Előző   Kezdőlap   Következő


100.

1533. április 10., Regensburg

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 216.

TARTALMA: A király a Bars vármegyei Hrussó várát, és a Szapolyai-párti Hrussói János összes Nyitra vármegyei birtokát Török Bálintnak adományozza.

Donatio castri Hrwsso Valentino Therek

Anno Domini quo supra, in civitate imperiali Ratispona, decima die mensis Aprilis date sunt littere regia manu subscripte, quibus mediantibus S. M. pro fidelibus servitiis castrum Hrwsso vocatum in comitatu Barsiensi situm simulcum possessionibus portionibusque et iuribus possessionariis quibuslibet ad idem castrum de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus, alia etiam universa bona in comitatu Nitriensi aliisque quibusvis regni Hungarie comitatibus constitutis et existentibus propter infidelitatem Ioannis de eadem Hrwsso et fratrum suorum, qui Ioanni Zapoliensi et cum hoc Turcis adhesisse dicuntur, Magnco Valentino Thewrek de Ennÿng capitaneo suo simulcum cunctis eiusdem et earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet dedit, donavit et contulit salvo iure alieno.

 

101.

1533. április 20., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY BIZTOSÍTÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 207.
D: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1878. N. 132. p. 6-7.

TARTALMA: A király biztosítja Török Bálintot arról, hogy a Zólyom vármegyei Dobronya várát 1533. június 24-ig kezére adja.

Assecuratio Valentini Therek super castro Dobranÿwa

Nos Ferdinandus divina favente clementia etc. recognoscimus per presentes, quod nos habita ratione servitiorum fidelis nostri Magnci Valentini Therek de Ennÿng capitanei nostri, quae nobis variis in locis vitae suae non parcens exhibuit, castrum suum Dobranÿwa ab eo ad manus adversariorum alienatum et deinde per servitores serenissimae Dnae Mariae reginae sororis nostrae charissimae recuperatum eidem Valentino Therek rursum iure perpetuo possidendum restituere decrevimus. Super quo eundem assecurandum duximus promittendo, quod castrum praedictum Dobranÿwa ad festum Nativitatis Beati Ioannis Baptistae proxime futurum ad manus eiusdem Valentini Therek, vel hominum suorum per eum ad id deputandorum cum omnibus suis pertinentiis et solitis proventibus restituemus et quo quietius bona illa possideat, ex parte civium de civitatibus montanis et aliorum etiam quorumcunque, si qui forte vel solitos proventus denegarent aut averterent, vel homines et colonos ipsius Valentini Therek aliqua iniuria aut damno afficerent, iudicium et plenam iure mediante satisfactionem impendi faciemus, immo assecuramus et certum reddimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Viennae, in Dominica Quasimodo, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.

 

102.

1533. április 21., Somogyvár

HORVÁTH ANDRÁS - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1533. N. 10.

Zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Török Bálint embere azt állitja, hogy urának deputatioja - amelyet neki nem mutatott meg - 2000 forintról szól. Azt akarja, hogy az összegyűjtött adót a várban őrizzék. A vármegye adójának teljes összege 2690 forint.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Stephano Pemflÿnger, thezaurario regie Maiestatis Romanorum, Hungarie etc. domino meo observandissimo.

Magnifice domine, domine mihi observandissime et post regiam Mtem reverendissimumque dominum meum domine generose, servitiorum meorum premissa commendatione. Litteras Dnis Vre Magnce bene intellexi et curabo efficere id, quod iubet, dummodo habeam potestatem, quia V. D. Magn. scripsit antea, ut semper servitor Dni Valentini sit penes me, quousque summa eius impleatur, et ille omnino vellet habere id, quod in litteris continetur. Licet nondum vidi litteras deputatorias, sed ipsi dicunt duo millia florenorum, et ego ad mandata Vre Dnis Magnce hic colligam pecuniam, quam, quicquid afertur, volunt, ut in arcem portem, ubi dederunt mihi unam cellulam et ladulam ad servandam pecuniam. Dominus etiam Bakÿth omnino vellet habere mille florenorum, alias quoque deputationes V. D. Magn. cum ceteris dominis fecit, quum tamen hic comitatus iam quasi omnino desolatus est. Nuper in aliis litteris scripseram, quod summa huius comitatus ultra tria millia florenorum mulum[!] non ascendet, sed iam veram summam scribere possum. Totus hic comitatus non fecit ultra duo millia sexingentos et nonaginta florenorum in bonis, que permiserunt connumerare. Omnia autem sunt connumerata, exceptis bonis, que tenet et occupavit D. Pekrÿ et Petrus de Peren, nisi quedam Dni Pekri penes Balathom ad Kewreshÿgh spectantia connumeravi, reliqua in toto comitatu non permiserunt, que certe non sunt pauca. Itaque D. V. Magn. videat, huiusmodi deputationes faciet vel iam fecit. Domini autem nobiles in dieta hac concluserunt, ut infra dies viginti duos pecunia inferatur, si quis autem interim non attulerit, postea dabuntur littere bÿrsagiales. Volebant etiam hoc facere, ut interim in pace fierent, donec eorum nuntii a regia Mte redirent, quos istuc mittunt, nec plura me et mea obsequia Dni Vre Magnce commendo. Ex Somoghwar, feria secunda post dominicam Quasimodo. 1533.

Eiusdem Dnis Vre

servitor Andreas Horwath

 

103.

1533. április 25., Somogyvár

HORVÁTH ANDRÁS - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1533. N. 12.

Papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: Somogy vármegye gyűlésén nagy volt a felháborodás Török Bálint és Pekry Lajos katonái ellen. - Az adó végösszege 2700 forint. - Török Bálintot, ha odaérkezik, meg fogja inteni.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico ac egregiis dominis domino Stephano Pemflingher, supremo ceterisque consiliariis camere sacratissime regie Maiestatis Romanorum, Hungarie etc. dominis meis observandissimis.

Magnifice ac egregii domini, domini mei observandissimi, servitiorum meorum premissa commendatione. Desolationem huius comitatus et oppressionem colonorum in aliis satis habunde scripsi. Nuper etiam in sede maxima fuit querella[!] de millitibus[!] tam Dni Valentini, quam etiam Dni Pekrÿ et [- - -] occulis meis video, quid agitur. Scripsi etiam antea, quod summa huius comitatus non multum ascendet ultra tria millia florenorum. Nunc autem, quia connumerationem perfeci, veram et certam summam eisdem significare possum, non se extendit ultra duo millia et septingentos quasi florenorum, sine bonis, que non permiserunt connumerare, nam D. Pekrÿ aut sui officiales. Hec oppida et villas, que in hoc registro continentur, non permiserunt connumerare similiter, et Petro de Peren unam etiam villam Thome Nadasdi prohibuerunt. Itaque Dnes Vre istic cum Dno Pekrÿ determinent, de bonis etiam Dni Petri de Peren et Thome Nadasdÿ, quid est agendum, videant. Ego Dnum Valentinum admonebo, quem audio huc venturum, ut aliquod remedium inveniat, quo etiam ex istis bonis hoc subsidium extradetur. Si fecerit, bene quidem, si autem non, ego nescio aliam viam, nisi me Vre Dnes informaverint. Ceterum domini nobiles etiam solutionem sicut et exmissionem ad connumerandum diferre et prolongare volebant, quousque eorum nuntii a regia Mte redirent, sed tandem concluserunt, ut ad duodecimum diem Maii quilibet miserat pecuniam, et si quis interim non atulerit[!], tunc dabuntur littere birsagiales, nec plura pronunc nisi me eisdem humillime commendo. Ex Somoghwar, in festo Sancti Marci Evangeliste, 1533.

Dnum Vrum

servitor Andreas Horwath

 

104.

1533. június 12., Somogyvár

SULYOK BALÁZS NYUGTÁJA

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Városi ir. (E 554) 72. cs. N. 22.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Sulyok Balázs elismeri, hogy a Somogy vármegye adójából neki utalványozott 50 forintot felvette.

Nos Blasius Sÿwlokh comes comitatus Simigiensis fateor et recognosco per presentes me habuisse et recepisse ex presenti subsidio regie Mtis integre et plenarie florenos quinquaginta, quos domini camerarii mihi deputaverant, pro quibus Egrum Dnum Andream Horwath dicatorem Simigiensem reddimus quittum et expeditum. Datum in Somoghwar, in festo Corporis Christi anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.

 

105.

1533. június 14., Szentjakab

TÖRÖK BÁLINT - HORVÁTH ANDRÁSNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Városi ir. (E 554) 72. cs. N. 23.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, hogy udvarmestere Bakocsa János birtokait ne engedje elpusztítani, ő vállalja, hogy helyette az adót megfizeti.

[Címzés a levél külzetén:] Egregio domino Andree Horwath dicatori comitatus Simigiensis etc. amico honorando.

Egregie domine amice honorande. Rogamus Dnem Vram ut amicum, ut bona Egrii Ioannis Bakocha magistri curie nostre in possessionibus suis Horpach et Dewecher habita florenos duos tantum facienda propter non solutionem presentis taxe unius floreni depredare facere ne permittis. Nos enim prefatam summam duorum florenorum nostram ad rationem assumerimus. Et bene valete. Ex Zenth Jakab, Sabatho post Sacratissimi Corporis Christi, anno eiusdem 1533.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

 

106.

1533. június 26., Szentjakab

TÖRÖK BÁLINT - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK ÉS A KAMARA TANÁCSOSAINAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1533. N. 13.

Gyűrűs zárópecsét nyoma.

TARTALMA: Kéri, hogy az adóból neki kifizetni rendelt ezévi összeget és a tavalyi elmaradást juttassa kezéhez.

[Címzés az levél külzetén:] Magniffico ac egregiis dominis Stephano Penfflÿnger superintendenti ceterisque sacratissime Romanorum, Hungarie Boemieque regie maiestatis consiliariis camere proventuumque administratoribus etc. dominis et amicis honorandis.

Magniffice et egregii domini et amici nobis honorandi salutem et nostri debitam commendationem. Litteras Dnum Vrum actepimus, quas eedem nobis pro parte deputationis comitatuum Zaladiensis et Wesprimiensis scribunt, quas videlicet deputationes Dnes Vre nobis de voluntate regie Mtis domini nostri gratiosissimi fecerant, facit et extendit se ad summam octingentorum et sexaginta quatuor florenorum, dum comitatus nobilium Wesprimiensis sedis Wasarhel Dbus Vris litteras misisset, post hoc et nos miseramus servitores nostros ad dicatorem praefati comitatus Wesprimiensis Mattheum Zylwassy, cum quo nos rationem et verum computum ponere fecimus. Inter ipsos autem Mattheum Zylwassy dicatorem et servitores nostros in ratione posita ita concordatum est, ut servitores nostri trecentos et viginti septem florenos cum medio in toto levaverunt, ea autem, que Dnes Vre nobis ex litteris comitatus illius scribunt, summam, quam servitores nostri levaverunt, prout cum dicatore concluserunt, summam illius restantie per singulas possessiones scribendam Dbus Vris presentibus includendis transmisimus. Bona vero Andree Choron, que centum et triginta unum florenos faciunt, nos omnino ad nostram deputationem assumere nolumus, nam qua mensura idem Choron fratribus nostris messus fuit, eadem remetivimus. Videmus Dnes Vre bona ipsius Choron ad nostras deputationes computare volunt. Non videmus autem, ut bona fratrum nostrorum per Choron taxata alicui per Dnes Vras deputarentur. Bona fratrum nostrorum et depredata sunt, et super hec etiam dicata. Preterea rogamus Dnes Vras uti dominos et amicos nobis honorandos, velint eedem nostram quoque deputationem persolvi facere committere. Nam si et nos hiisdem iurgiis et clamoribus nostram deputationem exposceremus prout et ceteri, forsan et nostra fieret persoluta deputatio, que in comitatu Zaladiensi adhuc se extendit ad summam quingenti triginta quinque cum medio florenorum, que si non fuerit nobis exsoluta, neminem preter quam Dbus Vris imputare scimus. Anno etiam elapso, dum videlicet Benedictus Erdewheghy et Franciscus Zay fuissent comitatuum eorundem dicatores, sexingenti florenorum nostre deputationis nobis non sunt exoluti, a Dbus Vris optaremus persolvi. In reliquo Dnes Vras bene ac feliciter valere cupimus. Ex Zenth Jakab, in profesto Beati Ladislai Regis. 1533.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

 

107.

1533. november 4., Tapolca

ESSEGVÁRY FERENC, HOSSZUTÓTHY MIKLÓS, MEGYERI TAMÁS ÉS GÓGÁNFALVI MIKLÓS DEÁK BIZONYÍTÓ OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 35.

Négy papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: A választott bírák bizonyítják, hogy abban az ügyben, amelyben Csoron András és Pethő Péter állnak szemben Pethő Tamással, Ferenccel, Antallal, Lászlóval, Jánossal és Balázzsal, Csoron András előttük megjelenve letette az esküt, továbbá ugyanők Török Bálint megölt familiárisa, Szalay Mihály vérdíját 200 forintban állapították meg.

[Az irat külzetén:] Recognitionalis super juramento per Andream Choron deposito iuramento 700 nobilibus, et ignobilibus 1200.

Nos Franciscus de Esseghwar, Nicolaus de Hozÿwtoth, Thomas de Megÿer electi iudices per Egros Andream Choron et Petrum Pethew in negotiis eorum contra Egros Dnos Thomam Pethew de Gerse, Franciscum, Anthonium, Ladislaum, Iohannem et Blasium similiter Pethew de eadem Gerse habitis deputati, ac Nicolaus litteratus de Goganfalwa loco Egrii Thome Kamaraÿ electi socii nostri secundum deliberationem dominorum et electorum hominum per eosdem Andream Choron et Petrum Pethew electus et in medium deputatus damus pro memoria, quod cum nos feria secunda tertio scilicet die festi Beatorum Omnium Sanctorum1 proxime preteriti iuxta premissam deliberationem prefatorum dominorum et electorum hominum partium predictarum et contenta registri exinde editi ad oppidum Thapolcza accessissemus, tunc prefatus Andreas Choron personaliter cum septingentis nobilibus et mille ac ducentis ignobilibus hominibus coram nobis iuramentum suum rite et legitime deposuit, et tandem antedictus Andreas Choron secundum deliberationem predictorum dominorum et electorum hominum relictam Dnam quondam Michaelis Zalaÿ familiaris Magnci Dni Valentini Therek de Ennÿng cum illis ducentis florenis homagio videlicet dictus quondam Michaelis Zalaÿ domini scilicet et mariti eiusdem domine interfecti in predicta feria secunda proxima, tertio scilicet die festi dictorum Omnium Sanctorum coram nobis in eo ammonuit, ut ipsa domina vel alter aliquis homo eiusdem domine levare et pro se tenere deberet, que scilicet domina relicta quondam Michaelis Zalaÿ in ipsa feria secunda coram nobis minime comparuit et homagium ipsius ipsa vel alter aliquis levavit, unde nos has litteras nostras sigillis nostris, quibus utimur, consignatas iuris sui ad cautelam duximus dandas et concedendas. Datum in oppido Thapolcza, predicto feria tertia proxima post festum Beatorum Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.


  1. november 1.

 

108.

1533. november 15., Buda

FRANGEPÁN FERENC ÉS BRODARICS ISTVÁN - JOHANN KATZIANERNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 23. Fol. 33-36.

TARTALMA: Tudomásul veszik Katzianer panaszát Hieronimus Laskyra és Bebek Ferencre. Frangepán és Brodarics elküldik - az irathoz csatolva - a fegyverszünet megsértésének eseteiről készült listát Szalaházy Tamásnak és Thurzó Eleknek is. - Kérik Katzianert, hogy a megyeri fegyverszünetet tartsa be, és küldjön biztosokat Esztergomba. Seregüket nem oszlatják fel, mert megtudták, hogy ha ezt megtennék, akkor Katzianer megtámadná Erdélyt. - Megígérik, hogy felszólítják Laskyt és Bebeket, ne tegyenek semmit I. Ferdinánd király ellen. - Vádolják Török Bálintot, hogy több mint 2000 jobbágyot erőszakkal tart hatalmában, a fegyverszünet ellenére. - Török Bálint panaszkodik, mert a Szapolyai-pártiak elfoglalták Szabadkát, ezt a biztosok meg fogják vizsgálni. A Szapolyai-pártiak közül már többen visszabocsáttotak elfoglalt birtokokat, I. Ferdinánd király pártjáról viszont még senki sem. - Mellékelten felsorolják a fegyverszünet megsértésének tudomásukra jutott eseteit.

[Címzés a levél alján:] Magnifico Domino Iohanne Catzianeri capitaneo et consiliario serenissimi Romanorum regis etc. domino et amico nobis honorando.

Magnifice domine et amice nobis honorande salutem et commendationem. Accepimus litteras Vre Magnificentie, ex quibus facile cognovimus, tam querelas Vre Magnificentie contra waywodam Laskÿ et Dnum Franciscum Bebek, quam etiam bonum animum erga salutem, quietem et tranquillitatem huius misere patrie nostre. Quod ergo ad quietem et bonum huius regni attinet, recordaremur Vram Magnificentiam tunc quoque, quando cum illa personaliter fuimus multum propensam fuisse ad omnia ea, quę pertinerent ad bonum huius regni, quod non possumus non vehementissime commendare. Et ea, ut faciat atque ut in hoc optimo proposito perseveret Vram Magnificentiam diligentissime hortamur et rogamus. Et si Vre Magnificentie, quę utrumque non est in hoc regno, nec sub corona regni Hungarie nata, chara est ipsius regni salus et tantum ruinę ac destructioni regni compatitur, multo magis credat nos, qui de regno sumus, et compatimur et compati debemus et fecimus atque in posterum quoque facturi sumus unacum dominis fratribus et amicis nostris servitoribus et consiliariis Ssme regię Mtis, domini nostri clementissimi alacri et promptissimo animo ea omnia per quęcunque poterimus melius salutem et quietem eiusdem miserrimi regni procurare. Habemus autem regem dominum nostrum clementissimum ex Dei benignitate ad hoc ipsum propensissimum et dies ac noctes nihil aliud agentem aut cogitantem. Quod vero ad querelas Vre Magnificentie attinet, nostrę erant hęc partes magnifice domine (qui undique quotidie de subditis regiis loquimur) multa enormia patimur per familiares ac subditos principis Vre Magnificentie, quorum aliqua, quę nunc occurrit, mittimus Vre Magnificentie in scheda presentibus inclusa descripta, licet fuit longe plura, pro quibus emendandis, cum his diebus specialem hominem nostrum ad Rssmum ac Magncum Dnos Thomam episcopum et Alexium Turzonem nunc misissemus. Et omnia dominationibus eorum declaravi fecissemus, petentes ab eis nil aliud, nisi id, quod in illis articulis Megerensibus continentur, per quod solum omnia ista facile corrigi et emendari possent, id est, ut commissarii Strigonium mitterentur, nullum tale nobis inde responsum retulerunt, per quod articulis illis fuerit satis, vel quieti publice consuleretur, de quo satis et mirati et turbati sumus, maxime princeps noster, qui semper ab initio et nunc quoque paratissimus esset huiusmodi articulis satisfacere. Miramur, cur in hac re tam iusta et honesta ac debita Vre Dni faciunt tantam difficultatem, immo cur hoc persuaderi sibi non patiuntur. Nec hoc in bonam partem interpretari possumus, nec videmus, quo pacto, sine hoc posthac etiam vel in una, vel in alia regni parte possunt ista, que contra inducias vel per vestros, vel per nostros fiunt, conquiescere. Itaque videtur nobis, et ita rogamus, ut D. V. facere velit et efficere apud principem suum, ut commissarii illi omnino mittantur, et ita quieti regni consulatur, alioquin ibitur semper de malo in peius. Et hoc miserrimum regnum de die in diem magis desolabitur, cum maximo damno principum et omnium nostrum. Illud etiam consultissimum esset, ut tam iste, quas V. Magnificentia secum se habere scribit, quam nostrę copie revocarentur et dissolverentur, quia quousque erunt sibi invicem in propinquo impossibile erit eas continere, quin aliquid hostilitatis exerceant. Nec nostri, V. Magnificentia istic cum exercitu existente revertentur, quia Magnificentia V. quamvis scribat se nullius hostilitatis gratia istuc cum exercitu venisse, nec ad aliud, nisi ad subditos sui principis tuendos. Nos tum longe aliud adhuc principe nostro Quinqueecclesiis existente intelleximus et nunc tanto magis intellegimus idque ex litteris et significationibus hominum vestrę partis, intelligimus autem Vram Magnificentiam, ut aperte ac syncere cum illa agamus tanquam cum tali domino et amico sub isto pretextu velle in Transsylvaniam penetrare. Non miretur igitur V. Magnificentia, si Maiestas domini nostri clementissimi habet curę res suas, sed nil V. Magnificenctia facere potest melius et sanctius atque ad quietem regni, cui se tantum studere scribit, accomodatius, quam si curaverit apud principem suum commissarios mittendos Strigonium, et ipsum exercitum, quem habet, qui non potest nobis esse non suspectus, dimiserit, quo utroque facto, statim omnia redibunt ad tranquillitatem. Nam serenissimus rex noster paratus erit omnia, quę hactenus, vel parva, vel magna ex parte nostra evenerunt arbitrio commissariorum submittere. Magnificentia et V. idem faciat, paratus preterea erit gentes istas revocare, postquam exercitum vestrum dissolutum aut revocatum viderit. Commisit tamen omnibus servitoribus et subditis suis, et nunc rursus tam Dno Hieronymo Lasky, quam Dno Francisco Bebek et omnibus aliis pro desiderio ac petitione V. Magnificentia committit, ut nihil hostile contra Vram Magnificentiam attentent, sed nostra tantum defendant, Magnificentiis a vestris non provocentur. Ex hoc autem etiam V. Magnificentia intelligere potest serenissimum regem nostrum esse pacis et treugarum observantissimum, quod dum superioribus diebus Quinqueecclesiis esset cum exercitu et haberet bona Dni Valentini Thewrek, quę contra inducias tenet in maxima propinquitate. Non est tum passus ei fieri damnum, ne minimum quidem quamvis et bona ipsa tanquam iniuste et contra inducias possessa iure optimo recuperare potuisset, quę sicut in hac scheda est descriptum, extendunt se ad iiM et amplius colonorum, et ubi V. Magnificentia scribit, non esse remissa bona aliqua ex parte nostra. Non desunt plures, qui bona vestris remiserunt, prout ex eadem scheda apparet, sed ex vestra parte nullus penitus, cum solus dominus Valentinus, ut premissum est, teneat ad iiM colonorum contra tenorem induciarum, qui hiis diebus superioribus rursus de nova talia egit. De quibus de novo scripsimus ad Dnos Thomam episcopum et Alexium Turzonem, quę regia M. nisi emendentur, tolerare non poterit, sed cogetur tam contra ipsum, quam contra dominum Strigoniensem et alios similes aliud remedium querere, et armis vindicare iniurias et damna suis illata, de quo et nos protestamur coram Vra Magnificentia. Inducias tum tam cum principe vestro, quam cum aliis eas servantibus inviolabiliter servabitur. Bonum tum esset, et V. Magnificentia efficiat, ne ad talia veniatur, quidem illo modo, quem promisimus, facile fieri poterit, sed imprimis, ut D. Valentinus male et contra inducias ablata restituere et nostros contentare cogatur, qui ubi conqueritur de quadam suo castello Zabathka vocato per nostros intercepto, hoc quoque contenta est M. regia iudicio commissariorum, sicut alia omnia, submittere. In quo Deus videt et totus mundus iustum nos efflagitare, vel Vra Dne iudice quam rogamus, ut ad hec per hunc specialem hominem nostrum citum nobis responsum dare velit. Magnificentiam Vram felicissime valere optamus. Bude, 15. die mensis Novembris. 1533.

