post fidelium servitiorum meorum humillimam commendationem. Posteaquam ex Vienna rediissem, convenit me D. Valentinus Therek, a quo quum sciscitarer, an in expeditionem proficisci vellet, negavit se id facturum. Afferebat varias excusationes, inter quas, quod sibi cum omnibus suis equitibus in Simigium esset proficiscendum, deinde, quod nec honor, nec solutio sibi a M^te V^ra fieret, prout mereretur. Multa verba cum ipso habui, tandem eo perpuli hominem, ut polliceretur se unum mensem in expeditione acturum, iure iurando affirmans se non futurum illic diutius absque aliquo titulo. Quod autem optat, hoc est, ut quoniam etiam alias D. Koczianer collegam habuit et ipsum Valentinum antea M. V. generalis capitanei titulo dignata fuerat, ut in hac quoque expeditione hoc honore fungeretur. M. V. intelligit eum non parum in ipsa expeditione servire posse, nec ignorat eius discessu nonnihil turbatas iri res suas. Si videtur M^ti V^re, satisfaciat desiderio hominis atque eum hoc honore in officio contineat, ut autem res fieri possit, sine iniuria Pauli Bakyth, qui M^ti V^re fideliter servit, scribat ad D^num Koczianer, ut modum et rationem inveniat, quo uterque contentus esse possit. De hac re, ut ad M^tem V^ram scriberem, tum fides mea me coegit, tum quia D^no Valentino pollicitus fueram. Deus Optimus Maximus M^tem V^ram felicissimam servet. Posonii, XVIIII. Octobris 1532.

M^tis V^re
servus humillimus
Agriensis

1533

97.

1533. március 5., Szigeti vár

TÖRÖK BÁLINT - SALGAY MIHÁLYNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc.23. Fol. 95.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy a király által az adóból neki adományozott 2000 forintot juttassa el hozzá.

[Az irat alatt:] Egregio domino Michaeli Salgaÿ vicecomiti comitatus Nittriensis, amico nostro honorando

Egregie domine amice nobis honorande, post salutem ac nostri commendationem. Scire damus Dⁿⁱ V^re, quod M. regia dominus clementissimus de dica presenti ex comitatu Nittriensi duo millia florenorum non per camerarios sed per suum chirographum seu manus inscriptionem nobis deputavit. Ex quo autem nos tempore in isto comitatu post M^tem regiam officio comitis fungamur, semper S. M. ex dica sua aliquam summam nobis deputari non neglexit, sed nunquam nobis deputata pure et integre per V^ram D^nem aut iudlium administrata est, unde nobis non parum damni illatum est neforte, ex quo pro talibus nostris damnis non repetendis, vel per V^ram D^nem similiter et iudices nobilium non exigendis siluimus, nos in risum habetis, nunc itaque presentibus V^ram D^nem rogamus, hortamur et etiam committimus, ut summam nobis deputatam ex dica presenti nobis integre administrari facias, alioqui maximam damni nostri partem in V^ram D^nem reiciemus, sed speramus D^nem V^ram aliud non facturam. Vale. Ex arce nostra Zÿgeth, feria quarta Quatuor Temporum. Anno 1533.

Valentinus Therek de Ennÿng
comes comitatus Nittriensis

98.

1533. március 5., Szigeti vár

TÖRÖK BÁLINT - NYITRA VÁRMEGYE SZOLGABőRÁINAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 23. Fol. 95/B.

TARTALMA: Megparancsolja, hogy a király által az adóból neki adományozott 2000 forintot bocsássák rendelkezésére.