Frater Franciscus de Frangepanibus
Archiepiscopus Colocensis et Stephanus Brodericus
Electus Sirmiensis consiliarii regii etc.

Quod D. Lasky, D. Bebek et D. Iohannes Thahy et alii nonnulli ex subditis regie Mtis remiserunt bona ad satisfaciendis articulis fęderis, ex altera autem parte nullus remisit ne unicum quidem colonum. Item de bonis per Dnum Valentinum contra vim articulorum detentis, quę sunt bona infrascripta. Bona Magnci cuiusdam Dni Iohannis Zerechen prope Drawam post festum Beatorum Philippi et Iacobi1 per homines eius occupata. Bona Petri Bodo et episcopi Bosnensis Krmi vocata. Bona capituli Quinqueecclesis. Bona episcopatus Quinqueecclesis. Bona capituli Albensis tam maioris, quam minoris. Item Seredi recepit sales regias ad Thoky[!]. Servitores Dni Valentini Thewrek cęperunt servitore domini palatini pro castrum Zigeth Mte regia Quinqueecclesiis existente. Nunc Seredi fecit depredari villam capituli Agriensis Polgary vocatam abactis pecoribus rerum ad Thokay. In comitatu Komaromiensi pax publicatur inter T. et T. et nominatim excipitur rex Iohannes, quomodo[!] ista conveniunt cum nuntiatis eorum. Intelligimus etiam hiis diebus contra fędera interceptum esse castrum regium Znÿho. Seredi recepit contra fędera vina Dni Stephani de Homonia usque IIIc vasorum. Item Seredi possessionem Zenthmarghytha vocatum[!] capituli Agriensis et Zegheghaz Dni Posgay fecit depredari et possessiones aliorum. Andreas Choron tenet occupata bona prepositure Sancti Nicolai Albensis pertinentiasque possessionis Pah in comitatu Zaladiensi. Valentinus Tewrek tenet possessionem Bogdan dictam in comitatu Albensi. Idem captivavit Michaelem Chyzar et Matheum Thoth cives Albenses, et recepit boves cum curribus et vinis. Idem possessiones Can, Thazzar, Chepel et alias in comitatu Simigiensi. Idem capituli Sancti Nicolai boves 124 in curribus et vinis de promontoriis Edelÿn. Idem Valentinus Thewrek et Ioannes Lengel tenent Zado foro Thazar, Chepel tam in Tholnensi et Simigiensi comitatibus possessiones capituli minoris Albensis. Idem possessionem prepositi ecclesie Beati Nicolai Albensis Balgar vocatam in Albensi comitatu. Lewtchovienses captivarunt 4 servitores Petri Hethkÿ familiaris Dni Emerici Bebek, qui cambiebant illi aureos, et ab illis acceperunt L in paratis aureos octuaginta et in marcis Florenos ducentos et octo equos cum preparamentis. Quod dominus Strigoniensis ex Dregel fecit indicibilia damna et et[!] depopulationes in comitatu Newgradiensi subditis regię Mtis et insuper proventus regios ibidem pro se colligi faciet. Quod comitatus partium superiorum ante ad rationem regię Mtis semper dicati nuncque per Podmanizkÿ connumeratarum subditi regis Ferdinandi exigere non permittunt. Item quod feria 3. ante festum Sancti Martini2 ex possessione Egrii Christophori Kewrthwÿles vocata in comitatu Zepusiensi existenti habita inhabitatores oppidi Lewchoviensis sub induciis 12 equos, 4 vasa vini, duos currus, frumenta et alia multa bona et suppellectilia eiusdem Christophori Thewke abstulerunt, ipse vera nihil unquam damni cuiquam alterius partis homini intulit. Item servitor Dni Valentini Thewrek Martinus Balÿka cum aliis complicibus filium Egrii Thobie de Zeredahel castellani Wÿssegradiensis intercepit non dimittendo eum donec castellum suum Zeredahel cum omnibus pertinentiis suis ad manus illius assignavit. Castellani de Zarwaskew episcopatus Agriensis contra inducias tam publicas principumque privatas prius cum Stephano Chabÿ postea nunc recens cum Georgio Zaloky capitaneo regio per ipsas factas invaserunt decimatores episcopatus Agriensis in bonis Dni Emerici Orzagh quibusdam ex eis occisis, aliis captis et ad Zarwaskew abductis. Item combusserunt villam Dni Orzagh, et hoc (ut diximus) non tantum contra publicas principum inducias, sed contra privatas mediantibus literis ultro citroque emanatis firmatas.


  1. Május 1.
  2. Július 1.

 

109.

[1533. november 23. előtt]

VÁLASZTERVEZET TÖRÖK BÁLINT FOLYAMODVÁNYÁRA

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 25. Fol. 25.

TARTALMA: A király jelenleg nem képes tartozásának megfizetésére. - Két hónapon belül visszatér Dobronya várának adományozására. - A király a kívánt megerősített vár helyett, Török Bálint családja biztonságos őrzésére, Nyitrát tartja megfelelőnek. - Négy darab (meg nem nevezett) hadi eszközt fog küldeni.

[A bal felső sarokban:] Responsum.

Sacra regia Romanorum ac Hungarię et Bohemię etc. Maiestas ad supplicationem Magnci Valentini Terek respondet in hunc modum. Servitia Valentini Mti suę regię satis esse cognita nec minora deinceps etiam ab eo expectat, propter quę simul et fidei suę constantiam hucusque servata M.S. de eo gratiose contenta est eaque omnia clementi erga eum animo recognoscet. Quod ad solutionem debitorum antiquorum, videt ac compertum habet Valentinus, quanta mole et insupportabili expensarum onere M. regia nunc aggravata est. Idque potissimum pro reparanda salute et tranquillitate ipsorum ac universorum regnicolarum Hungarie adeo, quod minime sit necessarium, hęc modo longius enumerare. Quare M. regia clementer requirit Valentinum, ut habita presentis temporis ac rerum omnium turbulentiarum, que plus satis imminere ceperunt ratione cum antiquis debitis huiusmodi benignam habere velit patientiam. Sed quo ad novam illius conductionem aut intertentionem M. regia tractari et concludi faciet, cum eo priusquam hinc discedat atque eius gratiosam memoriam habebit, quo cum viatico provisus ad suos redire valeat. Castrum Dobrawina novit ipsemet Valentinus non in Mtis Se, sed in serenissime regine Marie etc. manibus existere. De iure vero Valentini M. regia nihil comperti habuit unquam, nec adhuc habet. Facile itaque diiudicare potest Valentinus illud per Mtem regiam serenissime regine predicte non sic tolli vel adimi posse. Sua itaque interest, ut ius, quod sibi eodem castro competere pretendit, Mti regię declaret, que hoc re viso et perpenso infra menses duos a confecta et finita hac expeditione in Turcos suscepta proxime computandos superinde tractabit. Et si comperiatur castrum hoc legitime sibi pertinere, M. regia non dubitabit, cum in assecuratione illius clementer adiuvare, aut alio quopiam pacto gratiosam eius inire rationem. Ipse enim met Valentinus perpendere potest Mtem regiam sine prescitu serenissime reginę prefate et non habita prius informatione necessaria super hoc commode agere non posse. Quantum ad castrum bene munitum, quod petiit, eidem Valentino non est incognitu cesaream et catholicam ac regiam Mtem magno gentium et rerum bellicarum apparatu in Turcam ituras, cum quo castrum Nitriense usque adeo forte et munitum efficient, quod uxorem, filios, fratres et consanguineos suos secure possit in eo reliquere, cum quo ad presens se quoque continere poterit, nam si res successu meliori terminatę fuerint, M. regia sui cum gratia memor erit. Et si se suosque ac alios fideles Mis regie subditos suamque ipsius patriam fideliter et efficaciter tueri et deffendere adiuverit, eo magis inclinabitur regia M. ad hoc illi prestandum. Super ingeniis bellicis M. regia commissariis suis bellicis committet, ut ei petias quatuor assignent, quibus, ut melius erit, utat et castrum pro toto posse debitori suo quam optimus descendens et securus studeat.


Megjegyzés:
A folyamodványra adott válasz azon tárgyalások sorába illeszthető, amelyet az 1533. november 23-án kiadott két oklevél zár le. - Az irat az 1534. év aktái között található, dátum nélkül.

 

110.

1533. november 23., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Fasc. B. Repos. 40. N. 23.
D: OL Kisebb cs. Török cs. (R 319 57. cs.) N. 1.

A szöveg alatt papírfelzetes pecsét.

TARTALMA: A király kötelezi magát, hogy Pápa várát tartozékaival és még két faluval két hónapon belül Török Bálintnak adományozza, ugyanezen időn belül Dobronya várát visszaadja, vagy érte kárpótolja, továbbá 7000 forint adósságát rendezi. Nos Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Boemie etc. rex semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. memorie commendamus tenore presentium quibus expedit universis, quod nos habentes rationem fidelium servitiorum Magnci Valentini Terek de Ennÿng capitanei nostri per eum nobis pro locorum et temporum varietate non parcendo rebus personeque suis exhibitorum assecurandum eundem et certificandum duximus, quod in sortem ac ad rationem stipendii et servitiorum suorum arcem Papa cum omnibus suis pertinentiis ac duabus villis Kwp et Zerechen intra spatium duorum mensium a die datarum presentium, vel si impedimento aliquo interveniente intra hoc tempus duorum scilicet mensium fieri non posset, ad primum tamen diem mensis Martii proxime venturum in omni rerum et temporum eventu sine omni dilatione ulteriori liberabimus, et pro eadem summa pecuniarum, qua liberabimus, prefato Valentino Therek et suis heredibus perpetuo dabimus et conferemus. Item ad predictum primum diem Martii arcem quoque Dobranÿwa eidem restitui faciemus, vel bonis equivalentibus seu alia quacunque via ipsum contentum reddemus. Preterea, quo idem commodius in servitiis nostris durare possit, eidem septem millia florenorum dandorum duximus, quorum tria millia in panno et pecuniis nunc de facto restituemus, residuum vero quatuor scilicet millium ex presenti subsidio nostro in Simigiensi et Nittriensi comitatibus vel aliis ex locis, unde summa compleri poterit, deputabimus. Annuentes eidem et concedentes, ut bona omnia quecunque nunc possidet intra tempus, quo cum eo rationem et computum fieri faciemus, sub conditionibus, quibus hactemus tenuit et possedit, tenere et possidere possit et valeat heredesque sui valeant atque possint. Immo assecuramus, annuimus ac damus, concedimus premissaque omnia eidem observare in verbo nostro regio promittimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum. Datum in oppido nostro Becz, vigesima tertia novembris anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio, regnorum nostrorum Romani tertio, reliquorum vero octavo.

Ferdinandus

Wylaky

 

111.

1533. november 23., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Ben resol. (E 21) 3. c. 1533. Fol. 61-62.

Zárópecsét nyomaival.

TARTALMA: Elrendeli, hogy Török Bálintnak szolgálataiért Somogy és Nyitra vármegye adójából 4000 forintot fizessenek ki.

[Címzés az irat külzetén:] Magnificis honorabilibus devotis egregiis fidelibus nobis dilectis N prefecto ceterisque proventuum nostrorum in regno Hungarie consiliariis.

[Alatta más kéztől:] Presentate 27. Novembris anno Domini 1533. Deputatio Magnci Dni Valentini Terek de Ennÿngh.

Ferdinandus divina favente clementia
Romanorum, Hungarie, Boemie etc. rex semper augustus,
infans Hispaniarum, archidux Austrie etc.

Magnifice venerabiles et Egregii fideles nobis dilecti. Deputavimus fideli nostro Magnco Valentino Terek de Ennÿng capitaneo nostro ad rationem servitiorum suorum in comitatibus Nittriensi et Simigiensi quatuor millia florenorum ea conditione, quod si ex illis comitatibus summam ipsam rehabere non posset, ex aliis etiam locis eidem numerari faciemus. Quamobrem mandamus vobis, ut dictam summam prefato Valentino Terek tam ex predictis comitatibus, quam aliis ex locis proventuum nostrorum persolvere et numerare debeatis secus non facturi. Datum in oppido nostro Becz, vigesima tertia novembris, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.

Ferdinandus

Ad mandatum domini
regis proprium
Wralwen
Regestrata Pranndtner

 

112.

1533. november 23., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - POZSONY VÁROSNAK

AZ IRAT: A: AMB Pozsony v. 5350.

NYOMT. KIADÁSA: HORVÁTH, Inventár. N. 5350. (regeszta)

TARTALMA: Megparancsolja, hogy Török Bálintnak a városban készíttetett fegyvereinek elszállítását engedjék meg.

[Címzés az irat külzetén:] Prudentibus et circumspectis iudici magistri civium ceterisque iuratis civibus civitatis nostre Posoniensis, fidelibus nobis dilectis.

[Alatta más kéztől:] Anno 1533. Ingenia bellica ab [- -] Valentinus Terek.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Boemie etc.
rex semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc.

Prudentes et circumspecti fideles nobis dilecti. Fidelis noster Magn. Valentinus Terek de Ennÿng capitaneus noster habet istic aliqua ingenia bellica, que nunc ibidem fieri fecisse dicit. Committimus vobis, ut ea quandocunque voluerit, eidem Valentino vel hominibus suis exportanda permittere et permitti facere debeatis. Datum in oppido nostro Becz, vigesima terctia novembris, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo tertio.

Ferdinandus

Wylakÿ

 

113.

1533. december 31., Nyitrai vár

BALIKA MÁRTON - SALGAY MIHÁLYNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 23. Fol. 96.

TARTALMA: Mivel Török Bálintnak a király a rovásadóból 2000 forintot rendelt, kéri, hogy míg az összeget be nem szedik, Török embere is az adószedőkkel lehessen.

[Címzés az irat alatt:] Egregio domino Michaeli Salgaÿ vicecomiti comitatus Nittriensis domino et patri honorando.

[Az irat külzetén:] Copie litterarum Valentini Therek 17 und 31 December 1533

Egregie domine pater honorande, post salutem ac nostri commendationem. Advenit quidam servitor cum litteris domini nostri, ex quibus intelleximus, quod serenissimus rex Ferdinandus, dominus noster gratiosus ex presenti dica deputasset Se Dni videlicet domino nostro florenorum duo millia. Commisit nobis, ut cum dicatore mitteremus hominem nostrum, quousque illa duo millia florenorum dicarentur. Quare rogamus Vram Dnem, ut eadem committat Ambrosio Dolgos, presentis dice dicatori et iudlium, ne exeat, priusquam homo noster ad rationem duorum millium florenorum dicatori intersit. Tandem si quid ulterius dicaverit, sit regie Mtis, vel quo idem Ambrosius voluerit. Misimus etiam cum hiis litteras domini nostri, ex quibus V. D. intelliget clarius voluntatem ipsius domini nostri. Eandem cum hiis valere cupio. Ex arce Nittrensi, feria quarta ante festum Circumcisionis, anno Domini 1533.

Martinus Balÿka
castellanus castri Nittriensis

 

114.

1534. január 2., Ludány

DOLGOS AMBRUS - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1533. N. 1.

Gyűrűs zárópecsét töredékével.

TARTALMA: Hírül adja, hogy mielőtt az adószedést elkezdte volna, megérkezett Török Bálintnak két és Balika Mártonnak egy levele, amelyben megparancsolják, hogy mivel a király az adóból 2000 forintot Török Bálintnak deputált, míg azt az összeget be nem szedik, az ő emberei is az adószedővel mehessenek. Mivel ilyen módon nem akar adót szedni, kéri, küldjenek mást helyette.

[Címzés a levél külzetén:] Egregiis dominis camerariis regie Maiestatis, dominis mihi honorandis.

[Alatta más, egykorú kéztől:] Scribatur Dno Ambrosio Dolgos, quod procedat in connumeratione comitatus etiam per adiunctum sibi hominem Dni Valentini donec redeant littere a regia Mte et Dno Valentino, quibus scriptum est per nos, qui[- -] eo huic procedebunt, actum in consilio chamere, 5 Ianuarii, anno 1534.

Egregii domini mihi observandissimi, post servitii nostri commendationem. Nuper diebus proxime elapsis satis tractatus sum cum Vris Egris Dbus ex parte dice, cum ad1 comitatum venissem feria tertia proxime praeterita 2 comitatus bono modo me exmiserat ob respectu domini mei ac in me, feria autem quinta festo Circumcisionis Domini3 cum essem in simul cum vicecomitte[!] ac iudicibus tractarem, quomodo ambulandum esset in negotiis regie Mtis, ex tunc venerunt4 due littere Dni Valentini Thereck, unas misit vicecomiti alteras iudicibus, cum id litteris portaverunt litteras Martini Balika castellani Nitriensis ad vicecomittem[!], mandans ei, ut iudicibus ac mihi non permitteret ambulare, quousque homo eorum mecum non erit. Inquit regie Mtis domino nostro ex hac dica in comittatu[!] Nitriensi deputavit duo milia florenorum non per camerarios, sed per manus inscriptionem Se Mtis deputavit, paria illarum litterarum misi ad dominum meum gratiosissimum, Vre Egre Dnes de illis litteris omnem negotium abundatius intelligent. Volunt, ut homines eorum mecum essent, qousque ille duo millia florenorum non dicarentur. Tandem reliqua sit cura dicatoris, iam ista dica ad multa loca est deputata, quare Vris Egris Dbus bene constat, quantas fatigationes et expensas exposui, plus quam ad sedecim florenorum exposui, ego bono modo ordinavi istam dicam, existimo, quod Vre Egre Dnes expensas meas persolvent, tali modo ad dicandum exire nullo pacto volo. Bene constat Vris Egris Dbus, quam raptores sunt isti hwzarones, inde damnum persequeretur, ego autem a pueritia mea fidelia exhibui servitia omnibus bonis dominis, nunc autem nollem, ut indecorem inciderem, Vre Egre Dnes de omnibus a me optarent [- -] si ego in hac voluntatem Dni Valentini refrangerem, nisi in bona mea damnum inferrem, sed Vre Egre Dnes tanquam domini mei observandissimi mittant unum probum virum ad dicandum, quia tali modo nolo dicare, si istud negotium [- - -]possunt eliberare Dno Valentino Thereck, non neggligo[!] regie Mtis servire, nec Vris Egriis Dbus. Vras Egras Dnes in reliquis quam felicissime valere cupio. Datum ex Lwdan feria sexta post festum Circumcisionis Domini. Anno Domini 1533.

Ambrosius Dolgos
de Kozmafalva


  1. áthúzva: sedem
  2. December 30.
  3. 1534-ben esett erre a napra.
  4. áthúzva: littere


1534

 

115.

1534. január 14., Pozsony

PEMFFLINGER MÁRK ÉS PEMFFLINGER ISTVÁN MEGHÍVÓJA

NYOMT. KIADÁSA: SCHULLER, Beiträge. 1898. 28. Bd 1. H. N. 146. p. 561.

TARTALMA: Pemfflinger Márk és Pemfflinger István meghívják I. Ferdinánd királyt, hogy Pemfflinger Anna és Fáncsy János esküvőjén, amelyet 1534. január 25-én tartanak Nyitrán, követe által képviseltesse magát.


Megjegyzés:
A HKA Gedenkbücher 1534. december 6-án, Bécsben kelt bejegyzése szerint Pemfflinger Anna 100 forint jegyajándékot kapott.

 

116.

1534. március 10., Szigetvár

SULYOK GYÖRGY - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1534. N. 46.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Kéri, hogy a Somogy vármegyei hadiadó egy részét utalják ki számára.

[Címzés az levél külzetén:] Magnificis dominis camerariis regie maiestatis etc. dominis fratribus et amicis observandis.

[Alatta más kézzel:] Expectatur regestrum camerariorum, quo visitatio[?] sua, quod poterit actum 9. Aprilis

Magnifici domini, fratres et amici observandi, salutem et nostram commendationem. In prioribus litteris nostris rogaveramus Dnes Vras Magncas, intercesserat et Magn. D. Valentinus Thewrek, dominus et frater noster charissimus apud Dnes Vras Magncas, nunc rursum rogamus Magncas Dnes Vras, summopere velint pauca bona nostra in Simigio existentia in presenti contributione regie Mtis in sustentationem nostram nobis deputare. A Sua enim Mte domino nostro clementissimo, mereremur hoc exiguum ad tot damna nostra, que passi sumus sub Se Mtis fidelitate. Et prout Magnce Dnes Vre intelligent ex registro Dni etiam Valentini, hec bona nostri exigua non extenduntur ad portas LXXX. Et super huiusmodi deputatione Vrum Dnum Magnrum velint eedem litteras suas deputationales nobis remittere. Quas valere optamus felicissimas. Ex Zÿgeth, feria tertia post dominicam Oculi 1534.

Georgius Swlÿok
electus Quinqueecclesiensis

 

117.

1534. március 16., Somogyvár

TÖRÖK BÁLINT - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1534. N. 53.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Értesíti a Kamarát, hogy Somogy vármegye gyűlésén tiltakoztak az adókivetés jelenlegi formája ellen és kéri, hogy a régebbi rendszer maradjon érvényben.

[Címzés az levél külzetén:] Magnifico ac egregiis dominis cameralibus proventuum regie Maiestatis etc. dominis et amicis honorandis.

[Alatta más kéztől:] presentate 26. Scribantur, ut consideratum presenti oppressioni comitatus hac vice consensus ad petitionem transscriptam, det se operam Dni Valentini, si ad aliquam inaudiendam summam solvere cedere[?] comitatus poterit constitutis in consilio die quo supra.

Magnifice ac egregii domini et amici nobis honorandi, salutem et nostri commendationem. Dbus Vris signifficare possumus, venimus ad Somoghwar, erant congregati universi nobiles in sedem iudiciariam, ubi et nosmetipsi personaliter adfuimus, et secundum informationem Dnum Vrum cum eis processimus, admonuimus eos et minis et precibus, ut pro voto Dnum Vrum dicam exmitterent, ita videlicet combusti in valore octo florenorum bona habentes dicarentur. Item, quod neque libertini, qui proprio pane uterentur, relaxarentur. Comitatus enim, dum hanc rem intellexisset, consentire nullo modo voluit, etiam si regia M. totum comitatum perderet propter hoc, nam iobagiones denuo edifficia facere volentes tribus annis fuerunt supportati, libertini vero omnino semper fuissent liberi, super quibus omnibus habuissent libertatem etiam serenissimorum quondam dominorum Wladislai et Ludovici regum1, ad quam S. M. in felici suo ingressu conservando iuramentum deposuisset. Memorari faciunt et nos promisisse illis observaturo illos in eorum libertatibus, addunt et hoc Se Mti nil maiorem esse utilitatis, quam si frequenter faciant rustici edifficia. Hoc viso perterriti, nil moliuntur edifficare, pro quibus omnibus scribunt et ipsis Dbus Vris. Nos quoque cum illis petimus Dnes Vras agant eedem pro voto nam sine dubio etiam, si totus comitatus vastetur, non posse illos persolvere optata Dnum Vrum in hac parte, notunt et istud eedem magnam esse caristiam, multos iam mortuos fame. Quas Deus servet felicissime. Ex Somoghwar, feria secunda post Letare. 1534.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.


  1. Az 1523. évi XXIV. tc. intézkedik úgy, hogy a hadiadó fizetése alól mentesek, akiknek házait a törökök felégették. Vö.: 1514/LXXI. és 1527/VIII. tc.

 

118.

1534. március 23., Somogyvár

VEREBÉLYI FÜLÖP - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1534. N. 59.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: A vármegye azt akarja, hogy azok, akiknek háza leégett, és a nemesi telken élő szabadosok ne fizessenek hadiadót. - Felsorolja azokat, akik birtokaikat kivonták az adózás alól. - Beszámol az adószedés közben elszenvedett kárairól s azok megtérítését kéri.

[Címzés a levél külzetén:] Magnificis dominis sacre regie Maiestatis, Romanorum, Hungarie et Bohemie consiliariis, camere ac proventuum administratoribus, dominis mihi observandissimis.

[Alatta más, egykorú kéztől:] ut dicator sua industria dicat nobiles ad maiora solvere, si aliter fieri non poterit, faciat instar aliorum comitatuum. Libertini combusti non dicentur, habent veterem libertatem, alii non combusti iuxta consuetudinem solvant, sicuti in aliis comitatibus faciunt, si taliter[?] fieri non

Magnifici domini, domini mihi observandissimi, post servitiorum meorum exhibitionem. Quia dominus meus gratiosus1 me de voluntate et permissione Vrum Dnum dicatorem regium presentis subsidii in isto comitatu Simighiensi elegit et informationem Vrum Dnum a Dno Paulo datam vidi, sed comitatus nullo modo subsidium iuxta illam informationem prebuit, iam connumerationem perfecimus nam iudicibus nobilium ita commissum per comitatum, ut si libertinos in sessionibus nobilitaribus manentes et combustos dicaremus, extunc nullo modo procedatur, sed a nobis discedant. Ego ergo capita dicarum solum ad illos, ad quos comitatus exmisit, distribui. Registravi tamen libertinos ac combustos, et ubique commisi, ut ita provideant, quod si alii dederint etiam ipsi exigant cum iuramento iudicis. Dominus vero Paulus litteratus rationista ad omnia nihil excipiens capita dicarum distribuit. Miserunt ergo ad Vras Dnes pro hac re Vre Dnes videant, quid agendum sit, et nobis informationem prestent, quia nullo modo a libertinis, servitoribus, sessionibus in nobilitaribus manentibus et combustis dare comitatus vult, allegant multum, ut credimus, Vris Dbus perscripsisse excusationes eorum. D. Paulus litteratus adhuc hic non est, sed per horas huc expecto. Ceterum, ut Vre Dnes intelligant, bona Dni Petri non sunt concessa numerare. Petri Bornemizza de Kapolna, Mathie Baronÿaÿ, Iohannis Dombaÿ, Kalmancze cum pertinentiis Dni Ludovici Pekri, ex cuius bonis in isto comitatu ubique habitis diu D. Ludovicus sibi preextorsit, de pertinentiis quoque Berzencze intelligo nolle introdare, neque de bonis Kanizaÿ, que possidentur a Dno Nadasdi, de bonis Iohannis Thahÿ. Bona vero Dni Ladislai More stant penitus deserte propter quandam invasionem, ibi nullus denarius dicari potuit. Ex comitatu in subsidio tales defectus video. Nescio, si alie occurrent, summa enim ad eosdem dari adhuc nequit, quia sunt rectificationes et pars regis per Dnum Paulum numerata nondum sunt apud me. Finaliter, domini mihi observantissimi, possum Vris Dbus significare, quod in ista2 maxima passus sum dampna in equis meis, quia propter viam malam ac carentiam pabuli preter tribus parripis[!] non remanserunt, qui fessi non fuissent. Insuper unus equus turcalis, quem viginti florenis emeram, ut super quendam montem ascendendo ita cecidit, ut mortuus est. Alter vero equus turcalis, quem meliorem habui, pro quo mihi dedissent centum et quinquaginta florenus[!], claudus factus est in tantum, ut illum quoque relinqui et domum portare nequivi, si convalescat vel non, dicere nescio. Supplico igitur Vris Magncis Dbus tamquam dominis meis observantissimis, uti Vre Dnes considerent meam paupertatem et supra hoc damna passa, et dignetur me auxiliare supra solitum meum sallarium. Valeam et possim Mti regie ac Vris Dbus diligentius servire, et supplico iterum, non velint me in tanto damno relinquere. Easdem Deus conservet ad vota, et me meaque servitia Dni Vre commendo. Ex Somoghwar, feria secunda post dominicam Iudica. 1534.

Philippus Werebelj
dicator Simigiensis etc.


  1. Török Bálint
  2. Kimaradt: exactione.

 

119.

1534. március 27., Szigeti vár

VEREBÉLYI FÜLÖP - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1534. N. 65.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Felsorolja az adó behajtásának nehézségeit: a szervitorok, a szabadosok, valamint azok után, akiknek háza leégett, a vármegye nem akar adót fizetni. Többen nem engedték az összeírást, mások azért nem fizetnek, mert Szapolyai pártján állnak, ismét mások pedig az adót maguknak utalványoztatták.

[Címzés a levél külzetén:] Magnificis dominis sacre regie Maiestatis consiliariis, camere ac proventuum administratoribus etc. dominis meis observandissimis.

[Alatta más kézzel:] presentate 3. Aprillis[!]

Magnifici domini et domini mihi observantissimi, post servitiorum meorum exhibitionem. Dbus Vris elapsis istis superioribus diebus scripsi, subsidium regie Mtis quomodo hic in comitatu Simigiensi sit. Adhuc D. Paulus litteratus rationista Vrum Magnrum Dnum nondum ad me venit cum illa numeratione, quam ipse numeravit et summa ipsa nondum scribi vel significari potest. A combustis vero et servitoribus dominorum ac nobilium libertinisque nulla ratione ipsum subsidium dare comitatus vult, et dicunt, quod si omnino terram istam perdiderint, adhuc non dabunt. Dnes Vre Magnce habeant curam de hac re sciantque Dnes Vre, ut summa hic non erit magna, quoniam D. Ludovicus Pekri suis ex bonis diu exigere fecit, Kalmancze autem cum pertinentiis neque numerare concessa est, Dno Paulo Bakÿt credo sua bona deputasse, quo etiam ex bonis domini abbatis Sancti Martini exigunt, hoc est ad Dnum Paulum Nadasdi, de suis bonis nihil dat. Iohannes Thahÿ de Berzenche ac eius pertinentia dicunt non administrari. Mathias Baronÿa, dominus cancellarius, dominus episcopus Quinqueecclesiensis, D. Petrus Perenÿ, Petrus Bornemÿzza, Iohannes Dombaÿ et alii Iohannis Zapuliensis partem tenentes non dabunt subsidium. Insuper iam littere deputationales sunt allate a Dno Francisco Nÿari, a Michaele Mereÿ deputaveruntque etiam magistro Thome de Warda. Insuper bona Dni Ladi[!] More sunt deserta, magna autem pars comitatus est prefatorum, et Dnes Vre habeant curam de omnibus premissis. Hec Dbus Vris significare volui, et easdem Deus conservet sano servitiaque mea commendo. Ex castro Zÿghet, feria sexta ante dominicam Ramispalmarum. 1534.

Philippus Werebeli
dicator Simigiensis etc.

 

120.

1534. április 30., Nyitrai vár

TÖRÖK BÁLINT - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1534. N. 76.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Visszautasítja a vádat, hogy Somogy vármegyében több mint kétezer forint adót hajtott be.

[Címzés a levél külzetén:) Magniffico et egregiis dominis prefecto ceterisque consiliariis camere regie Maiestatis etc. dominis et amicis honorandis.

Magnifice et egregii domini et amici honorandi, salutem et nostri commendationem. Litteras Dnum Vrum intelleximus, ubi Dnes Vre scribunt, quod nos in exactione dice plus exegissemus, quam iam duo millia florenorum essent. Quicumque hoc Dbus Vris dixit, mentitus est, sicut proditor et filius meretricis. Nam non ut ultra duo millia florenorum exegissemus, sed neque adhuc duo millia florenorum per nos sunt hic exacti. Ubi vero Dnes Vre ad comitatum Simigiensem nobis demonstrant, constat Dbus Vris nam et aliter Dbus Vris significavimus, illic non posse expleri summam duorum milium florenorum, nam istic Dnes Vre Dno Paulo Bakytth florenos ducentos deputassent, Michaeli Mereÿ et Magnco Thome de Warda bona eorum illis forent relaxata, D. Ludovicus Pekrÿ non solum de suis bonis, sed et Drum Bathoreorum exegit, Dno Francisco Nÿarÿ floreni quinquaginta iterum forent deputati. De pertinentiis Berzencze non exoluuntur, unusquisque pro se exigere facit, domini vero partem Iohannis regis sequentes dicam dare nolunt, nam dicunt seipsos esse altero principi, videlicet Thomas Nadasdy, Iohannes Dombaÿ, Matthias Baronÿaÿ ac ceteri eius factionis. Hoc idem fatentur Iohannes Thahy et Petrus Emrehffy. Sunt preter hoc libertini et combusti, qui dicari non sunt permissi, quorum plurimus est numerus, residui sunt adeo pauperes, ut fame ex eis mortui quamplurimi. Ob que summa iam prefata expleri istic nequibit, que omnia nos Dbus Vris dudum significare curavimus. Dnes vre scribunt nobis, ut finem expectassemus. Constat Dbus Vris, ut quotienscumque ab eisdem expectavimus, nos semper damnum pertulimus. Nam in deputatione Zaladiensi, dum Benedictus Erdewheghy foret dicator, sexcenti floreni remanserunt insoluti, quibus et modo caremus, rursum alia vice trecenti et triginta tres florenorum remanserunt insoluti. Item depredationes, que super Andream Choron fecimus, sunt in deputationem nostram deputati, quas tamen ille fecit super fratres nostros deputationes nil in eius deputationum sunt deputate, ob que omnia certo credant Dnes Vre, ut si mille litteras nobis eedem mitterent, nollemus curare, sed deputationem per regiam Mtem dominum nobis clementissimum nobis factam omnino exigere decrevimus et exigemus, si poterimus. Nam notum vobis Dno Stephano Penfflynger, ut sola S.M. nobis ipsam deputationem gratiose deputari curavit.

Quod autem scribunt eedem nos agere in hac parte contra voluntatem Se Mtis, nos nullatenus agemus, nam sola M.S. nobis hanc summam deputavit.

Quod autem scribunt Dnes Vre fecisse nos contra Deum, Dnes Vre ne habeant curam anime nostre, dummodo gerant curam corporis nostri. In reliquo Dnes Vras feliciter valere cupimus. Ex arce Nittriensi, feria quinta, in profesto Philippi et Iacobi Apostolorum, 1534.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

 

121.

1534. június 27., Hédervár

BAKICS PÁL - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 72. Fasc. 24. N. 1.

Címeres gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Panaszkodik, hogy csókakői várnagyát Török Bálint gesztesi várnagya megkárosította. - Ugyanúgy laki emberei is kárt szenvedtek a somogyváriaktól. - Sulyok Balázs elfoglalta a Balaton gázlóit s nem engedi a hajózást. - Egy szervitorától, aki a tizedet bérelte, Török Bálint annak nagy részét elvette. - Kéri a károk megtérítését.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico domino Valentino Thwerek de Ennÿng etc. domino et amico nobis honorando.

Magnifice domine et amice nobis honorande, salutem et nostri debitam commendationem. Hodie cum huc ad nostrum Hederwara pervenissemus, obviavit nobis Balthasar Desi familiaris et castellanus castri nostri Chokakw1 et multum lacrimosis oculis nobis conquestus est, qualiter Michael Bornemÿzza castellanus Vre Magnce Dnis de Kezthwes2 eum et iobagiones ipsius devastasset et depredasset, centum et septem peccorum ipsius et iobagionum suorum asportare fecisset, pro quo eum familiaris noster perquisisset, et talem relationem castellanus Vre Magnce Dnis fecisset, quod non ex voluntate ipsius fecisset, sed ex iussu eiusdem Vre Magnce Dnis, et ut ita ipsi V. D. Magn. commisisset, quod et ollas ad terram deici et frangere debuisset, sed pro amicitia dicti castellani nostri non permisisset facere, quod nobis certe plurimum molestum videtur, quandoquidem a nullo nec inimico, nec non inimico tanta obrobria et iniurgia atque molestationes perpetramus, quanta et a Vra Magnca Dne neque a nullo altero nos et nostri subditi molestamur, solummodo ab eadem, quod nobis minime videtur, et neque vinculum, quod et quale inter nos et Vram Magncam Dnem stat, et alter alteri sumus convincti, conservit. Quum nobis ita succurrit inter nos perfecisse et eandem, quod si aliqui per alios molestarentur, vel nostri vel eiusdem Vre Magnce Dnis subditi molestarentur, extunc per quem nostrum citius posset fieri auxiliarentur et tuerentur, familiaresque utriusque nostrum ne possent inter sese discordie, sed nos ambos perquirerent, et inter ipsis per se determinaremus. Eapropter charissime D. Valentine, unde id ob eadem, ut talia per nostros perpetrare facit, expectaremus, ignoramus. Rogamus propterea intime eandem, velit ablata peccora familiaris nostri et suorum iobagionum reddere facere, quia duabus de causis nobis id moleste videtur, primo, quia familiaris noster ita dampnificatus est et jobagiones sui nunc tempore moderne congregationis ita sunt privati. Non habent, cum quid miserum[?] cumulent, sed hincinde flent in campo ubique et alia iniurgia oportet nobis et nostris a Vra Magnca Dne et subditis eiusdem perferre. Pridie etiam in absentia familiaris nostri Mwztaffÿch in Lak servitores suos in libero campo, ubi et villarum gregem custodire soliti sunt, castellanus eiusdem de Somogÿwar verberare fecit equosque de cordis, quibus licati erant, desecare, prius etiam molestare fecerat. Iam duabus vicibus penes castrum nostrum Lak castellanus Vre Magnce Dnis super nostros molestationem fecit, quod ab eadem neque a castellano suo minime expectaremus. Optaremus, si potius tueret eadem nostros, quam sic opprimere faceret. Igitur bona a Vra Magnca Dne exinde, si pecora ablata restituendi[?] annum habuerit nec ne, expectamus nec ne, et si familiaris noster contentabitur, uterque. Ceterum scribere possumus Vre Magnce Dni, qualiter scribit nobis provisor noster de nostro Lak, quod Blasius Sÿwlÿok vadum paludis Balathon penitus sibimet occupasset et nullum meare permitteret neque navigare et prius quoque proprias nostras naves acceperat. Nunc rursum rogaveramus de Dno Andrea Choron duas naves, super quibus usque unum mensem cimentum ad aliam partem Balathon portassent, quia ex ista parte habemus cimentum, cum quo in nostro Lak laborem faceremus, et eas quoque Blasius Sÿwlÿok accepit, committat propterea eadem, ut restitueret, spopondemus, quod nullum exinde habebit dampnum. Ceterum bene novit eademque, qualiter Balthasar litteratus, familiaris noster anno preterito decimas ad Sanctum Martinum pertinentes in arenda emerat, quarum bonam partem V. Magn. D. acceperat, reliquam vero partem vinorum in villa Fonod reposuerat, et ipsi Dni Sÿwlÿokok[!] cum magistris vadi illius exhibere fecerunt. Faciat itaque V. M. D. et Balthasarum litteratum de hac re contentum. De omnibus negotiis bonam relationem expectamus. In reliquo eandem bene valere optamus. Datum ex nostro Hederwara, in festo Ladislai Regis, 1534.

Paulus Bakÿth de Lak
capitaneus huzarorum regie Mtis


  1. Csókakő (Fejér m.)
  2. Gesztes (Komárom m.)
  3. A pannonhalmi apátság somogyi tizedeiről van szó. Lásd ETE II. k. N. 314. p. 348-349. és PRT. 3. k. N. 297. és N. 299.

 

122.

1534. október 13., Bécs

KOMORNYIK JÁNOS ELISMERVÉNYE

AZ IRAT: A: OL Kisebb cs. Török cs. (R 319. 57. cs.) N. 2.

TARTALMA: Komornyik János, Török Bálint familiárisa elismeri, hogy 16 forintot Horváth András somogyi adószedőtől felvett.

Ego Joannes Komornÿk1 familiaris Magnci Dni Valentini Therek recognosco et fateor me levasse in bonis meis ex dica regie Mtis comitatus Sÿmigiensis anni praeteriti florenos sedecim, de quibus Egrum Andream Horwat protunc dicatorem reddo quitum et expeditum harum mearum vigore et testimonio litterarum. Datum Wÿenne in die Beati Colomanni Martiris, anno Domini 1534.


  1. Török kamarása feltehetően azonos azzal a Komornyik Jánossal, akit Héderváry Lőrinc említ egy öccsének, Györgynek 1541. május 5. előtt írott levelében. Lásd: ZÁVODSZKY, Héderváry p. 110-112. és RML 1. N. 230. p. 586.

 

123.

1534. november 17., Trencsén

RIBY SEBESTYÉN BIZONYÍTÓ OKLEVELE

AZ IRAT: C: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 431. N. 59.

NYOMT. KIADÁSA: LUKINICH, Podmaniczky. III. k. N. 208. p. 512-513.

TARTALMA: Riby Sebestyén, a trencséni vár kapitánya bizonyítja, hogy a vágbesztercei Lipskeren Márton és kereskedőtársai abban az egyenetlenkedésben, amely szervitoraik és Török Bálint szervitorai között Bán városában kitört, teljesen ártatlanok.

 

124.

1534.

SOMOGY VÁRMEGYE ROVÁSADÓ-ÖSSZEÍRÁSA

AZ IRAT: D: OL Conscr. Port. (E 158) T. LXI. Fol. 448-482.

TARTALMA: Török Bálint és familiájának birtokai.