[Az irat alatt:] Egregiis dominis quattuor iudicibus nobilium comitatus Nittriensis, amicis nobis honorandis

Egregii domini amici nobis honorandi, post salutem ac nostri commendationem. Ab eo tempore, quo officio comitis in isto comitatu fungimur, M. regia, dominus noster clementissimus ex sua dica semper aliquam summam pro nostris servitiis nobis deputari non denegavit, sed nunquam per V^ras D^nes ea summa nobis integre administrata est, ne forte V^re D^nes de talibus non requirendis, aut per vos non repetentes de nobis risum faciatis, nunc iterum M. regia dominus noster gratiosus ex dica presenti in comitatu Nittriensi duo millia florenorum nobis deputavit, non per camerarios, sed prope manus inscriptione, eapropter V^re D^nes rogamus, hortamur et committimus, quatinus summam nobis deputatam de dica presenti integre nobis administrari habeatis et teneamini, alioqui maximam damni nostri partem ad V^ras D^nes reiciemus, dictis etiam ipsius servitoris nostri Martini Balÿka in hac parte fidem adhibeatis creditivam, cui nos documentum plenarie dedimus. Ex castro nostro Zÿgeth, feria quarta Quattuor Temporum, anno Domini 1533.

Valentinus Therek de
Ennÿng comes comitatus Nittriensis

99.

1533. április 4., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE VEREBÉLYI FÜLÖP DEÁKNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. N. 322. p. 203.

TARTALMA: A király néhai Kulcsár Mátyás és Mészáros Zsigmond Nyitra mezővárosban lévő házát Verebélyi Fülöpnek adományozza, s őt a cenzus és a ház után teljesítendő összes szolgálat alól fölmenti.

Donatio simul et exemptio domus providorum quondam Matthie Kuchar[!] ac Sigismundi Mezaros in oppido Nitriensi habitę nobili Philippo Werebelÿ facta

Nos Ferdinandus etc. Memoriae commendamus per presentes, quod nos habentes respectum ad fidelitatem ac fidelium servitiorum merita fidelis nostri nobilis Philippi Verebelÿ domum sive fundum curiae providorum quondam Matthiae Kuchar[!], ac Sigismundi Mezaros in oppido nostro Nitriensi habitam, cui ab orientali macellum ac porta minor iuxta domum Iudeorum, item ab occientali platea communis, a meridionali autem domus Petri Pothoczko dicti, inter quas quadam via plaustralis ad praefatum macellum tendit, a septemtrionali vero partibus domus Anthonii Belleer vicinari dicuntur, quae per mortem et defectum seminis eorundem ad nos collationemque nostram regiam iuxta antiquam ipsius regni nostri consuetudinem rite et legittime devoluta esse perhibentur et redacta, simul cum omnibus vineis, hortis, pratis, macellis, quorum unum inter domos prefatorum Petri Pothoczko ac Anthonii Belleer, aliud vero in suburbio eiusdem oppidi, penes ingressum cimiterii ecclesiae parrochialis beati Jacobi Apostoli, a parte platee communis sita sunt, item ceterisque omnibus pertinentiis ad eandem sessionem ac fundum curiae ab antiquo spectantes, necnon hiis etiam, quae postea per praefatos Matthiam Kwlchar et Sigismundum Mezaros fuissent peracta, praemissis sic, ut praefertur, stantibus et se habentibus memorato Philippo Werebelÿ ac per eum Petro Mood et Ioanni Hereng ipsorumque heredibus et posteritatibus universis dedimus, donavimus et contulimus et nihilominus ex uberiori nostra gratia eandem domum seu fundum curiae ac praenominatum Philippo Werebelÿ necnon Petrum Mood et Ioannem Hereng heredesque ipsorum et universam posteritatem, inhabitatores videlicet praefatae domus ac sessionis ab omni solutione census ordinarii ac servitiorum, quae ab ipsa domo in medium ipsius oppidi presentari deberent, eximendos duximus et libertandos, immo eximimus et libertamus praesentium per vigorem attendentes iudicibus et iuratis civibus praefati oppidi nostri Nitriensis, tam modernis, quam futuris, et aliis et omnibus quorum interest, quatenus acceptis praesentibus exemptionem ac libertatem huiusmodi eisdem inviolabiliter observare ac eosdem in dominium ipsius domus omniumque ad eam pertinentibus admittere debeatis, secus nullo modo facere praesumatis. Praesentes autem post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum in civitate nostra Vienna, feria sexta proxima post dominicam Iudica, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.