1534. Dicatore Egro Philippo Litterato.

 Ghemes1  
Valentini Therek p. 15 pauperes 5
 Thelekÿ 
Valentini Therek p. 9 pauperes 4
Blasii Suliok p. 1  
 Csepel 
Blasii Sulÿok p. 14 1/2 pauperes 5
 Sarso 
Blasii Suliok p. 3  
 Som 
Valentini Therek p. 11 pauperes 4 deserte 8
 Zeles et Czaba 
Blasii Suliok p. 4 pauperes 6 deserte 7
 Czaba 
Blasii Suliok p. 3 deserte 4 pauperes 5
Valentini Terek p. 7 pauperes 6 deserte 5
 Chÿchalj 
Blasii Sulyok p. 7 deserte 6
 Darnÿ 
Valentini Therek p. 7 pauperes 3
 Bochocz 
Valentini Therek p. 3 pauperes 5 deserte 7
 Ÿgal 
Valentini Therek p. 26 pauperes 21 deserte 17
 Rakzy 
Valentini Therek p. 28 pauperes 14 deserte 4
 Beelcz 
Valentini Therek p. 9 pauperes 4 deserte 3
 Thaasar 
Valentini Therek p. 7 pauperes 10 deserte 9
 Themetken2  
Valentini Therek p. 6 pauperes 4 deserte 3
 Processus Michaelis Thetvessÿ 
 Hydas 
Valentini Terek p. 2   
 Keek 
Valentini Terek p. 10 pauperes 2
Blasii Suliok p. 17   
 Akaz3  
Valentini Terek p. 7   
 Vÿz 
Iohannis Komornÿk p. 6   
 Varias keer 
Valentini Therek p. 6  pauperes 3
 Czemmend 
Valentini Therek p. 4 pauperes 7
Andreae Isspan p. 1   
 Faÿz 
Valentini Therek p. 7   
 Also Czighetth 
Valentini Therek p. 4  pauperes 5
 Apathÿ 
Valentini Therek p. 5  pauperes 10
 Felseo Laak 
Valentini Therek p. 5  pauperes 10
 Zÿgetth 
Valentini Therek p. 6  pauperes 7
 Kenderes Uÿfalu 
Valentini Therek p. 17  pauperes 17
 Polÿan 
Valentini Therek p. 17  pauperes 17
 Kara 
Andreae Ispan  pauperes 3
 Polÿan 
Valentini Therek p. 5   
 Uÿfalu 
Valentini Therek p. 6  pauperes 13
 Cherÿd 
Valentini Therek p. 7   
 Vamosfalu 
Valentini Therek p. 7 pauperes 4 deserte 5
 Tard 
Blasii Sulÿok p. 4   
 Bÿrgh 
Valentini Therek p. 5  pauperes 2
 Petteord 
Valentini Terek p. 1   
 Almad 
Valentini Therek p. 6   
 Wassad 
Valentini Therek p. 7   
Clementis Isspan p. 1   
 Somoghvar 
Valentini Therek p. 36 pauperes 19
 Processus Ladislai Ketthenÿ 
 Kozma 
Iohannis Fanczÿ p. 5 pauperes 3
 Ketthel cum pertinentiis 
Iohannis Fanczÿ p. 6 pauperes 8 deserte 2
Petri Fanczÿ p. 10 pauperes 6 deserte 7
 Fancz Berenc[!] 
Iohannis Fanczÿ p. 3 pauperes 3
Petri Fanczÿ p. 3 pauperes 5 deserte 3
 Zenth Georgy 
Blasii Sulÿok p. 17   
 Fevenye et Thykos 
Blasii Suliok p. 17   
 Beuke 
Valentini Therek p. 14 pauperes 7 deserte 5
 Uterque Marotth 
Iohannis Komornÿk p. 17 pauperes 17 deserte 7
 Chakan 
Blasii Sulÿok p. 29 pauperes 12
 Gavol 
Valentini Therek p. 2   
Francisci Therek p. 1  pauperes 7
 Komar 
Valentini Therek p. 20  pauperes 5 deserte 12
 Karos 
Valentini Therek p. 20  pauperes 25 deserte 10
 Galambok 
Valentini Therek p. 20  pauperes 17 deserte 17
 Patth et Wraslo 
Blasii Sulÿok p. 9 pauperes 3
 Belavar et Zykva 
Valentini Therek p. 17 pauperes 17
 Thosse et Palyna 
Valentini Therek p. 7   
 Chetertekhel cum pertinentiis 
Valentini Therek p. 4 pauperes 17
 Heresnie 
Valentini Therek p. 3 pauperes 6
 Processus Alberti Inakodi 
 Kuthas 
Philippi Werebely p. 3 pauperes 5
 Korpad 
Iohannis Fanczÿ combusta p. 10   
Petri Fanczÿ combusta p. 4   
 Henÿz 
Iohannis Fanczÿ p. 1 pauperes 7 deserte 7
Petri Fanczÿ pauperes 7 deserte 7
 Czimenffalva 
Iohannis Fanczÿ p. 7   
Petri Fanczÿ deserta   
 Marila 
Petri Fanczÿ p. 7 pauperes 1
Iohannis Fanczÿ p. 7   
 Zent Borbas 
Valentini Therek p. 4  pauperes 5 deserte 7
 Puskocz 
Valentini Therek p. 7  pauperes 7
 Halasy 
Valentini Therek p. 10  pauperes 3
 Potol 
Valentini Therek p. 5  pauperes 10
 Bodicz 
Valentini Therek p. 3  pauperes 5
 Gerenda 
Valentini Therek p. 7  pauperes 6
 Bodakÿ 
Valentini Therek p. 7  pauper 1
 Warkocz 
Valentini Therek p. 3 pauperes 3
 Zlobothina 
Valentini Therek p. 7 pauperes 7
 Lukovcza 
Valentini Therek p. 3 pauper 1
 Magdaffalva 
Valentini Therek p. 7 pauperes 7
 Gedeusÿ 
Valentini Therek p. 6 pauper 1
 Lazarchy 
Valentini Therek p. 1   
 Matthiastelekÿ 
Valentini Therek p. 7 pauperes 7
 Zentmihalffalva 
Valentini Therek p. 4  pauperes 15 deserte 4
 Vyfalu 
Valentini Therek p. 7 pauper 1
 Lazandra 
Valentini Therek p. 5   
 Orolya 
Valentini Therek p. 6 pauper 1
 Endrevcz 
Valentini Therek p. 4 pauperes 7
 Legenczÿ 
Valentini Therek p. 7 pauper 1
 Berins 
Valentini Therek p. 8 pauper 1
 Sykotha 
Valentini Therek p. 4 pauperes 5
 Warod 
Valentini Therek p. 1 pauperes 1
 Fÿsse 
Valentini Therek p. 2   
 Wakarcz 
Valentini Therek p. 1   
 Delencze 
Valentini Therek p. 4   
 Okoragh 
Valentini Therek p. 3   
 Dÿos 
Valentini Therek p. 2   
 Wÿzlo4
 Kÿs Hobol 
Valentini Therek p. 4 deserta 1
 Nagÿ Hobol 
Valentini Therek p. 2 pauperes 5
 Bodoghazoniffalva 
Valentini Terek p. 3 pauper 1
 Somoghfalva 
Valentini Terek p. 4 pauperes 3
 Gorsab[?] 
Valentini Terek p. 4  pauperes 2
 Hÿdvegh 
Valentini Terek p. 1  deserta 1
 Dombo 
Valentini Terek p. 1   
 Hollofezek 
Clementis Porkolab p. 1 deserta 1
 Mintzentffalva 
Valentini Terek p. 1  pauper 1
 Chetenffalva 
Valentini Terek p. 3  pauperes 3
 Santosffalva 
Valentini Terek p. 4  pauperes 4
 Firtelek 
Valentini Terek p. 3   
 Ivanffalva 
Blasii Sulÿok p. 7 pauperes 7
 Utraque Zent Pall 
Blasii Sulÿok p. 4 pauperes 2
 Simonfalva 
Blasii Sulÿok p. 2 deserte 2
 Kyslak 
Blasii Sulÿok p. 6   
 Tsagh Peleske 
Blasii Sulÿok p. 3 deserte 2
 Therespke 
Blasii Sulÿok p. 1   
 Kÿs Peleske 
Blasii Sulÿok p. 1   
 Malÿa 
Blasii Sulÿok p. 1   
 Banzerdahel 
Blasii Sulÿok p. 2 pauperes 1
 War vize 
Blasii Sulÿok p. 3 pauperes 1
 Zend 
Blasii Sulÿok pauperes 1
 Pokol 
Blasii Sulÿok p. 1 pauper 1
 Kysfalu 
Blasii Sulÿok p. 1 pauper 1
 Pokolffe 
Blasii Sulÿok p. 4   
 Bereknie falva 
Blasii Sulÿok p. 1   
 Ghemes 
Valentini Terek p. 9   
 Zent Martoni 
Valentini Terek p. 6 pauperes 3 deserta 1
 Kebleős 
Valentini Terek p. 2 pauperes 3 deserta 1
 Kadarkutth 
Blasii Sulÿok p. 6 pauperes 2
 Kisassoond 
Blasii Sulÿok p. 11 deserta 1


  1. Valószínűleg Gamás.
  2. Valószínűleg elírás Themerken helyett.
  3. Feltehetően elírás Akcs helyett.
  4. Az adatok hiányoznak.


1535

 

125.

1535. június 24., Győr

TÖRÖK BÁLINT BÉRBE VESZI SOMOGY VÁRMEGYE TIZEDEIT

Az IRAT: A: SzBFL Act. Abbatiae. Fasc. 38 a. N. 23.

NYOMT. KIADÁSA: PRT. III. k. N. 315. p. 793-794.

TARTALMA: Török Bálint Máté pannonhalmi apáttól és konventjétől egy évre 300 forintért bérbe veszi Somogy vármegye tizedeit, felsorolva azokat a helyeket, ahol azok szedhetők.

 

126.

1535. július 26., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) Fol. 287-288.
D1: ELTEK Kaprinay Tom. 28. in quarto Fol. 99-100.
D2: ELTEK Kaprinay Tom. VII. N. 24. Fol. 295-299.

NYOMT. KIADÁSA: KATONA, Hist. crit. T. I. In ord. XX. p. 954-956.
PRAY, Dissertatio. p. 95-97.

TARTALMA: Török Bálint a vránai perjelség kormányzója, a perjelségnek Zrínyi Jánosnál és Miklósnál zálogban levő javait visszaválthatja, és azokat sem a király, sem utódai nem veszik tőle vissza. Dobronya várát a király nem adományozhatja Török Bálintnak, de helyette illő kárpótlást igér.

Nos Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie, dux Burgundie etc. recognoscimus per presentes litteras nostras, quod quum omnes arces, castella et quevis bona prioratus Aurane in regno nostro Hungarie et partibus eidem subiectis existentia in manus alienas superioribus annis pervenerint, ac titulo inscriptionis partim ab aliis aliquot personis, partim a fidelibus nostris, Magncis Ioanne et Nicolao comitibus de Zrÿn possideantur, ut rursum omnia illa castra, castella et bona ad prioratum redire possint, annuimus et concessimus, ut fidelis noster Magn. Valentinus Thewrek de Ennÿng, capitaneus noster atque ipsius prioratus gubernator omnia castra, castella et bona predicta ab hiis, quibus inscripta sunt, et nominatim ea, que predicti Ioannes et Nicolaus comites de Zrÿn pro tredecim millibus florenis Hungaricis pignoris titulo possident, sua pecunia in usum et futurum commodum prioratus redimere possit ac valeat. Sed ne idem Valentinus Thewrek ex hoc officio pietatis iacturam aliquam pecunie sue faciat, per presentes litteras nostras eundem certum et securum reddimus, quod castra, castella et bona prioratus a prefatis comitibus atque aliis personis redemta, de manibus prefati Valentini Thewrek et heredum eius non excipiamus, neque successores nostri reges aut priores Aurane excipient, donec per nos aut successores nostros vel per eos, quorum intererit, de prefata summa tredecim millium florenorum ipsis comitibus solvenda deque aliis pecuniarum summis, quibus arces, castella et bona prioratus ab aliis etiam personis redimerit, prefatis Valentino Thewrek aut eius heredibus integre fuerit satisfactum. Et quoniam castrum Dobranÿwa in comitatu Zoliensi existens, quod nunc in potestate Serenme Dne Marie, Hungarie et Bohemie regine, sororis nostre carrissime habetur, ad ipsum Valentinum Thewrek ex nostra donatione pertinens eidem reddi hoc tempore certis intervenientibus impedimentis non poterit, de eo quoque eundem Valentinum Thewrek sic assecurandum duximus, quod castellum Chorgo et eius pertinentie in comitatu Simighiensi existentes de manibus ipsius heredumque suorum, etiam si reliqua castra, castella et bona prioratus solutis solvendis ab eisdem redimantur, non excipiemus, neque successores nostri aut futuri priores excipient, donec aut dictum castrum Dobranÿwa ipsi Valentino Thewrek suisque heredibus reddatur, aut bona dentur equivalentia, aut pretium castri predicti per nos succesoresve nostros seu per eos, quorum intererit, persolvantur. In quorum omnium securitatem et certitudinem indubitatam presentes litteras manu nostra et sigillo, quo ut rex Hungarie utimur, impendenti signatas dedimus. Vienne, in festo Sancte Anne Matris Marie, anno Domini 1535.

 

127.

1535. július 26., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK JÁNOSNAK ÉS TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) Fol. 288-289.
D1: ELTEK Hevenesi Tom. VII. N. 25. Fol. 299-302.
D2: ELTEK Kaprinay Tom. 28. in quarto Fol. 100-101.

NYOMT. KIADÁSA: KATONA, Hist. crit. T. I. In ord. XX. Pars. II. p. 956-958.
PRAY, Dissertatio. p. 97.

TARTALMA: A vránai perjelséget Török Jánosnak adományozza, azzal a feltétellel, hogy ha nagykorú lesz, tartozik a rendbe belépni. Addig atyja kormányozza a perjelséget.

Nos Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie, dux Burgundie etc. memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod quamvis nos in beneficiis ac dignitatibus conferendis non solum cuiusque merita inspicere, sed etatem etiam idoneam deligere consueverimus, virtus tamen et plurima ac notissima rei militaris facinora fidelis nostri Magnci Valentini Therek de Ennÿng, capitanei nostri, quibus ex eo tempore, quo regnum Hungarie divina bonitate sumus assequuti, in variis expeditionibus fortiter ac strenue est usus, seu contra Turcas, seu alios hostes nostros gerenda res fuit, nec sanguini nec ullis vite periculis pepercit, hec igitur virtus rei militaris in eodem Valentino Thewrek cognita et perspecta, et singulare studium Christiane religionis adversus impios Turcas defendenda faciunt, ut filium quoque eius Ioannem, optime indolis puerum, iam nunc ad virtutem capescendam et ad militaris discipline amorem cupiamus accendere, prioratum itaque Aurane ordinis Sancti Ioannis Hierosolimitani nunc de iure et de facto vacantem eidem Ioanni Thewrek, unacum omnibus arcibus, castellis, curiis, oppidis, villis, prediis ac quibusvis bonis ac proventibus ad eundem prioratum de iure et ab antiquo spectantibus atque omni iurisdictione temporali ac spirituali auctoritate iuris patronatus nostri, quod more precessorum[!] nostrorum, Hungarie regum in ipsius prioratus Aurane collatione habemus, duximus dandum et conferendum, immo damus et conferimus, ita tamen, ut idem Ioannes Therek, ubi ad etatem legittimam adoleverit, ordinem Sancti Ioannis summere[!] debeat, quem nos illi, cuius intererit, in eodem prioratu confirmandum presentabimus. Interea vero omnem curam, gubernationem et administrationem eiusdem prioratus dicto Valentino Thewrek demandamus et iniungimus. Vobis igitur, universis et singulis predialibus ac quibuscunque subditis prioratus predicti firmissime mandamus, ut prefatum Ioannem, quum ad etatem maturiorem pervenerit, pro vestro vero atque indubitato domino et priore observetis, et interim predicto Valentino Thewrek, uti ipsius prioratus gubernatori obedire et obtemperare debeatis secus non facturi. Presentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Vienne, in festo Beate Anne, Matris Marie, anno Domini 1535, regnorum nostrorum Romani anno quinto, reliquorum vero nono.


 

128.

1535. augusztus 2., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. D. N. 60.

Alján rányomott pecsét nyomaival.

TARTALMA: A király pati Török János összes javait - 25 élő jobbágyig - Török Bálintnak adományozza.

Nos Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungariae, Boemiae etc. rex semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austriae etc. memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis fidelis nostri Magnci Valentini Therek de Ennÿngh capitanei nostri et per eum sacrae primum regni nostri Hungariae coronae ac deinde Mti nostrae pro locorum et temporum varietate diversis fortunae casibus cum summa semper fidelitatis constantia exhibitis et impensis universa bona et quaelibet iura possessionaria nobilis Ioannis Therek de Path usque numerum viginti quinque colonorum se extendentium, tam in comitatu Simigiensi, quam etiam alias ubivis et in quibuscunque comitatibus ipsius regni nostri Hungariae existentia et habita, quae ex eo, quod idem Ioannes Therek superioribus his diebus, nescitur quo spiritu ductus, iudicis nobilium in domum et curiam nobilitarem irruisse, res et iumenta asportasse et ipsumet iudicem nobilium vulneribus affecisse, per hocque notam perpetuae infidelitatis et crimen laesae maiestatis incurrisse dicitur, ad nos consequenterque collationem nostram regiam iuxta antiquam et approbatam eiusdem regni nostri Hungariae consuetudinem et legem rite ac legittime devoluta esse perhibentur et redacta, simulcum toto et omni iure nostro regio, si quod in eisdem qualitercunque haberemus, aut nostram ex quibuscunque causis, viis, modis et rationibus concerneret maiestatem, simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenetis, sylvis, memoribus, montibus, vallibus, vineis vinearumque promonthoriis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis aquarumque decursibus, molendinis eorundemque locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis existentibus premissis sic, ut praefertur, stantibus et se habentibus memorato Valentino Therek suisque heredibus et posteritatibus universis dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et coniferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenenda, possidenda pariter et habenda salvo iure alieno harum nostrarum vigore et testimonio litterarum, quas in formam nostri privilegii redigi faciemus, dum nobis in specie fuerint reportatae. Datum Viennae, feria secunda proxima ante diem Inventionis Corporis Sancti Stephani Prothomartÿris, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo quinto, regnorum nostrorum Romani quinto, aliorum vero nono.

Ferdinandus

Wylaky mp.

 

129.

1535. augusztus 15., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY TÖRÖK BÁLINTNAK ADOTT BELEEGYEZŐ OKLEVELE

AZ IRAT: G: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 292.

TARTALMA: A király hozzájárul ahhoz az adományozáshoz, amellyel Török Bálint szigeti Somogyi Jánosnak adta Nagymarót birtokot és más Somogy vármegyei birtokrészeit s a maga részéről a királyi jogot is neki adományozza.

Consensus super possessione Naghmaroth etc.

Anno Domini quo supra, Vienne, in festo Assumptionis Beatissime Virginis Marie date sunt littere ad propriam commissionem regie Mtis, quibus mediantibus S.M. illi donationi et collationi perpetuali, quam Magn. Valentinus Thewrek de Ennÿng capitaneus regie Mtis et Nicolaus frater eiusdem super totali possessione eorum Naghmaroth vocata necnon portionibus possessionariis in possessionibus Nÿr et Kÿsmaroth, ac etiam portiones in prediis Kiskomar et Baÿa vocatis in comitatu Simigiensi existentibus nobili Ioanni Somoghÿ de Zÿgeth cubiculario1 eiusdem Valentini mediantibus litteris conventus ecclesie Simigiensis fecisse dinoscitur suum regium consensum prebuit et confirmavit, et nihilominus consideratis servitiis eiusdem Ioannis totum et omne ius suum regium, si quod in prescriptis possessione et portionibus possessionariis ac predialibus qualitercunque haberet, eidem Ioanni Somoghÿ, ac per eum nobili puelle Elene Kezy, sponse sue, necnon Benedicto, Gregorio, Francisco, Ladislao, Bernardo et Michaeli fratribus ipsius carnalibus eorumque heredibus et posteritatibus universis dedit, donavit et contulit salvo iure alieno.


  1. Azonos azzal a Komornyik Jánossal, aki 1549-ben is birtokolta Nagymarótot (MAKSAY, Birtokviszonyok. 2. k. p. 657.)

 

130.

1535. augusztus 24., Bécs

I.FERDINÁND KIRÁLY MARTONFALVAI IMRE DEÁKNAK ADOTT BELEEGYEZŐ OKLEVELE

AZ IRAT: G: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 291.

TARTALMA: A király hozzájárul ahhoz a cseréhez, amelynek során Martonfalvai Imre deák a Somogy vármegyei Thach birtokot és egyéb birtokrészeket Miklay Ferenctől 45 forintért és bizonyos birtokrészekért elcserélte, és a maga részéről a királyi jogot is Martonfalvai Imrének adományozza.

Consensus super predio Thach in comitatu Simigiensi

Anno Domini quo supra, Vienne, in festo Beati Bartholomei Apostoli date sunt littere ad commissionem propriam domini regis, quibus mediantibus S.M. illi concambiali permutationi ac perpetuali venditioni, quam nobilis Emericus litteratus de Marthonfalwa super quoddam[!] predio suo Thach vocatum[!] in comitatu Simigiensi existenti nobili Francisco Miklaÿ ac Gense Dne Catherine consorti sue et Christophoro fratri ac Ioanni et Mathie filiis eorundem ipsorumque heredibus et posteritatibus universis pro quadraginta quinque florenis, ac quam nobilis Franciscus Miklaÿ e converso super totali sua portione et fratris ac filiorum suorum possessionaria in possessione Alch vocata ac quadam curia deserta eorundem nobilitarem[!] ibidem habitam[!], item duo[!] prata[!] ipsorum hereditaria[!] intra metas possessionis Mach vocate in comitatu Simigiensi existentia[!] habita[!] nobili Emerico litterato de Marthonfalwa ac generose puelle Anne filie Egrii Valentini de Thewl, sponse sue et per eum Bartholomeo fratri suo carnali ipsorumque heredibus et posteritatibus universis mediantibus[!] conventus litteris monasterii Sancti Egidii de Simigio fecisse dinoscuntur, suum regium consensum prebuit et confirmavit. Et nihilominus consideratis servitiis eorundem, totum et omne ius suum regium, quod in ista portione possesionaria Alch ac curia nobilitari in eadem possessione habita qualitercunque haberet, eidem Emerico litterato ac nobili puelle Anne, Bartholomeo fratri ipsius carnali ipsorumque heredibus et posteritatibus universis dedit, donavit et contulit salvo iure alieno.

 

131.

1535. augusztus 27., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY OKLEVELE

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 290.

TARTALMA: Csoron András a Pápa várához tartozó Kup és Szerecsen birtokokat visszaadja a királynak, mert azokat Török Bálint nyerte adományul.

Super remissione possessionum Kwp et Zerechen ad castrum Papa pertinentium Valentino Therek per Choron. Nos Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. rex, semper augustus etc. memorie commendamus tenore presentium etc. quod fidelis noster Egr. Andreas Choron de Dewecher coram nobis personaliter constitutus sponte et libere est confessus et retulit in hunc modum, quod licet nos totales possessiones Kwp in Wesprimiensi et Zerechen vocatas in Iauriensi comitatibus existentes, alias ad castrum nostrum Papa vocatum in eodem comitatu Wesprimiensi situm spectantes et pertinentes, ac per Mtem nostram annis superioribus castro ab eodem sequestratas et eidem Andree Choron ac suis heredibus et posteritatibus universis in perpetuum donatas et collatas Mti nostre restituisset resignassetque ac omni iuri suo et heredum suorum in eisdem possessionibus Kwp et Zerechen habito cessisset, prout restituit, resignavit et omni suo et heredum suorum iuri cessit coram nobis, et quia prettacte[!] possessiones Kwp et Zerechen per Mtem nostram rursum ad dictum castrum nostrum Papa annexe et unite, ac pariter cum eodem castro nostro Papa aliisque cunctis suis pertinentiis fideli nostro Magnco Valentino Therek de Ennÿng suisque heredibus et posteritatibus universis per alias litteras nostras donationales superinde confectas in perpetuum date, donate et collate existunt, ob hoc ipse quoque Andreas Choron huiusmodi donationi nostre ipsi Valentino Therek et suis heredibus facte consensisset eamque acceptasset, et insuper totum et omne ius suum omnemque iuris et dominii proprietatem, quod vel quam ipse in pretactis possessionibus Kwp et Zerechen habuisset haberetque, aut se vel suos heredes in futurum qualitercunque habere posse speraret, in nos et consequenter memoratum Valentinum Therek suosque heredes et posteritates universos transtulisset pleno cum effectu. Universas etiam litteras donationales, confirmationales, statutorias et alias quaslibet pro parte ipsius Andree Choron qualitercunque confectas vanas, cassas, frivolas ac viribus suis carituras relinquisset et commisisset, immo consensit, acceptavit, transtulit, reliquit et commisit coram nobis harum nostrarum, quas prefato Valentino Therek sub secreto sigillo nostro dedimus, vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Vienne, feria sexta proxima ante festum Decollationis Beati Ioannis Baptiste, anno Domini 1535.


Megjegyzés:
Csoron adománylevele a két faluról 1528. május 1-én kelt (Liber regius l. k. p. 119.) Az oklevél eredetijét feltehetően a gróf Batthyány család pápai levéltárában őrizték. V. ö. TT 1893, p. 609. - A levéltár elpusztult.

 

132.

1535. augusztus 27., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. pápai (P 983) Capsa. 1. N. 1. (elpusztult)
C: OL M.Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. p. 289.
D1: OL NRA (E 148) Fasc. 1858. N. 15. Fol. 18-20. (Hiányos)
D2: ELTEK Kaprinay B in quarto. Tom. XVIII. N. 78. p. 101-103.

NYOMT. KIADÁSA: SEBESTYÉN, Török. p. 67-68.

TARTALMA: I. Ferdinánd király Pápa várát és városát, valamint Kup, Igar és Borsosgyőr Veszprém vármegyei és Szerecsen Győr vármegyei falvakat Török Bálintnak és fiainak Jánosnak és Ferencnek, valamint összes örököseinek és utódainak adományozza.

 

133.

1535. augusztus 31., Bécs

I.FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 27. Fol. 16.

TARTALMA: Thurzó Elek és Török Bálint között megállapodás jött létre, amelynek értelmében Pápáért Török a nyitrai püspökséget átadja. Thurzó Pápát szeptember 15-ig nem tudja kiüríteni, ezért a király megparancsolja, hogy Török a püspökség ezévi jövedelmeit ne szedje be.

[Az irat jobb felső sarkában:] Valentino Tereck

Ferdinandus etc.

Magnifice fidelis dilecte. Cum alias inter nos et spectabilem ac magnificum fidelem nobis dilectum comitem Alexium Turzonem de Bethlemfalwa iudicem curię ac nostrum in regno nostro Hungarię locumtenentem certus contractus initus et erectus fuerit sub modis et conditionibus tibi quoque inter cetera notis, quod episcopatum Nittriensem eidem Turzoni ad evacuationem et consignationem arcis suę Papa tibi faciendam vicissim evacuare et consignare debeas et tenearis, prout in litteris desuper erectis latius continetur talis autem evacuatio ex quibusdam rationabilibus causis et respectibus ante decimum quintum diem instantis mensis Septembris proxima bene aut commode fieri et subsequiri non posset, tuę propterea fidelitati harum serie strictissime committimus et mandamus atque etiam seriose inhibemus, ut vina hoc anno ex eodem episcopatu provenientia aut proventura nequaquam colligere audeas aut presumas, neque illa per te aut tuos quovis modo colligi facias aut permittas, sed ea omnia, prout sunt aut provenerunt, prenominato Alexio Turzoni integre relinquas et dimittas. Attento, quod idem Turzo simile quoque tecum faciet in castro Papa, adeoque et tu quoque nihil in eo dispendii accipias aut patiaris. Et hanc scias esse nostram seriosam et omnimodam mentem et voluntatem, sed si secus preter opinionem nostram feceris, non aliud neque certius, quid inde expectandum fore cogites, nisi tractatus antea facti perturbationem, quę si ex hoc sutelam[!] non credimus, subsecuta fuerit, non nobis, qui pacta, quantum in nobis esset servare volumus, sed tibi culpam merito ascribi oportere[!] memento. Datum Viennę, ultima Augusti, 1535.

 

134.

1535. augusztus 31., Bécs

TÖRÖK BÁLINT KÖTELEZVÉNYE

AZ IRAT: A: SNA Révay cs. Corresp. 91. doboz. Fol. 40. B: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. G. N. 122.

Mindkét példány alján papírfelzetes gyűrűspecsét.

TARTALMA: Összes követeléséről lemond, az elfoglalt egyházi birtokokat Szalaházy kezébe átadja, hogy cserében a vránai perjelségnek a Zrínyi grófoknál zálogban levő birtokait megkapja.

Ego1 Valentinus Therek de Ennÿng etc. fateor et recognosco per presentes, quod2 sacratissimam regiam Mtem dominum meum clementissimum regem Ferdinandum de universis debitis, quibus M. S. usque in hunc diem ratione servitiorum meorum preteritorum mihi3 obligabatur, et etiam de omnibus illis gratiosis oblationibus Mtis eius, que mihi hactenus pro meis4 preteritis servitiis cum effectu reddere obtulit, quiettam et expeditam, modisque omnibus absolutam reddidi5 reddoque per presentes et preterea quamprimum arces castellaque et cetera bona prioratus Aurane nunc apud manus dominorum comitum de Zrÿn titulo pignoris habita iuxta transactionem cum prefata Mte regia superinde factam ad manus meas devenerint,5 universa bona ecclesiastica, que pro temporis conditione occupative teneo, illis, ad quos iure pertinent, restituenda manibus Rssmi Dni Thome de Zalahaza episcopi ecclesie Agriensis cancellarii regie Mtis 6 sine ulla difficultate dare et assignare bona fide promitto et ad hoc me exnunc, prout extunc obligo et obligatum esse volo, donationibus tamen prefate Mtis regie mihi gratiose collatis7 salvis mihi et heredibus meis semper remanentibus harum mearum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Wienne, feria tertia proxima ante festum Beati Egidii Abbatis anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo quinto.


  1. B: Nos
  2. B: quod ego
  3. B: nobis
  4. B: nostris
  5. B: reddidi-től devenerint-ig a fogalmazványban a következő rész olvasható...reddidi reddoque per presentes ita, tum si arces, castella ceteraque bona prioratus Aurane nunc apud manus dominorum comitum de Zrÿn habita ad manus meas iuxta transactionem cum Sa Mte superinde habitam devenerint..Ez a szövegrész utólagos lapalji beszúrás eredménye, amely alatt még a következő olvasható. Rewaÿ manu propria. Tehát Révay Ferenc végezte a javítást, ő javította ki a fogalmazvány nos, nobis alakjait ego, mihi, me-re, ezzel egyeztetve az igealakokat is.
  6. B: cancellarii regie Mtis - nincs.
  7. B: donatis et collatis

Megjegyzés:
"B" Török eredeti megpecsételt szövege, amelyet Révay javított és aláírt."A" ennek alapján készült tisztázat.

 

134/A.

1535. október 24., Sümeg

CSORON ANDRÁS - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Pethő cs. (P 235) 162. cs. Misc. N. 642.

Külzetén címeres gyűrűspecséttel.

TARTALMA:

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Valentino Therek de Ennÿng etc. domino nobis observandissimo.

Magnifice domine, domine nobis observandissime, servitium. Litteras Vrae Magnificentiae ex parte Drum Pethew fratrum Vrae Magnificentiae accepimus. Id scilicet, ut nos in iudicium citare fecissemus, fidem adhibeat V. Magnificentia, ut nos nec in iudicium, nec quoque locorum ipsos Dnos Pethew hactenus citare fecimus, nec posthac, donec coram cum Vra Magnificentia constituemur. Multa enim de ipsa hac re, cum Vra Magnificentia loqui velimus, citare volumus in causam vel iudicium quodque ideo quomodocunque Vrae Magnificentiae prolatina est, sed secus, quam nos Vrae Magnificentiae scribimus, ne dignetur accipere, secus eandem res non habetur, Vrae Magnificentiae perpetua mea servitia commendo, quam bene valere optamus. Ex Sÿmeg, dominica ante Demetri, 1535.

Andreas Choron etc.

 

135.

1535. november 20., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY VEREBÉLYI FÜLÖP DEÁKNAK ADOTT BELEEGYEZŐ OKLEVELE

AZ IRAT: C: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) 1. k. N. 494. p. 282.

TARTALMA: A király hozzájárulását adja ahhoz az adományozáshoz, amellyel Kutasi Balázs Verebélyi Fülöp deáknak adományozta a Somogy vármegyei Kutas és Lak birtokokon lévő nemesi házát és más birtokrészeit.

Consensus super ascriptione nobilis Blasii de Kuthos de quadam curia nobilitari Phylyppo Litterato facta.

Anno Domini 1535 quo supra Vienne sabato proximo post festum beati Briccii Episcopi et Confessoris date sunt littere ad commissionem propriam domini regis, quibus mediantibus S. M. illi perpetuationi et ascriptioni, quam nobilis Blasius de Kwthos super domo et curia nobilitari ac portionibus suis possessionariis in possessionibus Kwthos predicta ac Lak vocatis in comitatu Simigiensi existentibus habitis, item toto et omni iure suo, quod in portionibus possessionariis Egrii quondam Lucae Kwthosÿ in predictis possessionibus Kwthos et Lak haberet aut se in futurum quovis modo speraret habere, mediantibus litteris conventus ecclesie Simigiensis fassionalibus in papiro patenter conscriptis sigilloque eiusdem a tergo impressive consignatis Egro Philippo litterato de Werebel fecisse dinoscitur, suum regium consensum prebuit benevolum pariter et assensum, salvo iure alieno.

 

136.

1535. december 31., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. pápai (P 983) (elpusztult)
G: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) l. k. p. 310.

TARTALMA: A király a hűtlen Dombay Farkas, Bornemissza Péter és az Ipoltffy nemesek pápai birtokait - 25 jobbágyig - Török Bálintnak adományozza.

Donatio viginti quinque colonorum in oppido Papa Valentino Therek.

Anno ut supra, Vienne, in festo Beati Silvestri Pape date sunt littere manu regia subscripte, quibus mediantibus S. M. universa bona portionesque et iura possessionaria Wolfgangi de Dombo, Petri Bornemÿzza de Kapolnas et nobilium Ipolthffÿ in oppido Papa habita ad viginti quinque colonos se extendentia, que per notam infidelitatis eorundem ad Sam Mtem devoluta sunt, Magnco Valentino Therek de Ennÿng capitaneo Se Mtis suisque heredibus et posteritatibus universis pro fidelibus suis servitiis cum omni iure suo regio perpetuo contulit salvo iure alieno.


Megjegyzés:
A veszprémi káptalan 1536-ban kelt beiktató oklevelét szintén az Esterházy család - azóta elpusztult - pápai levéltárában őrizték. V. ö. TT 1893. p. 609-610.


1536

 

137.

1536. január 6., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY ELHALASZTJA A ZRÍNYI-TESTVÉREK ÉS TÖRÖK BÁLINT KÖZÖTTI PERT

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1604. N. 41.

NYOMT. KIADÁSA: BARABÁS, Zrínyi. T. II. 2. rész. Oklevelek. N. IX. p. 126-127.

TARTALMA: I. Ferdinánd király a vránai perjelségért Török Bálint és a Zrínyi testvérek között folyó pert elhalasztja.

 

138.

1536. január 8., Bécs

I. FERDINÁND KIRÁLY - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT A: OL M. Kamara Ben. resol (E 21) 1536. I. 8. Fol. 1.

Zárópecsét töredékével.

TARTALMA: Mivel Pemfflinger Istvánnak, amikor Nyitra és Pápa várát a király nevében kezében tartotta, sok kiadása volt; továbbá a király egy korábban neki ajándékozott coboly subát visszavett tőle, kárpótlásul a király 600 forint adományban részesíti.

[Címzés az irat külzetén:] Venerabilibus et egregiis N consiliariis camere regni nostri Hungarie fidelibus dilectis.

[Alatta más kézzel:] 1536. pro florenis 600 Dno Pemplinger

[A jobb felső sarokban:] Suba 600

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc.
rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc.

Venerabiles et egregii fideles nobis dilecti. Quia fidelis noster Magn. Stephanus Pemphlinger, consiliarius noster et prefectus camere nostre Hungarice tempore illo, quo arces Nitriensis et Papa per Spectlem et Magncos Alexium Thurzo de Bethlenffalwa locumtenentem nostrum et Valentinum Thwrek de Enÿng capitaneum nostrum resignari et ad manus suas tanquam tertias nomine nostro reddere debebant, non mediocres fecerit expensas, ac item subam quandam sabellinam, quam nos eidem donaveramus, ab eodem pro certa re accepimus, volentes itaque ipsum Stephanum Pemphlinger (uti par est) de huiusmodi suis expensis et valore sube contentum reddere, in recompensam expensarum predictarum et suba deputavimus eidem, prout presentibus deputamus ex dica presenti et aliis proventibus nostris regni Hungarie florenos sexingentos. Committimus itaque vobis, ut eidem huiusmodi summam pro receptorem camere nostre sine renitentia aliqua persolvi faciatis, presentes pro vestra reservetis expeditione. Datum Vienne, octava Ianuarii, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto.

Ferdinandus

ad mandatum domini regis proprium
Wralwen
regestrata Pranndner

 

139.

1536. január 31., Fehérvár

WERBŐCZY ISTVÁN ÉS TÖRÖK BÁLINT EGYESSÉGE

AZ IRAT: A: OL Héderváry cs. (P 119) Fasc. 51. N. 20. (elpusztult)

NYOMT. KIADÁSA: ZÁVODSZKY, Héderváry. N. 52. p. 82-84.

TARTALMA: Werbőczy István támogatja Török Bálintot az idegen kézen lévő Ozora vára megszerzésében, viszont Török Bálint - ha a vár birtokába jut - átadja Werbőczy Istvánnak illetve fiának Imrének az Ozorán található okleveleket, azok kivételével, amelyek Ozorára és Edelényre vonatkoznak, továbbá visszabocsátja Werbőczy Istvánnak Tamási várának a kezében lévő tartozékait.

 

140.

1536. február 2.

A SOMOGYI KONVENT BIZONYSÁGLEVELE

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Repos. 45. Fasc. D. N. 75.
G: OL M. Kanc. Libri regii (A 57) I. k. p. 311. (Az adományozó oklevélből)

Zárópecsét töredékével.

TARTALMA: A somogyi konvent jelenti I. Ferdinánd királynak, hogy 1536. január 6-án Bécsben kelt parancsa értelmében Török Bálintot beiktatta a Baranya vármegyei Sellye mezőváros és a Somogy vármegyei Szentmihály birtokába.

[Az irat külzetén:] 1536. Super Sellye et pertinentiis in Baronensi. Statutoriae. No. 97.

Nos conventus monasterii Sancti Egidii de Simigio memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod nos litteras serenissimi principis et Dni Dni Ferdinandi divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regis, semper augusti, infantis Hispaniarum, archiducis Austrie etc. introductorias pariter et statutorias in pappiro[!] clause confectas et emanatas nobis preceptorie loquentes et directas summa cum reverentia recepimus in hec verba.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc. fidelibus nostris conventui ecclesie Simigiensis salutem et gratiam. Cum nos attentis et consideratis fidelitate et fidelium servitium meritis fidelis nostri Magnci Valentini Therek de Ennÿng comitis Simigiensis et capitanei nostri, que idem sacre imprimis regni nostri Hungarie corone ac deinde Mti nostre cum omni fidelitatis constantia pro locorum et temporum varietate exhibuit et impendit, oppidum Sellÿe vocatum in de Baronÿa et possessionem Zenth Mÿhal in Simigiensi ac possessiones, villas, predia portionesque et quelibet iura possessionaria ad idem oppidum Sellÿe et predictam possessionem Zenth Mÿhal ab antiquo spectantes et pertinere debentia, tam in eisdem de Baronÿa et Simigiensi comitatibus, quam alias ubivis existentes et habita, que per mortem et defectum seminis Egrii quondam Iohannis Zerechen de Mezthegnÿew ad nos consequenterque collationem nostram regiam iuxta antiquam et approbatam eiusdem regni nostri Hungarie consuetudinem rite et legittime devoluta esse perhibentur et redacta, simul cum omni iure nostro regio, si quod in prefato oppido Sellÿe et possessione Zenth Mÿhal etiam alias qualitercumque haberemus aut nostram ex quibuscumque causis, viis, modis et rationibus concernerent Mtem ac pariter cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub suis veris metis et antiquis existentibus premissis sic, ut prefertur stantibus et se habentibus memorato Valentino Therek suisque heredibus et posteritatibus universis vigore aliarum litterarum nostrarum donationalium superinde confectarum dederimus, donaverimus et contulerimus velimusque eundem per nostrum et vestrum homines in dominium eiusdem et earundem legittime facere introduci, cum autem iuxta constitutionem superinde in proximo conventu Posoniensi factam1 universe exequutiones in illis comitatibus, in quibus capitula vel conventus parti adverse adhererentia iuxta veterem consuetudinem procedere debebant, per conventum vel capitulum magis vicinum ad instantiam quorumlibet fidelium Mtis nostre fieri debeant et peragi, pro eo fidelitati Vre harum serie firmissime committimus et mandamus, quatinus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo presente Matthias Sÿgerde de Gachotha vel Bartholomeus litteratus de Harazthÿ aut Stephanus Mechkeÿ de Halesfalwa sive Matheus Isthwanfÿ de Naghwatth vel Ioannes de eadem, ac similiter Iohannes Fanchÿ de Gordowa vel Emericus de Kÿrthes aut Ioannes litteratus de Kelked aliis absentibus homo noster ad facies dictorum oppiti[!] Sellÿe vocati in de Baronÿa, ac possessionis Zenth Mÿhal in Simigiensi comitatibus existentium habitorum aliarumque possessionum, villarum, prediorum portionumque et iurium possessionariorum ad idem oppidum Sellÿe et predictam possessionem Zenth Mÿhal ab antiquo spectantium et pertinere debentium vicinis et commetaneis eiusdem oppidi Sellÿe ac ipsius possessionis Zenth Mÿhal inibi legittime convocatis et presentibus accedendo introducat prefatum Valentinum Therek in dominium predictorum oppidi Sellÿe et possessionis Zenth Mÿhal pertinentiumque eius statuatque idem et eandem eidem suisque heredibus et posteritatibus universis premisse nostre donationis titulo ipsi incumbenti perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum. Contradictores vero, si qui fuerint, evocet eosdem contra annotatum Valentinum Therek ad quintum decimum diem nostram personalem in presentiam ratione contradictionis eorundem reddituros, et posthec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui premisse statutioni intererunt, nominibus terminum ad predictum eidem nostre personali presentie fideliter rescribatis. Datum Vienne, in festo Epiphaniarum Domini2 anno eiusdem millesimo quingentesimo tricesimo sexto, regnorum nostrorum Romani quinto, reliquorum vero decimo. Et iuxta earundem contientias unacum prefato Bartholomeo literato de Harazthÿ homine Vestre Serenitatis nostrum hominem videlicet religiosum fratrem Ladislaum custodem ecclesie nostre sacerdotem unum ex nobis ad premissam introductionem et statutionem fideliter peragendam nostro pro testimonio fidedigno duximus destinandum, qui tandem exinde ad nos reversi nobis sub iuramento eorum uniformiter retulerunt in hunc modum, quod primo die dominico proximo ante festum Beati Anthonii Confessoris noviter transacto preteritum3, ac aliis diebus ad id aptis et sufficientibus ad facies predicti oppidi Sellÿe vocati in de Baronÿa ac possessionis Zenth Mÿhal in Simigiensi comitatibus existentium, necnon aliarum possessionum, villarum, prediorum portionumque et iurium possessionariorum ad idem oppidum Sellÿe et predictam possessionem Zenth Mÿhal ab antiquo spectantium et pertinere debentium vicinis et commetaneis eiusdem et earundem et presertim nobilibus Thoma Kathws de Berezghÿe, Valentino Kakas, Martino Heghÿ de Ewkewrdÿ, Andrea Nemes de Bogdesa, Ladislao Desew de Harazthÿ, Stephano consimiliter Desew de Bolhafalwa, Petro Was de Naghwatth, altero Petro Czeke, Blasio Czÿrkos et Nicolao Thar de Zewren in personis scilicet ipsorum aliisque quam plurimis fidedignis hominibus in ibi legittime convocatis et presentibus pariter accessissent, introduxissent prefatum Dnum Valentinum Therek exponentem in dominium predictorum oppidi Sellÿe ac possessionis Zenth Mÿhal pertinentiumque eius statuissentque idem et eandem eidem suisque heredibus et posteritatibus universis premisse donationis titulo ipsi incumbenti perpetuo possidendas nullo penitus inibi contradictore et neque expost hic coram nobis apparente, congruis tamen diebus et horis legittimis ibidem moram protrahendo. In cuius rei memoriam firmitatemque pertetuam memorato Dno Valentino Therek de Ennÿng suisque heredibus et posteritatibus universis presentes concessimus litteras nostras patentes iurium suorum uberiorem ad cautelam communi iustitia observata duximus concedendas. Datum decimo octavo die diei introductionis et statutionis prenotate, anno Domini supradicto.


  1. 1536/58. t.c.
  2. Január 6.
  3. Január 16.

 

141.

1536. február 6., Szentjakab

FÁNCSY JÁNOS - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 10.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Mivel istállója leégett s nagy kárt szenvedett, a kamarától segítséget kér.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino domino Stephano Plemfflengher[!] praefecto camere regie Maiestatis etc. domino et fratri observandissimo.

Magnifice domine domine et frater observandissime, post servitiorum meorum commendationem. Quia infortunium maximum mihi accidit, ut omnes equi nostri ex mala fortuna in stabulo combusti sunt, videlicet equi viginti unum cum omnibus attinentiis, que fortasse mille et quingenti florenis ordinari non possent, quare rogo eandem et supplico, quatenus eadem dignetur aliqua summa in tam magna necessitate auxilium praestare, libenter ex praesenti subsidio optarem, confido in Vra Dne et eandem valere cupio bonamque relationem expecto, tanquam a domino confidentissimo. Ex Zenth Jacab, in die Sancte Dorothee, 1536.

Iohannes Fanchÿ
de Gordowa

 

142.

1536. február 6., Apáti

FÁNCSY JÁNOS ÉS VEREBÉLYI FÜLÖP - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 11.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: A két Somogy vármegyei adószedő jelenti, hogy a vármegye gyűlésén nem döntöttek az adó kivetéséről. - Török Bálint érdekei ellen nem intézkednek. - Munkájukért a régi fizetésre tartanak igényt. - Az adó megállapításához 32, a további munkára 16 lovat kérnek, havi 3 forintos fizetéssel. - A Szapolyai-pártiak nem engedik birtokaikat adóztatni. - Az összeírás kiigazítása után készek a számadást elkészíteni.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico et egregiis dominis praefecto et consiliariis camere regie Maiestatis etc. dominis nobis observandis.

Magnifice et egregii domini nobis observandi, post servitiorum nostrorum exhibitionem. Noverint Dnes Vre nos interfuisse congregationi feria sexta proxime preterita1 pro exmissione subsidii, quod nondum est exmissum pro eo, ut vicecomites et iudlium eligere non valuerunt prorogatumque est ad tertiam sequentem feriam secundam a crastino, adveniente illa die nomine regie Mtis agemus. Tamen Dnes Vre quam informationem nobis dederunt medio Dni Stephani Raÿkÿ nos eidem Dno Stephano relationem fecimus. Nam ubi Dnes Vre cupiunt subsidium administrare contra Dnum Valentinum dominum nostrum gratiosissimum, id facere nequaquam possumus. Ideo Dnes Vre videant, quid cum Dno Valentino concluserint. Ceterum Dnes Vre scribunt pro sallario habere breves florenos. Nos a Dbus Vris nihil aliud, quam ab antiquo solitos florenos centum Hungaricales, ad connumerationem vero committunt viginti habere equites, ad rationem duorum florenorum est imposibile[!], ut aliquis isto tempore etiam tribus nulla ista solutione venundo pervenire potest, et numero equorum viginti sumus insufficientes, nam perplus iste est nimirum turbatus per hwzarones, qui dicunt: potatores sanguinis, omnia abstulistis adhuc dicatis, melius est nobis mori, quam sic cruciemur. Ideo summam equorum optamus ad connumerationem triginta duos, post connumerationem vero ad exactionem ad equos sedecim ita, tum ut ad singulum equum habeamus tres florenos per mensem, ut etiam alii soluitur. Praeterea sunt domini isto in comitatu ad partem Iohannis Zapuliensis existentes, qui bona habent, sicuti est D. Petrus de Peren, Iohannes Dombaÿ, Mathias Baronÿaÿ, Petrus Bornemyzza de Kapolna, qui neque connumerationem permittere volunt, nam precipue bona Dni Petri de Peren non ut triginta duobus equis numerare possemus, sed neque centum equis sufficientes essemus. Ideo de hiis Dnes Vre habeant curam et concludant cum Dno Valentino domino nostro gratiosissimo, nam etiam hactenus non est permissa numeratio finaliter optare, mox facta2 connumerationis regie non sursum mittere iustum computum mittere seu summam non possumus, quoniam rectificationes fient, nam multis locis iudices domi non conperiunt et in concluse ad rectificationem vadit. Nos missionem ad rationem expensae regie Mtis non negligemus habita rectificatione ad rationemque reddendam accedere expensis regiis parati sumus ab eisdem informationem de omnibus bonum expectamus, quibus servitia nostra commendamus. Ex Appati, in die Beate Dorothee, 1536.

Iohannes Fanchÿ ac Philippus litteratus
dicatores Simigienses etc.

[A levél külzetén:] Ceterum reddite sunt mihi Philippo litterato, ut ad reddendam rationem ostendere deberem, cum rationista Vrum Dnum ex quo Dnes Vre rationistam dederant et ad me non confiderunt. Ego rationem servare non curavi, licet interim registrum habui, posthec tamen certe nescio, quo devenerunt. Ideo Dnes Vre requiror rationistam videlicet Paulum litteratum de Kapornak ad hec per Vras Dnes specialiter missum.


  1. Február 5.
  2. Kihúzva: serie.

 

143.

1536. február 11.

RAJKY ISTVÁN - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 24.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: A történtekről a Veszprém vármegyei adószedő közvetítésével beszámolt. - A zágrábi püspök saját ügyében intézkedést sürget. - A kamara instrukciójának megfelelően mindegyik adószedővel elintézte a dolgot, Fülöp deák azonban kétszer távol maradt a megbeszélt találkozóról. - Nagy Gergely, Török Bálint szervitora Letenye megszállásának idején kirabolta Rajky Gábor egy faluját. Közbenjárást kér a javak visszaadásának érdekében.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Stephano Penphlinger prefecto camere regie Maiestatis etc. domino mihi observandissimo.

[Alatta más, egykorú kéztől:] Rescripsimus.

Magnifice domine mihi observandissime, post servitiorum commendationem. Que hic hactenus acta sunt perscripsi ex ordine Vre Magnce Dni per dicatorem comitatus Wesprimiensis. Instat dominus Zagrabiensis pro suo negotio, haec si iam omnia in manibus essent, rescripsi ei, procul procul esse terram, quam pendit Apollo. Negligentia fratris sui comitis esset effectum, quod negotium regium in tantum sit dilatum. Ceterum cum omnibus dicatoribus iuxta instructionem ex camera datam negotium transegi praeter Philipum[!] litteratum, cui iam bis constitui locum et terminum, ubi ego semper interfui, ipse autem semper venire neglexit, excusat se frivolis quibusdam (ut nunc videtur) rationibus. Rescripsi ei, ut nullo modo debeat se immittere ad negotium dicarum, si iuramentum praestare noluerit, iam V. Magn. D. scribat, quid in ea re faciam. Ceterum tempore desidionis castelli Lethene Gregorius Nagh servitor Dni Valentini universa pecora et etiam res omnes iobagionum de una villa fratris mei Gabrielis Rayki abduci fecit. Supplico Vre Magnce Dni, velit de ea re ipsi Dno Valentino scribere, si enim sua M. restitui cum eo non fecerit omnes cogantur aut affugere aut fame perire. Vram Magncam Dnem felicissime valere opto. Feria sexta post Scolastice Virginis. Anno 1536.

Stephanus Rayki

 

144.

1536. február 14., Szentjakab

TÖRÖK BÁLINT - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 28.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Felháborodással értesül arról, hogy az adóból nem kaphat magának részt.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico domino Stephano Penfflÿnger prefecto camere regie Maiestatis etc. domino tanquam fratri charissimo.

Magnifice domine frater charissime, salutem et commendationem. Venit ad nos Ioannes Merey, qui dicit, ut D. V. bona sua sibi deputasset, nulli autem D. V. vult dare solutionem, nisi de camera regia. Interim igitur, quoad dicarum fiet exactio, quomodo teneamus nos servitores nostros et cum quibus expensis D. V. singulis facit deputationem, nobis vero nec deputat nec solutionem facit. Res mira pro certo arbitramur profecto, ut negotia nostra, si qua finem sortiri possent optatum, ea D. V. aut subvertit, aut profecto non optatum bonum et commodum nostrum, aut vult, ut cum toto mundo discordias concitemus, sed in hoc certa sit D. V., ut sive faciat D. V. alicui deputationes sive non, tamen nos profecto a regiis litteris avelli non possumus, sed iuxta illarum contenta procedere volumus. Aliud nos a Dne Vra expectaremus propter que, si M. S. regia propius adesset, eam requirere vellemus. Interim Deus eandem servet felicem. Ex Zenth Jakab in festo Beati Valentini, 1536.

Valentinus Therek
de Ennÿng etc.

 

145.

1536. február 17., Szentgrót

KAPORNAKI PÁL - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 33.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Verebélyi Fülöp deák egy kamarai levelet átadva hívta az 1534. évi Somogy vármegyei adó számadásának elkészítésére.Ő már 1534 decemberében Bécsben elkészítette azt, most nem tud ebben a munkában résztvenni. - Már az elmúlt évben kérte fizetségét, de nem kapott semmit, mert Török Bálint és mások a teljes deputált összeget felvették. Most Hagymásy János javaiból 32 forint deputálására tart igényt.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico et egregiis dominis sacratissime regie Maiestatis, Romanorum, Hungarie Bohemieque etc. camere Hungarie praefecto et aliis consiliariis etc.dominis meis observandissimis.

Magnifice et egregii domini mei observandissimi, servitiorum meorum commendationem. D. Philippus Litteratus de Werebel dedit ad me quasdam litteras Vrum Dnum, in quibus vocant nos ad reddendam rationem super connumerationem exactionemque dice in anno Domini 1534 Simigii factam. Sciant Dnes Vre, quod ego non vocatus, sed sponte quamprimum exactionis illius finem feceram, mox reddidi et rationem Vienne eodem anno in mense Decembri super totum introitum et exitum illius connumerationis et exactionis. Propterea Dnes Vre videant registrum illum rationis mee, quo si contenti esse volunt gratamque habuerint ad vires reservire, alioquin data opportunitate faciam quitquid iubeant modo tamen, ut Dbus Vris constat, sub uno termino non possum, ut satisfaciam et praesenti officio illoque praeterito, quia et praesens negotium moram non patitur. Nihilominus tamen quitquid voluerit, id ego faciam, quia ego sum servitor Dnum Vrum, et officia utra mea pendent a Vris Dbus, nec cuiquam nisi mandatis Vrum Dnum manentibus integris obedire volo. Ideo Dnes Vre significent, utrum praesenti ratione contenti esse volunt, aut aliam reddam, quo denique termino an post exitum praesentis connumerationis.

Ceterum, quia et anno praeterito suplicabam pro sallario meo tunc Simigii per Vras Dnes facto quoniam nil tunc ex eo mihi solutum fuerat, ex quo Magn. D. Valentinus Therek voluit suam deputationem fieri integram similiter et alii fuerunt et multi, qui non exsoluerant, inter tot ego nil penitus accepi, sed propriis expensis meis Dbus Vris servivi. Propterea Vras Dnes rogo suplicoque dignentur gratiose providere et sallarium illud tunc deputatum novissime deputate, quo accepto paratus ero rursus in servitiis Dnum Vrum exponere1 ubicunque mandaverint et Vre Dnes dignentur, id in bonis Dni Iohannis Hagmas deputare florenos scilicet XXXij, ideo enim in bonis illis optarem, quia ex quo sunt nimis pauperes vix vel nunquam exolvere possunt, ne pauperes birsagiatentur, ego spectarem eos, quoad possent persolvere propter favorem Dni Iohannis Hagmas. Non tamen ideo hoc facto ego scandalum facio. Nam ante alios omnes ostendo solutionem factam esse de bonis illis. Bonam et gratiosam specto relationem easdemque felices esse desiderabo. Ex Zentgrot, feria quinta post Valentini, anno Domini 1536.

servitor Paulus litteratus
de Kapornak deditissimus


  1. Kihúzva: vel

 

146.

1536. február 28., Győr

SÁRFFY FERENC - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1536. N. 54.

Gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Parancsa értelmében Győr vármegyét összeiratta. Megtartották a megyegyűlést a kiigazításról, már várható az adó beszállítása. - Török Bálint pápai tiszttartója közölte, hogy ura birtokain nem engedi az adót behajtani, mert azt egyedül ő szedi be. - Ebben az évben a vármegye a 6 forint értékű javakkal bírókat iratta össze.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino domino Stephano Pempffÿnger thezaurario et consiliario sacre regie Maiestatis etc. domino mihi observandissimo.

Magnifice domine domine mihi observandissime, servitiorum meorum commendationem. Ego iuxta iussionem Vre Magnce Dnis et dominorum camerariorum comitatum istum Iauriensem maiori fidelitate, ut potui, connumerare feci. Misi nunc regestrum eidem Vre Magnificentie, unde eadem V. Magnificentia summam praesentis dice clarius intelligere poterit. Ad huc nulle pecunie sunt importate Sabbatho enim proxime praeterito1 sedis super rectificatione huiusmodi dice celebrata fuit, iam indies pecunie importabuntur. Praeterea scribere possum Vre Magnce Dni, quomodo provisor castri Papa miserat ad me nuntiaveratque, ut ipse hanc praesentem dicam de bonis Dni Valentini Thewrek domini videlicet sui exigere minime permitteret, quia a domino suo id in commissis haberet wltque[!] solus exigi ffacere[!]. Videat igitur V. Magnificentia, quid exinde faciendum sit mihique det infformationem[!], quid facturus sim. Hec Vre Magnificentie significandum duxi, adhuc aliunde contrarium teneri nondum intellexi, si quid intelligero statim Vre Magnificentie rescribere curabo. Ceterum, ut intelligo comitatus ipse anno praeterito dicatorem sic exmisit, ut res habentes in valore trium florenorum connumeraret, nunc vero in valore sex florenorum, misi articulos illos eidem Vre Magnificentie in specie, quibus comitatus ad connumerandum exmisit, e quibus V. Magnificentia modum dicandi clarius intelligere potest. Eandem Deus conservet. Ex Iaurino, feria secunda Carnisprivii, anno Domini 1536.

Franciscus Saarffÿ
decanus et canonicus
ecclesie Iauriensis


  1. Február 26.

 

147.

1536. március 3., Tapolcsány

TAPOLCSÁNY VÁROS - BÁN MEZŐVÁROSNAK

AZ IRAT: C: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 431. N. 59.

NYOMT. KIADÁSA: LUKINICH, Podmaniczky. II. k. N. 217. p. 532-533.

TARTALMA: Tapolcsány város hatósága a megejtett tanúvallatás alapján igazolja, hogy Török Bálint katonái bizonyos árucikkekkel városukon keresztülmentek.

 

148.

1536. március 18., Pozsony

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: B: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Fasc. C. Repos. 35. N. 55.

TARTALMA: Ozora elfoglalásáért menti magát, szerinte az nem volt a fegyverszünet megsértése. Kéri a somogyi adó teljes összegét, ahogyan azt a király megígérte. - 200 lovasának elmaradt zsoldját sürgeti. - Pozsonyi költségeinek megtérítésre igényt tart.

[Címzés a levél külzetén:] Sacre Romanorum, Hungarie et Bohemie etc. regie Maiestati, infanti Hispaniarum, archiduci Austrie etc., domino meo.

Serenissime princeps et domine domine clementissime, post fidelium servitiorum meorum commendationem. Hodie nudius ab hinc quartus, postquam littere Mtis Vre Serenme super negotio castri Ozora sunt michi presentate, antequam tamen eedem fuissent michi restitute. Iam Ozora habebatur manibus meis, in cuius expugnatione et recuperatione nil per me contra Mtis Vre Ssme auctoritatem et violationem induciarum cum adversariis Mtis Vre Ssme habitarum est actum, verum Ss. M. V. tempore suo optime agnoscet illud per me propriis meis pecuniis ab amicis hinc inde mutuo concreditis, non parva sollicitudine levatis a domino magistro Stephano de Werbewcz, prout litteris etiam fassionalibus conventus cruciferorum de Alba continetur emisse, assumendo nichilominus idem magister Stephanus super se quelibet onera induciarum non in illius expugnatione quitquam contra Mtis Vre Ssme autoritatem et violationem induciarum cessura, promittendo pro quolibet hoste externo etiam et interno non mihi illaturum iri per eos aliquas iniurias, immo obtenturum principis sui consensum, ut illius expugnationi eo commodius insistere possim, si quis igitur Mti Vre Ssme rem, ut se habet, aliter interpretaretur, ita, ut premisi, Mtem Vram Ssmam informabo, V. quoque M. Ss. libere fateatur super me habere regimen et imperium et ubicumque eadem volet assistere, me facere possit. Non det Deus, ut ego contra Mtis Vre Ssme autoritatem et inducias (nam mallem omnibus bonis et hereditatibus carere, quam autoritati et induciis eiusdem contra venirem) quitquam molirer agere, nam agesset M. V. Ss. nil per me contra Mtis Vre Ssme autoritatem et inducias fore actum. Preterea serenissime et generosissime domine, Mti Vre Ssme notum est eadem totam dicam Mtis Vre Ssme comitatus Simigiensis in subsidium redemptionis prioratus Auranee (in cuius spe et confidentia ab amicis non parvam hinc et hinc levare coactus sum summam) generose contulerat, verum expost Magn. D. Stephanus Penfflynger prefectus camere Mtis Vre Ssme (nullis quidem Mtis Vre Ssme datis litteris) dicit medietatem tantum prefate dice Mtis Vre v Ssme michi per eandem esse datam. Generosissime domine, ego optime recordor, que michi M. V. Ss. discedens generose obtulit, nil tale tunc intellexi, nam presens Mti Vre Ssme ob hoc supplicassem, prout et modo, uti domino meo clementissimo supplico humilime, dignetur pretactam totam integram dice prefate summam iuxta contenta litterarum deputationalium Mtis Vre Ssme michi gratiose per ipsum Dnum Stephanum facere exsolvi, quum longum est aliam dice medietatem prestolari, nam ob redemptionem prioratus Auranee prefate universa mea servitia Mti Vre Ssme relaxavi. Preterea M. V. Ss. voluit et iussit, ut ego apud Mtem Vram Ssmam ducentos equites manerem, qui et modo per me (immo longe plures nulla tamen habita solutione) ad servitia Mtis Vre Ssme conservantur, nulli (experiatur eadem V. Ss. M.) in quoquam molesti sunt, hii, si nulla fuerit adhibitatio, solutio per me conservare nequeunt, quibus casu dimissis supplico Mti Vre Ssme, uti domino meo gratiosissimo, ne michi imputet, si in Mtis Vre Ssme exhibendis servitiis defectus fuerit commissus, ne patiatur eadem meque inter ceteros opprimi permittere. Ceterum deputaverat me M. V. Ss. ad hoc genus servitii, ut ego cum ceteris dominis in iudiciis hic assistere deberem, ubi iam per hos certos dies personaliter cum magnis meis expensis adfui, a nemine hactenus date sunt michi expense, et in hoc Mti Vre Ssme tanquam domino meo clementissimo supplico humillime, dignetur aliquibus expensis aut ad rationem sallarii et servitii mei vel ratione hic existentie generose facere provideri, nam testis est immortalis ipse Deus, non habeo, quibus me hic existentem sustentare valeam. Ex premissis omnibus citam et generosam Mtis Vre Ssme expecto relationem, nam si hic ego diutius non potero persistere et ab hinc discessero, nulla erit alia causa, quam defectus et carentia tota expensarum, nam teste Deo penitus sum exhaustus, iam ego, si per eandem non fuero adiutus, extunc velle, nolle, cogor manere tum modo domi meae. Nam servitores, quos ad Mtis Vre Ssme servitia teneo, illis omnia, que habui, distribui, iam decetero non superest, quid illis distribuam. Mtem Vram Ssmam Deus servet etc. cui fidelia servitia. Datum Posonii, sabatho ante Oculi, 1536.

Eius Mtis Vre Ssme fidelis servitor

Valentinus Therek

 

149.

1536. március 21., Pozsony

RIBY SEBESTYÉN BIZONYÍTÓ OKLEVELE

AZ IRAT: C: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 431. N. 59.

NYOMT. KIADÁSA: LUKINICH, Podmaniczky. III. k. N. 219. p. 535-536.

TARTALMA: Riby Sebestyén a pozsonyi vár prefektusa bizonyítja, hogy Huus János körmöcbányai kereskedőt a bániak kifosztották és a rabolt holmit átadták Török Bálint szervitorainak, akik azt Nyitrára vitték.

 

150.

1536. március 27., Innsbruck

I. FERDINÁND KIRÁLY - A MAGYAR KAMARÁNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Ben. resol. (E 21) 1536. N. 44/A. Fol. 23.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: A király kiutalja Török Bálintnak Somogy vármegye hadiadójának felét és biztosítja, hogy az összeg hátralevő részét a következő hadiadóból ki fogja fizetni. Megparancsolja a kamarának, hogy Török Bálint pozsonyi költségeit térítse meg.

[Címzés az irat külzetén:] Magnifico, venerabili ac egregiis Stephano Pemfflinger prefecto ceterisque consiliariis camere nostre fidelibus dilectis.

[Alatta más kézzel:] 1536. Presentate 10. Aprilis. Ut D. Valentinus Therek dimidia parte comitatus Simigiensis sit contentus.

Ferdinandus divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Boemie etc. rex, semper augustus, infans Hispaniarum, archidux Austrie etc.

Magnifice venerabilis ac egregii fideles dilecti. Commisimus fideli nostro Magnco Valentino Therek, ut nunc contentus esse debeat dimidia parte subsidii comitatus Simigiensis. Alteram expectet ex proxime futura dica, quam quidem alteram partem omnino per vos eidem reddendam committimus, et super hoc ipsum assecurari quoque per vos volumus. Mandantes vobis insuper, ut eidem ad rationem quoque sallarii sui eam provisionem facere debeatis, qua istic Posonii in servitiis nostris durare possit. Datum Eniponte, feria secunda proxima post dominicam Letare, anno domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto.

Ferdinandus

Wylaki

 

151.

1536. április 6., Pápai vár

PEMFFLINGER KATALIN - PEMFFLINGER ISTVÁNNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara Litt. (E 41) 1546.1 N. 1.

Papírfelzetes gyűrűspecséttel.

TARTALMA: A megígért 1000 forint kifizetését és elküldését kéri. Üdvözletét küldi a címzett feleségének, remélve, hogy meglátogatja őt.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico Domino Stephano Pennflÿnger, tezaurario2 regie Maiestatis, domino et fratri nobis observandissimo.

Magnifice domine mihi observandissime, salutem et servitiorum meorum fidelissimam commendationem. Bene memineri poterit V. Magn. D., quas pecunias regia M. mihi pollicita extiterat, et quas komor groff promiserat ad festum Sancti Georgii3 solvere. Ad cuiusmodi solutionem optarem me certiorem V. Magn. D. faceret, si solvitur, nec ne, et si opus fuerit isthuc mittere vel non, et ad haec rogo Vram Magncam Dnem, ut si bona voce ad hanc rem, prout ad eundem festum omnino, ut puta mille solverent. Tandem rogo Vram Magncam Dnem, ut voce mea salvet ac servitium meum commendet Dne me charissime et observande consorti eiusdem, ac etiam utinam, si ad festa Paschatis3 tantum, quoad parcisset, huc mitteretur. In reliquis conservet Vram Magncam Dnem Deus felicissimum, et me eidem in omnibus commendo, tanquam domino et fratri charissimo. Ex castro Papensi, feria quinta proxima ante Dominicam Ramispalmarum, 1536.

Catherina Penflÿngher
consors Magnci Dni Valentini
Therek de Ennÿng etc.


  1. A levél keltezésében a 3-at tévesen 4-nek olvasták s így is sorolták be az 1546-ban írottak közé. Ez a dátum a levél tartalma alapján is kizárható, hiszen Pemfflinger István 1537. május 21-én meghalt.
  2. A kamara vezetője a thesaurarius címet viselte.
  3. Április 24.

 

152.

1536. [április 25 ?]

A GYŐRI KÁPTALAN JELENTÉSE THURZÓ ELEKNEK

AZ IRAT: A1: GyPL Győri kápt. orsz. Lad. 20. Fasc. 59. N. 3583.
A2: OL Esterházy cs. pápai (P 983) (elpusztult)
D1: OL Orczy cs. (P 521) Numerizata. Lad. XVII. N. 945. Fol. 28-31.
D2: GyPL Győri kápt. orsz. Lad 20. Fasc. 59. N. 3544.

TARTALMA: A győri káptalan bizonyítja, hogy Thurzó Elek 1536. február 14-én Semptén kelt parancsa értelmében Török Bálintot és fiait királyi adomány címén bevezette a Győr vármegyei Gyömörő, Mórichida, Szerecsen, Sövényháza, Újfalu, Ménfő birtokába, a beiktatást követő 15. napon megjelenő ellentmondókat pedig április 24-re megidézte.

[Címzés az oklevél külzetén:] Amicis suis reverendo capitulo ecclesie Iauriensis pro magnifico domino Valentino Therek de Ennÿng comite comitatus Simigiensis. Introductoria et statutoria. 1536.

Spectabili et magnifico domino comiti Alexio Thurzo de Bethlenfalwa iudici curie et locumtenenti serenissimi principis et Dni Ferdinandi divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regis, infantis Hispaniarum, archiducis Austrie et c. domino ipsorum honorando capitulum ecclesie Iauriensis servitium paratum cum honore. V. noverit Magnificentia, nos litteras eiusdem introductorias et statutorias nobis loquentes et directas honore, quo decuit, recepisse in hec verba. Amicis suis reverendis capitulo ecclesie Iauriensis comes Alexius Thurzo de Bethlenfalwa iudex curie et locumtenens serenissimi principis et Dni Dni Ferdinandi divina favente clementia Romanorum, Hungarie, Bohemie etc. regis, infantis Hispaniarum, archiducis Austrie etc. amicitiam paratam cum honore. Dicitur nobis in persona Magnci Dni Valentini Therek de Ennÿng,1 comitis comitatus Simigiensis, quomodo ipse in dominium totalium possessionum Zerechen, Menfe2, Sewenhaza3 et Wÿffalw4 necnon portionum possessionariarum in Ghemerew5, Moroczheda possessionibus, ac predio Anghel6 vocatis, omnino in comitatu Iauriensi existentium et habitarum, aliorum etiam quorumlibet bonorum et iurium possessionariorum ubivis in eodem comitatu Iauriensi adiacentium, ad castrum dicti domini exponentis Papa vocatum in comitatu Wesprimiensi situm spectantium et pertinentium, iurisque regii in eisdem habiti, ipsum dominum exponentem ex gratiosa donatione et collatione prefate Mtis regie perpetuo iuris titulo concernente legitime vellet introire. Super quo amicitiam Vram presentibus hortamur diligenter et auctoritate regia, qua fungimur, requirimus et mandamus, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fidedignum, quo presente Sebastianus litteratus de Nema aut Georgius Wÿzazÿ de Zemere7 vel Gregorius Th[- - -]h de eadem Zemere8 sive Petrus Gÿarman de Fewlpecz9 aliis absentibus homo noster ad facies pretactorum possessionum Zerechen, Menffe, Sewenhaza et Wÿffalw necnon portionum possessionariarum in dictis possessionibus Ghemerew, Moroczhÿda ac predio Angÿhel vocatis ac etiam aliis ubivis in dicto comitatu Iauriensi, ut prefertur, existentium et habitarum10 ad prescriptum castrum Papa spectantium et pertinentium, vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et presentibus accedendo introducat prefatum dominum exponentem in dominium earundem et dicti iuris regii in eisdem habiti, statuatque easdem et idem simul cum cunctis ipsarum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet prefato domino exponenti, necnon Magncis Ioanni et Francisco filiis eiusdem eorundemque heredibus et posteritatibus universis premisse regie donationis titulo ipsis incumbenti perpetuo possidendas, si non fuerit contradictum. Contradictores vero, si qui fuerint, evocet eosdem contra annotatum dominum exponentem ad terminum competentem nostram in presentiam rationem contradictionis eorundem reddituros. Et posthec huiusmodi introductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum, si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui premisse statutioni intererunt, nominibus terminoque assignato, ut fuerit expediens, nobis suo modo rescribatis. Datum in arce nostra Sempthe, in festo Beati Valentini Martÿris,11 anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto.12. Nos igitur mandatis Vre Magnificentie in omnibus obedire volentes, ut tenemur, unacum prenominato Petro Gÿarman de Fewlpecz, homine Vre Magnificentie nostrum hominem videlicet honorabilem magistrum Emericum Nagh Marthon13 archidiaconum Comaromiensem socium et concanonicum nostrum nostro pro testimonio fidedignum ad premissa fideliter peragenda duximus destinandum, qui tandem exinde ad nos reversi nobis uniformiter retulerunt, quod14 ipsi feria [- - -] Palmarum15 proxime preteritum, primum ad pretactarum possessionum Gÿemerew, Morÿczhÿda [- - -]16 consequenterque portionum possessionariarum in eisdem habitarum, item feria sexta immediate sequenti ad totalium possessionum Zerechen, Sewenhaza et Wÿffalw, tandem sabatho similiter immediate sequenti ad Menffew possessionum, omnino in comitatu Iauriensi existentium habitarum ad prescriptum Papa spectantes et pertinentes facies vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et presentibus accessissent, introduxisset idem homo Vre Magnificentie dicto nostro testimonio presente memoratum dominum exponentem ac Magncos Ioannem et Franciscum filios eiusdem ipsorumque heredes et posteritates universos in dominium earundem statuissetque easdem et idem eisdem simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet premisse regie donationis titulo ipsis incumbenti perpetuo possidendas nullo penitus contradictore protunc ibidem apparente. Expost tamen quinto decimo die diei huiusmodi introductionis et statutionis nondum elapso, nobilis Andreas Bako17 cum procuratoriis litteris nostris pro nobili Francisco de Fewlpecz in persona eiusdem predii Anghel vocati, ac Egr. Jacobus Kolos de Kolos Nema tertie parti possessionis Zerechen, que tertia pars Gardon Zerechen vocatur, et item providus Thomas Pÿnkesti iobbagio Egrii Francisci de Pok in persona ipsius Francisci Pokÿ18 possessionis Menffew statutionibus contradictionis velamine hic coram nobis obviaverunt. Ob quam quidem contradictorum inhibitionem eosdem Franciscum Fewlpeczÿ, Iacobum Kolos et Franciscum de Pok ad octavas festi Beati Georgii Martiris19 proxime affuturi contra annotatos exponentes in Vre Magnificentie evocasset in presentiam rationem contradictionis ipsorum reddituros. Datum vigesimo quinto die [- - -]20.


  1. D2: Török de Enniyngh
  2. D1: Menfő
  3. D1: Sövénháza D2: Sevénháza
  4. D1: Uj-falu D2: Wyffala
  5. D1: Gyömörő D2: Gemerew
  6. D2: Anghhel
  7. D1: Uj-házi de Szemere D2: Wÿzázÿ de Zemere
  8. D2: Zemere
  9. D1: Felpeőcz D2: Feőlpécz
  10. D1: sitarum
  11. Február 14.
  12. D2: Locus sigilli. Lecta.
  13. D1: Nagymarthon
  14. D2: quomodo
  15. D2: Ramispalmarum. Ebben az évben április 9-re esett.
  16. D2: Anghel
  17. D1: Dabo
  18. D1: Póhi
  19. Április 24. Octavája tehát május 1-re esett.
  20. A hiányzó rész valószínűleg: diei contradictionis prenotate anno supradicto.

Megjegyzés:
A kiadás alapjául szolgáló A1 példány két kéz írása. A címzés és a királyi parancslevél alá és mögé egy másik kéz vezette, fogalmazványként, a szöveg további részét.

 

153.

1536. június 4., Pozsony

TÖRÖK BÁLINT - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: C: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 28. Fol. 47-48.

TARTALMA: Hírül adja, hogy Podmaniczky János Szapolyai pártjára állt. - A király jóváhagyását kéri, hogy szervitora, Hagymási János a Szapolyai-párt kezére került birtokainak visszaszerzéséről tárgyalásokat folytathasson. - Emberei elmaradt járandóságának megfizetését sürgeti. - A fiának adott vránai perjelség ügyében segítséget kér a királytól.

Extractus litterarum Valentini Therek ex Posonio in festo Penthecostes 1536.

Scribit Ioannem Poduamyczky[!], cum ad eum servitorem suum misisset, totum potum suum pro sanitate Iohannis Zapolitani bibisse, et ipsum, ut refertur, Zapolitanę rursus factioni adherere cepisse. Quare cum ad verba sua fidelitatem ipsius Mti Vre assecuraverit, quae semper benignam prebere pro eo relationem dignata fuerit, nolle se de cetero pro illo vel M ti Vre vel aliis promittere. Item scribit se habere quendam servitorem nomine Iohannem Haghmassi, qui hactenus in fidelitate Mtis Vre, uti probus perseveraverit, cui certi quidam amici eius in parte Zapolitana ad intelligendum dederunt, ut si idem pro bonis suis ultra Tibiscum habitis, quę ob adhesionem factionis Mtis Vre per Iohannem sunt occupata, laboraret, fore sine dubio, ut illa recuperare posset, quem noluit absque voluntate Mtis Vre istuc ire, expectans gratiosum responsum, supplicando, ut ei dignetur dare consensum, ut idem tentatis rebus, an scilicet possit obtinere bona sua, vel non, rursum ad alia bona sua sub dominio Mtis Vre in comitatu Zaladiensi, que et isthic possidet, habita per eandem viam, qua fuerit profectus, regredi libere possit, quod non ob futurum Mti Vre dicit. Preterea supplicat, ut M. V. sui sit memor se eum ita defecisse, ut nec servitores suos, quos hactenus ad servitia Mtis Vre tenuit, aliqua solutione providere possit, imo ne vestiture illorum sufficere, licet per dominos camere Mtis Vre panni in valore quadringentorum florenorum sint dati, tamen non sufficere ad vestituram eorum. Supplicat igitur, ut M. V. de aliquo subsidio sibi providere dignetur, alioquin se non posse illum numerum et apparatum sustentare, quem M. V. ei mandavit tenere. Item scribit Mtem Vram prioratum Auranee filio suo contulisse, et eius rei iuridicum terminum festum Penthecostes prefigendum iniunxisse, se igitur cum omnibus iuribus suis adfuisse absente adversario suo. Supplicat, ut M. V. velit in hac collatione sua sibi gratioso adesse auxilio, cum vigore decreti regni istius non debeat iure fieri revisio in hac re, quin principis arbitratu officia pro libito conferantur, se enim ea ac tanta, uti comites de Srinio Mti Vre exhibuisse servitia, et nisi habuisset respectum mandatoriarum Mtis Vre, iamdudum pro aliqua parte ad bona prioratus provenire potuisset, petit igitur ad hoc citum et gratiosum responsum a Mte Vra.

 

154.

1536. június 10., Pozsony

POZSONY VÁROS - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: AMB Pozsony v. 5500.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

NYOMT. KIADÁSA: HORVÁTH, Inventár N. 5500. (regeszta)

TARTALMA: Pozsony város tanácsa kéri Török Bálintot, hogy Ortwein Péter pápai polgárnak Pozsony város joghatósága előtt folyó perében utasítsa Pápa városát 150 forint elküldésére és a fogvatartott pozsonyiak szabadonbocsátására. Kérik továbbá, parancsolja meg várnagyának, Bornemissza Mihálynak, hogy engedje szabadon azokat a pozsonyi polgárokat, akiket egy óvári ember tartozása miatt tart fogságban.

[Címzés a levél külzetén:] Magnifico domino Valentino Thörek de Ennyng sacre regie Maiestatis domini nostri clementissimi consiliario et capitaneo, domino gratioso.

Magnifice domine gratiose, servitiorum nostrorum perpetuam post oblationem atque commendationem. Abhorremus quodammodo Magnce Dni Vre toties super expeditione cause istius inter concives nostros ratione indebite cuiusdam arrestationis centum, et quinquaginta florenorum per quendam Petrum Ortwein pronunc civem Papensem facte conqueri et instare. Seriem et processum cause ipsius Magn. D. V. satis superque a nobis intellexit, que re vera sic se habet. Nostrisque concivibus pretacta pecuniarum summa ex annuentia et permissione iudicis et iuratorum civium civitatis Papa et instantia ipsius Petri Ortwein iniuste et indebite detinetur. Supplicamus rursus Magnce Dni Vre dignetur veris nostris propositionibus in ea ipsa causa iam antea Magnca Dne Vra factis fidem adhibere ipsisque iudici et iuratis civibus de Papa serius committere, ne eiusmodi nostris maxime preiudiciose arrestationi locum dent, immo, ut nostris pecunia ipsorum tandem libere cedere possit, arrestum ipsum relaxent. Nos in causa ipsa coram nobis mota et suscitata ex mandato regie Mtis, domini nostri clementissimi iudicialiter et secundum leges ac consuetudines nostras processimus. Ipseque Petrus Ortwein in causam attractus (qui sese dum adhuc incola civitatis istius esset, fide sua manu et verbis nobis prestita, coram nobis iuri stare velle obligaverat) propter contumatiam legittime commissus est. Si quas vero actiones ipse Petrus Ortwein vel nomine ipsius prefati iudex et iurati cives Papenses occasione iudicii nostri contra ipsum Petrum facti, contra nos habere presumant, parati sumus ipsis propterea iuris esse, dummodo interim summa pecuniarum premissa nostris ex arresto liberetur, ne vel ipsi concives nostri (quod hactenus iure fecisse potuissent) vicissim ipsos Papenses arrestare cogantur, vel nobis ipsos Papenses in ius vocandi occasio prebeatur, et ne utrisque civitatibus maiora exinde damna et incommoda emergant. Item dignetur etiam Magn. D. V. Egro Dno Michaeli Bornemyza castellano suo committere, ut pecuniam istam similiter a concivibus nostris ratione cuiusdam civis de Owar in Mor indebite et contra regni iura extortam, cum Posonienses pro excessibus sive debiti alicuius de Owar vel alterius arrestari et detineri non possint nec debeant, ipsis restituant. Relationem a Magnca Dne Vra per homines nostros presentium exhibitores expectandam gratiosam. Quam cum consorte et liberis felicissime valere optamus. Datum Posonii, in vigilia Trinitatis, anno Domini M. D. XXXVIto.

Iudex, magister civium ac iurati
cives civitatis Posoniensis

 

155.

1536. június 12., Trencsén

TRENCSÉN VÁRMEGYE OKLEVELE

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 431. N. 59.

NYOMT. KIADÁSA: LUKINICH, Podmaniczky III. k. N. 220. p. 536-552.

TARTALMA: Trencsén vármegye hatósága a Podmaniczky János báni polgárai által a bányavárosi és morva kereskedők ellen indított hatalmaskodási perben (amelyben Török Bálint szervitorai is szerepelnek) hozott és megfellebbezett ítéletét a kérdésre vonatkozólag korábban kiadott oklevelek átírásával felterjeszti Thurzó Elek királyi helytartóhoz.

 

156.

[1536. június 15. körül1]

TÖRÖK BÁLINT KÉRÉSE

AZ IRAT: G: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 28. Fol. 47-48.

TARTALMA: Török Bálint I. Ferdinánd királytól Nyitra helyett Trencsén várát kéri, továbbá az ottani harmincadot és készpénzt, ennek fejében megígéri, hogy a kezében tartott egyházi és más birtokokat tulajdonosuknak visszaadja.

Supplicatio Domini Valentini Thewrewk

Thryncinium hereditario iure sibi dari supplicat adiuncta parte tricesimę, quam D. Koczÿaner tenet durantibus tamen temporibus istis tumultuariis Supplicat item eodem iure sibi dari et ordinari castrum Wereskew Supplicat hic sibi dari in pecuniis et pannis ad Florenos iiiiM, aut si tamen impetrare non possit ad iiiM. Nam suis servitoribus spem dedit huic ipsis se solutionem adducturum, et videt eos obituros in provisionem hanc impetret Supplicat item, ut pacatis temporibus M. regia, dominus noster clementissimus quin tricesimam e manibus eius excipere vellet, solverit ipsi pro suis servitiis Florenorum XM, aut si id grave videretur Se Mti, ad Florenorum VIIIM. Et his solutis tricesimam et omnia bona ecclesiastica et alia fidelium Se Mtis et omnia sua debita antiqua remitteret, quę iuxta eius computum accedunt ad Florenos IC M2. Nytriam autem citra omnem solutionem et difficultatem remitteret eodem tempore, quo in manus eius castrum Thrynciniensis. Dobraÿnÿa[!] item in perpetuum Mti regię remitteret et concederet, his impetratis.


  1. A keltezést - tartalmi tényezők mellett - a besorolás rendje is alátámasztja.
  2. 100 000


 

157.

1536. június 19., Innsbruck

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 28. Fol. 36.

TARTALMA: A király megparancsolja Török Bálintnak, hogy a Szapolyai János által Velencében vásárolt és Thurzó Elek menlevelével Magyarországra szállított árukat, amelyeket emberei elraboltak, adassa vissza Thurzón keresztül.

[A bal felső sarokban:] Valentino Terek

[Alatta:] fiat copia

Ferdinandus etc.

Egregie fidelis dilecte. Intelleximus non sine magna animi nostri molestia res quasdam Iohannis Scepusiensis pecuniis Venetiis emptos et ad Hungariam per mercatorem quendam cum salvo conductu, quem a Spectli et Magnco comite Alexio Turzone de Bethlemfalwa iudice curię et regni nostri Hungarie locumtenente fideli nobis dilecto habuit delatas per homines et servitores tuos, ablatas esse, quod cum nullo pacto vel honestum vel iustum esse videatur planeque contra inducias, quas inconcusse servari a nostris volumus, spoliatio pro[?] eo[?] facta sit. Idcirco tibi sub indignatione nostra gravissima arctissime mandamus, quatenus illa bona prefata qualiacumque sint per dictos sevitores tuos sic ablata et intercepta, statim et sine aliquo damno et defectu ad manus prefati locumtenentis nostri restitui facias, qui ex commissione nostra sibi desuper facta subito eadem, cum reddita fuerint, ad wayvodam transmittet. Quemadmodum te pro fidelitate in nos tua facturum esse confidimus. In quo nostram seriosam et expressam executurus es voluntatem. Datum Insprugh, 19. Iunii, 1536.

 

158.

1536. július 8., Innsbruck

I. FERDINÁND KIRÁLY - JOHANN WESENEK

AZ IRAT: B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 28. Fol. 21-23.

TARTALMA: A király szerint Török Bálint elpártolásának oka az, hogy a vránai perjelséget nem nyerte el. - Megparancsolta neki, hogy az elfoglalt javakat adja vissza, de nem hiszi, hogy ezt Török Bálint megcselekszi.

[Az irat bal felső sarkában:] Archiepiscopo Lundensi

[Az irat bal szélén ugyanattól a kéztől:] Copiam litterarum ad Valentinum Terek mittendam[?]

Ferdinandus etc.

Reverendissime pater, devote syncere dilecte, salutem. Litteras binas devotionis Vrae XVIII. et XXII. Iunii proxime preteriti ex Varadino una cum exemplis literarum super induciis prorogatis, confectarum et regesto eorum, que per Valentinum Terek ablata sunt, ad nos datas accepimus. [- - -]1

De Valentino Tereck sciat devotio V. ipsum similia per litteras suas ad nos scripsisse eamque solam causam pretendisse recedendi a fidelitate nostra, quod hactenus voto suo non satisfactus fuerint circa prioratum Aranee[!]. In qua re non potuimus nos sibi aliter gratificari, ex quo ad iudicium Hungaricum pertinet, ubi sententiam pro se obtinere speravit, sed in hunc usque diem dilata fuit, unde ipse commotis defectionem cogitat, quod nobis non potest non displicere. [- - -]1

Quoad ablata bona per Valentinum Tereck nos subito mandavimus ei, prout devotio V. ex inclusa copia videbit, ut illa ipsa penitus restitueret, an vero iussis nostris obtemperaturus sit, valde nobis dubium est ex eo, quod deficiendi a nobis voluntatem perseferat[!]. [- - -]1


  1. A kihagyott részek nem Török Bálintra vonatkoznak.

 

159.

1536. augusztus 31., Ráró

BAKICS PÁL - [THURZÓ ELEKNEK]

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 29. Fol. 143.

Papírfelzetes gyűrűs zárópecséttel.

TARTALMA: Bakics egy szervitora hírül hozta, hogy Török Bálint Szapolyaihoz pártolt, Tardasy István és Nagy Zsigmond, korábban Bakics szervitorai, Török Bálinthoz készülnek állni. Török Kápolnayval is egyetértésben van. Szapolyaitól ezer lovasra kap fizetést. Bakics szerint a fegyverszünetet nem fogják meghoszabbítani. Szervitorainak fizetséget és katonai erősítést kér.

Spectabilis et magnifice domine, amice observandissime, salutem ac commendationem. Venit nunc ad nos unus servitorum nostrorum Andreas Magochÿ nomine, spatio unius miliaris cuius residentia a castro Zÿgeth est, fuit et cum Dno Valentino, nam consors eius coniugi Ioannis Palathÿch consanguineus est. Exposuit tum ab ipso Palathÿch, tum aliorum sermone revera accepisse Dnum Valentinum Thewrek regi Ioanni adhesisse ipsumque cum millibus hominum, quorum nullus defectus est vel etiam paulo pluribus esse, insuper dietim, et si IIIc aut plures offendere posset, plenarie conduceret, quod nos non solum ab isto servitore nostro verum et ab aliis autem etiam cognovimus. Illi etiam duo latrones servitores nostri Stephanus Thardassÿ et Sigismundus Nagh, ut intellexit, servitores eius facti sunt, clam tamen ne divulgaretur. Retulit et ipsum Kapolnaÿ ascendisse, ac cum Dno Valentino unitatem ordinare. Studere licet ab uno servitore cognoverit et ipsum Kapolnaÿ servitorem eius velle fieri, ab altero autem, ut dumtaxat concordia inter eos firmaretur, tandem unanimiter regi Ioanni servitia exhiberent. Hec Dni Vre, cum regia M. in longinquis eadem autem locumtenens Se Mtis in propinguis significare duximus, si enim nosmet Se Mti hec intimassemus, arbitramur, ne S. M. putasset nos ob eam dumtaxat rem talia exarare, ut maiorem solutionem haberemus. Videt tamen Deus nil nobis belligerationis cureque ad huiusmodi adhibitionis placere. Cum tamen videremus demon enim novit, qualiter et alii servitores Se Mtis, qui in partibus inferioribus sunt, extent, et quali proposito sint, prout Dni etiam Vre manifestum esse potest, nullus ex eis est, qui vera, constanti stabilique ac firma mente et fidelitate erga Sam Mtem semet conservaret ex eorum actis, tum regie Mti tum Dbus Vris christianitatique rem incommodissimam et sinistram evenire ac subsequi, aliud facere nequimus. Nollemus enim, si quid dissensionis oriretur, et si quid contingeret vitio nostro, que accipimus, quia non significassemus, ascriberetur. Dicit etiam idem servitor noster intellexisse eum, ut D. Valentinus a rege Ioanne ad mille equites solutionem haberet, ut hinc cum illis adversus nos, qui cum Sa Mte et Alemanis sumus, operaretur, pro eo D. V. hec Se Mti aperiat. Si iuste pureque ac veraciter cognoscit post festum Michaelis1 pacem non firmari, extunc gerat curam ad conductionem gentium, Valentinus enim Thewrek post revolutionem induciarum presentium cum aliis suis complicibus usque ad IIIM hominum consurgentium quitcumque per fideles subditos Se Mtis hic existentes perpetrare voluerit, cuncta committere potest. Ordinatio nostra ad IIC equites se extendit et ad eos nil solutionis habendum. Illi etiam, quia eis solvere non valemus, sunt in tantum viles et lacerati, ut pharaones2, licet rursus cum centum vel IIC equitibus fieri possemus, nil tamen eis nocere valeremus. Bonum igitur esset Se Mti in tempore aliquas gentes conducere, ut hic in promptu essent, non noceret, et si aliqui cathaphracti inter eas forent, faceret solutionem servitoribus suis hic existentibus, ut Dno Nÿarÿ et aliis. Requirentur etiam aliqui prescipui viri, qui gentes Se Mti ordinare illasque regere ac dirigere scirent, daret autem et nobis documentum, quid agendum esset, si enim pax post festum prefatum non stabilietur et si quid contigerit. Nos exigui sumus, dominus etiam Strigoniensis, cum genti sue in campo fiendus esset, tantum ad earum instructionem pecunias mutuo ordinat. Nichilominus tamen, si S. M. certo et pure agnoscit pacem rursus ordinari ac firmari, non dicimus, ut S. M. ad huiusmodi negotia curam gerat vanasque expensas faciat, restat. Eandem bene valere optamus. Ex curia nostra Raro. Anno 1536.

Paulus Bakÿth capitaneus
hussarorum regiorum etc.


  1. szeptember 29.
  2. Pharao - a cigányok korabeli megnevezése.

 

160.

1536. szeptember 30., Várad

I. JÁNOS KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE SULYOK ISTVÁNNAK ÉS SULYOK BALÁZSNAK

AZ IRAT: A: KÁL Gyulay-Kuun cs. N. 00073.

Alján rányomott papírfelzetes pecséttel.

TARTALMA: I. János király megígéri, hogy a pártjára állott Sulyok testvéreknek - amikor udvarában megjelennek - kétszáz kun vagy jász jobbágytelket fog adományozni.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. recognoscimus per presentes, quod quia fidelis noster Magn. Valentinus Thewrewk de Ennÿng unacum fratribus suis Egriis Stephano ac Blasio Swlÿok de Lekche in gratiam sinumque nostre clementie rediit, ac vita sua durante unacum eisdem fratribus suis ceterisque ad eum pertinentibus fideliter ac constanter nobis servire promisit, ideo nos quoque volentes ipsos Stephanum et Blasium Swlÿok ultra eas donationes ac largitiones nostras, quas prefato Valentino Thewrewk seriebus aliarum litterarum nostrarum fecimus gratia ac liberalitate nostra regia prosequi, hoc et id eisdem promittendos ipsosque in eo assecurandos duximus, quod postquam iidem Stephanus et Blasius Swlÿok ad nos curiamque nostram regiam venerint, confestim ducentas sessiones iobagionales in medio Comanorum vel Philisteorum nostrorum eisdem donabimus ac conferamus tamdiu possidendas iureque hereditario utendas pariter et habendas, quamdiu de aliis bonis ac iuribus possessionariis ad huiusmodi ducentas sessiones sese extendentibus eisdem ipsorumque heredibus ac posteritatibus universis iure perpetuo providere illaque ipsis donare ac conferre poterimus, immo in verbo nostro regio promittimus assecuramusque et certificamus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Waradini, secundo die festi Beati Michaelis Archangeli, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto.

Ioannes rex mp.

 

161.

1536. szeptember 30., Várad

I. JÁNOS KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 86. N. 10.

Alján rányomott papírfelzetes pecsét nyoma.

TARTALMA: A király Török Bálintnak adományozza Pápa várát a hozzá tartozó birtokokkal és jószágokkal együtt.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungariae, Dalmatiae, Croatiae etc. memoriae commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod quia fidelis noster Magn. Valentinus Thewrruk de Enning filius alterius Valentini1, filii Emerici, filii Baltasaris regis Mathiae capitanei, filii alterius Emerici Thewroek de Enning Sigismundi imperatoris ac regis supremi capitanei in sinum nostrae clementiae rediit vitaque sua durante nobis fideliter servire promiserit, ideo nos quoque gratia ac liberalitate nostra regia ipsum prosequi volentes, ut ea ferventius nobis de cetero studeat famulari, totale castrum nostrum Papa denominatum in comitatu Vesprimiensi situm et habitum simulcum universis opidis, villis, possessionibus, prediis, portionibus et quibusdam iuribus possessionariis ad idem castrum nostrum de iure et ab antiquo spectantibus pertinereque debentibus ac pariter cum cunctis suis utilitatibus et silvis, nemoribus, montibus, terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pascuis, campis, vallibus, vineis vinearumque promontoriis, tributis, theloniis, aquis, piscinis, piscaturis, aquarum decursionibus, molendinis eorundemque locis, generaliter vero quarumlibet2 utilitatum[!] sub suis veris metis et antiquis existentibus, memorato Valentino Thewroek suisque haeredibus et posteritatibus utriusque sexus universis dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum et possidendum pariter et habendum salvo iure alieno harum nostrarum vigore literarum et testimonio mediante. Datum Waradini, secundo die festo[!] Beati Michaeli Archangeli, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto, regnorum nostrorum decimo.

Ioannes rex mp.


  1. A családfa költött. Valójában Imre apját Ambrusnak hívták. Ő írta magát először "de Enying"-nek.
  2. Az "integritatibus" szó hiányzik.

Megjegyzés:
Az adománylevél egy példányát a gróf Esterházy család - napjainkra elpusztult - pápai levéltárában őrizték. V. ö. TT 1893. p. 609.

 

162.

1536. szeptember 30., Várad

I. JÁNOS KIRÁLY ADOMÁNYOZÓ OKLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: D: OL Keglevich cs.

NYOMT. KIADÁSA: PESTY, Krassó. N. 392. p. 22-23.

TARTALMA: A király a hátszegi kerületben lévő Hunyad várát, Hátszeg, Monostor és Morzsina várával és mezővárosával továbbá más mezővárosokkal és falvakkal Török Bálintnak adományozza.

 

163.

1536. szeptember 30., Várad

I. JÁNOS KIRÁLY ZÁLOGLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK DEBRECENRŐL

AZ IRAT: A: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 86. N. 9.
D1: OL Orczy cs. (P 521) Numerizata. Lad. 62. N. 3558.
D2: OL M. Kamara NRA (E 148) Fasc. 1087. No. 3.

"A" alján rányomott pecsét nyoma.

TARTALMA: A király 16 000 forintért elzálogosítja Török Bálintnak Debrecen városát és tartozékait.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. memorie commendamus tenore presentium significantes quibus expedit universis, quod quia fidelis noster Magn. Valentinus Thewrewk1 de Ennÿing in sinum nostre clementie rediit vitaque sua durante nobis fideliter ac constanter servire promisit, ideo nos quoque gratia ac liberalitate nostra regia ipsum prosequi cupientes, ut eo ferventius nobis decetero studeat famulari, totale oppidum nostrum Debreczen in comitatu de Zabolch habitum simulcum universis villis et prediis nunc ad ipsum oppidum pertinentibus2, ac pariter cum cunctis suis utilitatibus pertinentiisque, quibuslibet terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenetis, silvis, nemoribus, rubetis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis3, molendinis et eorum locis, generaliter vero quarumlibet utilitatum et pertinentiarum proventuumque suorum ordinariorum integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad huiusmodi oppidum nostrum villasque et predia pronunc de iure pertinentibus et pertinere debentibus, memorato Valentino Thewrewk pro sedecim millium florenorum summa titulo pignoris infra tempus redemptionis eiusdem et earundem duximus inscribendum et obligandum, immo inscribimus ac obligamus tali modo talique sub conditione, ut idem oppidum pertinentiasque suas ac inhabitatores eiusdem et earundem in suis antiquis libertatibus conservare, preterea dum et quandocumque temporum in processu nos vel successores nostri dictum oppidum nostrum Debreczen a prefato Valentino Thewrewk aut heredibus suis redimere rehabereque voluerimus aut voluerint, extunc idem Valentinus4 vel ipso interim ab hac luce (quod Deus avertat) decedente heredes sui ipsum oppidum cum annotatis villis ac prediis rehabita primum prenarrata sedecim millium florenorum summa nobis aut successoribus nostris quiete et pacifice remittere et resignare debeat et teneantur, assumpmendo nihilominus prelibatum Valentinum Thewrewk suosque heredes universos in pacifico dominio annotati oppidi ac villarum et prediorum pronunc, ut prefertur, ad idem oppidum pertinentium infra tempus redemptionis eiusdem contra quoslibet5 legitimos impetitores causidicosque et actores tueri, protegere et conservare propriis nostris ac successorum nostrorum laboribus et expensis, harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum6 Varadini, secundo die festi Beati Michaelis Archangeli, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto regnorum vero nostrorum decimo.7

Ioannes rex mp.


  1. D1: Theoreok
  2. D1: in comitatu Bihoriensi et de Szabolcz habitis et existentibus
  3. D2: aquarumque decursibus
  4. D1: Valentinus Theoreok
  5. D1: quasvis
  6. D1: a szó hiányzik
  7. D1: az utolsó négy szó hiányzik.

Megjegyzés:
D1: A kolozsmonostori konvent 1630. április 21.-én kelt átirata.
D2: XIX. századi másolat.

 

164.

1536. szeptember 30., Várad

I. JÁNOS KIRÁLY KEGYELEMLEVELE TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: OL Esterházy cs. hg. (P 108) Fasc. G. Repos. 45. N. 135.

Alján rányomott papírfelzetes pecséttel.

TARTALMA: I. János király megbocsátja Török Bálintnak pártja elleni fellépéseit azzal a feltétellel, hogy a Szapolyai-pártiak elfoglalt birtokait tulajdonosuknak visszaadja.

Nos Ioannes Dei gratia rex Hungarie, Dalmatie, Croatie etc. recognoscimus et presentium serie fatemur, quod quia fidelis noster Magn. Valentinus Thewrewk de Ennÿng in sinum nostre clementie rediit vitaque sua durante fidelitatem ac obedientiam nobis servare et constanter servire promisit, ideo nosque volentes ipsum de gratia ac liberalitate nostra regia certum et securum reddere, universos excessus suos omnesque iniurias et dampna ac nocumenta nobis fidelibusque subditis nostris per eum et per homines suos a principio regiminis nostri ad hec usque tempora qualitercumque et quotiescumque patratos ac irrogata gratiose sibi indulgendos et condonanda duximus, prout indulgemus et condonamus presentium per vigorem, promittentes in fide nostra regia, quod nos prefatum Valentinum Thewrewk ratione premissorum excessuum et dampnorum ac iniuriarum nullo unquam tempore intra vel extra iudicium directe vel indirecte in persona aut bonis et rebus suis impediemus aut puniemus, neque dampnificabimus, et nec impediri aut dampnificari faciemus, sed omnia hec sibi condonata tenebimus et ipsum instar aliorum fidelium subditorum nostrorum omni benivolentia gratiaque ac munificentia nostra regia iuxta servitiorum suorum exigentiam prosequemur, ita tamen, ut ipse quoque Valentinus Thewrewk cum omnibus ad se pertinentibus vita sibi comite fidelitatem ac obedientiam debitam erga nos (prout bonum et fidelem servitorem erga dominum ac regem suum decet) inviolabiliter observare cunctaque bona ac iura possessionaria omnium fidelium subditorum nostrorum pre manibus suis hactenus quomodolibet violenter habita eisdem pacifice remittere teneatur, immo conditione sub premissa indulgemus, condonamus et promittimus harum nostrarum vigore et testimonio litterarum mediante. Datum Waradini, secundo die festi Beati Michaelis Archangeli, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo sexto, regnorum vero nostrorum decimo.

Ioannes rex m. p.

 

165.

1536. október 11., Szombathely

BAKICS PÁL - [THURZÓ ELEKNEK1]

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 29. Fol. 116.

TARTALMA: Török Bálint megtámadta Kápolnay erődítményét, ott fő szervitorait elvesztette. Törököt segítik Tolna és Baranya vármegye, valamint Székesfehérvár lakói, továbbá Werbőczy István és Dombay János katonái, valamint Szapolyai serege is. Fráter György megígérte, hogy a törökök segítségére is számíthat. - Török Bálint Szapolyai pártjára állt, mert fél Kápolnaytól és nem akar vele egy oldalon lenni. - Bakics találkozni szándékozik Pekry Lajossal.

Spectabilis et magnifice domine, amice honorandissime, salutem ac commendationem. Et prioribus diebus Dni Vre significaveramus, qualiter D. Valentinus cum D. Kapolnaÿ agat, qui tantum lucratus non est, quantum dampni rursus in amissione servitorum suorum precipuorum castellum invadendum sustinuit. Nullus etiam cognoscere potest, quo et ad quam partem se servet. Comitatus enim Tholnensis ac de Baranÿa inhabitatoresque Albe Regie universi sub dominio Ioannis existentes in auxilium eius perrexere, gentes etiam Drum Werbewczÿ Stephani doctoris ac Ioannis Dombaÿ cum eo sunt, et ut rumorem accepimus, Ioannes exercitum suum, tum Rascianum, tum Hungaricum in tutelam eius mittit. Fama etiam est Album Monachum Dno Valentino nunctiasse, si gentes prefate insufficientes forent, extunc et Thurcas in auxilium suum mitteret, qui cum tantos adiutrices Ioannistas habeant. Nullatenus videtur, ut ad commodum regium et ex fidelitate erga regiam Mtem ita ageret, nisi, ut et antea scripsimus. Quia novit ipsum Kapolnaÿ Ioanni multum odiosum esse, hoc facto se Ioanni applicare vellet, et quia cum nullus illic est, quem excepto Kapolnaÿ timeret, formidabat enim eum, a latere ipsi illic existenti vult eum abicere, quod cum facturus erit, ut tandem nobiscum et aliis fidelibus subditis Se Mtis levius ita agere posset. Non favore Dni Kapolnaÿ scribimus, consilium enim nostrum acceptare noluit, sed causa commodi regii non deberet admitti, cum ipsi licenciatus a regia Mte sit, ut fidelem Se Mtis subditum opprimat. Si enim deliquisset, prout et dicit se deliquisse, doleret tum iam regia M., et non D. Valentinus eum punire deberet. Quia autem nil commodi ex actis suis futuris videatur Dni Vre, curent in tempore, si enim distulerint, gravius tandem fiet. Nos autem ne penset, ut a nobismet aliquid adversus eos ageremus. Si enim regia M. D.que V. cum locumtenens sit cum aliis dominis mature providere noluerint, nos adversus Ioannem gentesque eius vel solum ad Dnum Valentinum insufficientes sumus. Capitanei vocamur, non dedisset tum Deus, ut famam quidem huiusmodi capitaneatus audissemus, sumus cum IIC equitibus, et illis vilissimis, cum et ad illos solutionem non habeamus, Deus huiusmodi officium locumtenentis, quale eiusdem est, similiter et capitaneatum, qualis noster est, perdidisset, cum enim eadem locumtenens sit, nos autem capitaneatus officium geramus, viris nostre. In tantum se non extendunt, ut aliorum. Nonnulli ex eis cum VIC, nonnulli vero et cum millibus sunt, degentes ea, que volunt, nos tum mandato regio semper satisfacere volentes, ad huiusmodi apparitionem curam minime et presertim quia solutionem non habens gessimus, bonum tum Dbus Vris foret in tempore ad hanc rem providere. Valentinusque per litteras requirere solus intimaret, utrum Ioanni vel regi nostro faveat. Si enim regi nostro favet, commissionem a regia Mte non habet, ut fidelem subditum suum ita opprimat. Curent igitur Dnes Vre ad hanc rem mature, si enim non curaverint, veremur, ne et maiora accidant. Ceterum, ut et antea Vre Dni scripsimus, Dnum Pewkrÿ ad comitatum Castriferrei venturum adventurum, et modo scribimus eum advenire, ut tum intelligimus, vult nobiscum ob quandam causam personaliter constitui, quam nunc nec scribere, nec nuntiare possumus. Dum tamen uni erimus et si personaliter cum Pewkrÿ constituemur, illam nosmet Dni Vre significaturi erimus. Si autem cum eo in simul efficiemur, neque eadem, neque alter quispiam in malam partem rem illam accipiat, quam, ut premisimus, tandem Vre Dni intimaturi erimus. Quia etiam diversi et mali rumores ex partibus Thurcarum vigant, dudum Iaurinum nobis eundum fuisset, ex spe damus tamen solum feriam secundam nunc venturam, ad quem et D. Pewkrÿ exspectatur. Ne dicat, metu sui hinc nos discessisse, qui et si quid sinistri, si ita foret, adversum nos moliretur, in tantum, cum aliis dominis et amicis nostris data per nos opera est, ne ipse nobis nocere posset, prout favente Deo neque poterit. Bene valere optamus. Ex Sabaria, 11. Octobris 1536.

Paulus Bakÿth capitaneus
hussarorum regiorum etc.


  1. Mivel a misszilisben Bakics a címzettet locumtenensnek mondja, ezért az Thurzó Elekkel azonosítható.

 

166.

1536. október 31., Bruck an der Mur

I. FERDINÁND KIRÁLY - TÖRÖK BÁLINTNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 29. Fol. 166.
B: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 29. Fol. 167.

TARTALMA: A király, miután tudomására jutott, hogy Török Bálint vezetésével Kápolnay Ferenc jószágait pusztítják, megparancsolja neki, hogy hagyjon fel ezzel.

[B: bal felső sarkában:] Valentino Terek

Ferdinandus divina favente clementia
Romanorum, Hungarię, Bohemię etc. rex etc.

Egregie fidelis dilecte. Exposuit nobis egregius fidelis nobis dilectus Franciscus Kapolnay, quod cum pręteritis diebus ad ferendam opem obsesso per Turchas castro Dyako proficisci decrevisset, Iohannistę coadunati et ex diversis partibus congregati te duce servitores suos pręter omnem culpam invaserint, multos ex illis vulnerando et occidendo omnesque res eorum in prędam convertendo. Et quod his non contenti bona ipsius Kapolnay avitica in certa parte combusserint, et castellum suum in aviticis bonis suis adiacens obsederint et plurimum oppugnent et expugnare conentur. Quę cum indebite et violenter fieri videamus, idcirco fidelitati tuę harum serie strictissime pręcipientes mandamus, ut ab istiusmodi damnorum et iniuriarum illatione ipsiusque Capolnay servitorum et1 subditorum damnificatione plane supersedeas, ac ab eiusmodi hostili crudelissimaque terrę illius alioqui satis superque per infideles2 vastata illorumque incursionibus ex omni parte subiecta devastatione direptioneque omnino caveas et abstineas nostram in iis expressam et omnimodam executurus voluntatem. Datum in oppido nostro Prugka ad Muram fluvium, die ultima mensis Octobris, anno Domini M.D.XXXVI, regnorum nostrorum Romani sexto, aliorum vero decimo 3.


  1. B: servitorum et - hiányzik
  2. B: inimicos infideles
  3. B dátuma: Datum Prugke, ultima Octobris 1536.

 

167.

1536. [december1 ?]

BAKICS PÁL - I. FERDINÁND KIRÁLYNAK

AZ IRAT: A: HHStA Hung. Allg. A. Fasc. 29. Fol. 80.

TARTALMA: Kéri, hogy a király, ha döntése megszületett, a kétszáz felfegyverzett katonát minél előbb küldje el Győrbe. - Pemfflinger Márk azt állította, Török Bálint hűséges I. Ferdinánd királyhoz, de ő tudja, hogy János király pártján áll. Török Bálint azt kéri tőle, hogy két fő szolgáját adja át neki, ám ő erre nem hajlandó. - Ezer gyalogost kér Győr védelmére.

Sacra Maiestas regia, domine
Domine clementissime

Qualiter V. M. deliberaverat, ut ducentos pedites, barbatos pulveresque ac alia necessaria in auxilium mei ad Iaurinum daret, supplico Vre Mti tanquam domino clementissimo, dignetur curare, ne mora in hac re fiat, sed ut statim pedites prefatos, barbatos, pulveres et alia necessaria in tempore Iaurinum mittere possim. Iam et D. Marcus advenit dicitque Valentinum Thewrek fidelem Vre Mtis esse libera est V. M. utrum credat an non. Ad caput tamen me ligo, non est ipse dictus Valentinus fidelis Vre Mtis, sed servitor Ioannis. Scio etiam Vram Mtem a Dno Marco bene intellexisse, ut tum a Dno Marco accepi. Ipse Valentinus optat, ut servitores illos meos duos precipuos, qui non probum servitorem meum querebant, ad manus suas darem. Ex hoc enim intelligeret id, quod contigit non ex voluntate mea actum esse. Ita enim ipse et modo[!] estimat, facere nullatenus possum. Optat enim id, quod ipse nunquam ageret. Ad hanc tamen rem promptum me offero, si V. M. optat, illos duos servitores meos precipuos in presentiam Vre Mtis adduci faciam, ita tamen, ut et ipse illum non probum servitorem meum in presentiam Vre Mtis adducat, ipse tamen id non aget, cum nunquam iusticie stet, sed cuncta potentialiter agat, quali autem animo adversum me ipse sit iustissime Vre Mtis aperiam, quia sciebam Dnum Marcum affinitate sibi coniunctum esse. Putabam enim, si quid a Valentino cognosceret, ut mihi iuste non intimaret, petieram Anthonium Tharachkaÿ, ut cum eo descendat. Iam nunc tum a prefato Anthonio, tum ex aliis locis intelligo, ut quamprimum hinc Vra Mte discedet illico, ipse Valentinus ad Iaurinum veniet. Quoad tum V. M. hic erit, non puto id agere audere, cum et ipse estimet, si ita ageret per Vram Mtem gentes ad eum mitti. Supplico etiam Vre Mti tanquam domino domino meo semper clementissimo, dignetur ex innata sua clementia ob perpetua mea servitia, quoad V. M. hic erit curam ad me gerere unumque hominem precipuum querere, ad quem mille pedites ordinet michique hominem illum intimare, ut cum eo intellectionem habeam. Ut si ipse Valentinus Thewrek post discessum hinc Vre Mti ad Iaurinum veniret, ipsi resistere possim, scit enim V. M. me nunc tantas gentes non habere, ut ipsi resistere possem. Si autem in castrum occluderer vel ante eum discedendum mihi esset, dedecus et mors michi foret. Attamen, si auxilio premisso mille peditum, quoad generale mihi prebitura auxilium V. M. est, fuerit, interim quoad V. M. hic erit, amicos et dominos meos currere non desinam, cum quibus ita et subsidio Vre Mtis ante Iaurinum armis certare potero, si ad Iaurinum ipse Valentinus venire studeret. Gratiosam igitur a Vra Mte de hiis omnibus tanquam domino domino meo semper clementissimo exspecto relationem.

Eiusdem Vre Ssme Mtis
Servitor fidelis
Paulus Bakÿth etc.


  1. A levél datálását időrendi besorolásával indokolhatjuk.
  2. Nem zárható ki az a feltételezés, hogy Török átállási szándékáról nem tájékoztatta Pemfflinger Márkot, aki gyűlölte Szapolyait, mert az Budán foglyulejtette, és csak 5000 forint fizetése után engedte szabadon. (HHStA Hung. Misc. Fasc. 431/A Fol. 74-79.)

 

168.

1536. december 28., Kapornak

SÖMJÉNI ANTAL - NÁDASDY TAMÁSNAK

AZ IRAT: A: OL MKA Nádasdy cs. Miss. (E 185) 44. c. p. 15-16.

NYOMT. KIADÁSA: ETE III. k. N. 134. p. 115-116.

TARTALMA: Sömjéni Antal kapornaki apát panaszkodik patrónusára Török Bálintra, mert az előző évben az összes jobb borát kénytelen volt neki adni, továbbá katonákat kellett számára tartania. Nemrég Csernác ostromához kellett elküldenie Török Bálint parancsára az összes katonáját, majd patrónusa újabb 50 lovast kért tőle s amikor azt megtagadta, igen megneheztelt rá. - Aggasztja a hír, hogy Török Bálint János király pártjára állt. - Tanácsot kér Nádasdytól és védelmet az őt ért rágalmak ellen.


Előző   Kezdőlap   Következő